Stígandi - 01.01.1949, Síða 45

efnafræðingar og læknar; meira að segja þótti öruggara að hafa
geðveikralækna með í förinni, ef ske kynni að þeirra gerðist þörf.
Fyrstu sprengjunni var varpað 1. júlí. Af henni hlauzt miklu
minna tjón en búizt hafði verið við, fá skip sukku eða skemmdust
og geislaverkana gætti lítið eftir á, nema í skipum þeim, sent
legið höfðu í miðju sprengjusvæðinu. Eftir aðra tilraunina, sem
gerð var tæpum mánuði síðar, kom annað hljóð í strokkinn. Sú
sprengja var látin springa undir yfirborði sjávar, og kom bráð-
lega í ljós, að áhrif hennar urðu bæði varanlegri og geigvænlegii
en þeirrar fyrri. Hafið umhverfis varð geislamagnað og hafsbotn-
inn líka, vatnið, sem þyrlazt hafði óralangt í loft upp við spreng-
inguna, féll sem geislavirkt regn niður á skipin og sjóinn og
breiddi geislamagnaða blæju, ósýnilega, en banvæna, yfir hvað
eina, sem fyrir varð. Smáfiskar átu geislavirkan sjávargróður og
smituðust þannig af þessari dularfullu plágu, en voru síðan étnir
af stærri fiskum, sem áttu sér einskis ills von. Ýtrustu varkámi
varð að gæta við neyzlu vatns og þeirra fæðutegunda, sem hugsan-
legt var, að eitrið hefði náð til, og þegar sjóherinn tók sig til og
hugðist hreinsa óþverrann burt af þilfari skipanna, kom í ljós, að
livernig sem þvegið var og burstað, nuddað og jafnvel skafið, var
geislaverkunin söm og jöfn og engum manni vært á þiljum þessara
eitruðu skipa nema skamma stund í senn. Að vísu sást þar ekkert
óvenjulegt, hver krókur og kimi var fágaður og lneinn, og þeir,
sem þar voru á ferli, fundu heldur ekki til neins, sem vekja mætti
grun um hættu, en mennirnir, sem höfðu geislamælingarnar með
höndum, voru alls staðar nálægir, horfandi á skífur sínar og með
heyrnartól yfir eyrunum, hlustandi eftir snarkinu, sem gaf geisla-
magnið til kynna. Þeir kváðu svo á um, hvar óhætt væri að vera
og hversu lengi, og skipunum þeirra var hlýtt skilyrðislaust. Dr.
Bradley getur þess, að mörgum gömlum sægarpi hafi þótt þröngt
fyrir dyrum, þegar honum var tjáð, að lífshættulegt væri að standa
á nýspúluðu dekkinu í blíðskaparveðri og öruggast væri að anda
ekki að sér þessu tæra sjávarlofti öðruvísi en með gasgrímu fyrir
vitunum. En þetta var afturelding nýrra tíma: öld kjarnorkunnar
var runnin upp með öllum sínum furðulega umskiptingshætti.
í rauninni hafði enginn búizt við þessum málalokum, og
skyndilega var sem allir hefðu fengið nóg af Bikini. Við þriðju
sprenginguna var hætt, svo að ennþá veit enginn, hver verða
myndi árangur kjarnorkusprengingar í hyldýpi. Menn fóru að
tínast burtu, hver heim til sín, nema þeir, sem fylgdust með eftir-
STÍGANDI 43