Læknablaðið - 15.11.2000, Side 23

FRÆÐIGREINAR / GJÖRGÆSLA
Kristinn
Sigvaldason,
Þórhallur
Ágústsson,
Ólafur Þ. Jónsson
Frá svæfinga- og
gjörgæsludeild Landspítala
Fossvogi, 108 Reykjavík.
Fyrirspumir, bréfaskipti:
Kristinn Sigvaldason
svæfinga- og gjörgæsludeild
Landspítala Fossvogi. Netfang
kristsig@shr.is
Frumniöurstööur voru
kynntar á Ársþingi Skurð-
læknafélags íslands og
Svæfínga- og
gjörgæslulæknafélags íslands, í
apríl 1999 og ágrip birt í
Læknablaðinu. Læknablaðið
1999; 85: 337-8.
Lykilorð: gjörgœsla, innlagnir,
legutími, meðferð í
öndunarvél, dánartíðni.
Gjörgæsla í 30 ár
Þróun innlagna og árangur starfseminnar
á Borgarspítala / Sjúkrahúsi Reykjavíkur
Ágrip
Gjörgæsludeild Borgarspítalans/Sjúkrahúss Reykja-
víkur hefur nú starfað samfellt í þrjá áratugi. Deildin
stendur nú á tímamótum þar sem hún á 30 ára afmæli
og var ákveðið að stækka hana, auka rými fyrir
sjúklinga, endurnýja tækjakost og bæta aðstöðu
starfsfólks. Pykir því við hæfi að gera uppgjör á
starfseminni til þessa.
Tilgangur: Markmiðið var að kanna hvernig
fjöldi innlagna, aldursdreifing sjúklinga, deilda-
skipting og dánarhlutfall hefur þróast frá opnun
deildarinnar og hvort samsetning sjúklingahópsins
hafi breyst á einhvern hátt.
Efniviður og aðferðin Upplýsingum var safnað
úr dagbókum og tölvuskrá gjörgæsludeildar, árs-
skýrslum sjúkrahússins og frá sjúklingabókhaldi.
Árlegur fjöldi innlagna, aldursdreifing, ástæða
innlagnar, fjöldi sjúklinga í öndunarvél, deilda-
skipting og dánarhlutfall var skráð og starfs-
tímanum skipt upp í fimm ára tímabil sem borin
voru saman.
Niðurstöður: Samtals voru 13.154 sjúklingar
innritaðir á gjörgæsludeild. Innlögnum fjölgaði
stöðugt á tímabilinu eða um 78% frá byrjun til
enda og hlutfall þeirra sem þurftu meðferð í
öndunarvél jókst jafnt og þétt en það bendir til
vaxandi fjölda sjúklinga sem eru mikið slasaðir
eða alvarlega veikir. Aldursdreifing hélst nánast
óbreytt allt tímabilið en þó sést aukning á
sjúklingum sem eru eldri en 60 ára. Fjölgun var á
innlögnum frá skurðlækningasviði sjúkrahússins í
samanburði við lyflækningasvið. Síðasta áratuginn
sást marktækt lægra dánarhlutfall og styttri
meðallegutími.
Umræða: Fjölgun innlagna má skýra að hluta
með vaxandi fólksfjölda en einnig með samruna
Landakotsspítala og Borgarspítala. Innlögnum
hefur þó fjölgað meira en sem nemur mannfjölda-
þróun og þar vegur mest fjölgun innlagna eftir
meiriháttar skurðaðgerðir.
Alyktanir: Árangur starfseminnar virðist góður
þar sem dánarhlutfall hefur lækkað og meðal-
legutími styst þrátt fyrir aukinn fjölda mikið veikra
sjúklinga og hækkandi aldur þeirra. Framfarir í
læknisfræði og hjúkrun virðast því skila sér í
markvissari meðferð og bættum horfum sjúklinga
með lífshættulega sjúkdóma eða alvarlega áverka.
ENGLISH SUMMARY
Sigvaldason K, Ágústsson Þ, Jónsson ÓÞ
Thirty years of intensive care. Clinical experience
at Reykjavik Hospital
Læknablaöið 2000; 86: 749-53
Objective: Reykjavik Hospital has been the main trauma
center in lceland. The Intensive Care Unit (ICU) was
founded in 1970 and has been in operation since then. The
aim of this study was to review its clinical experience these
30 years.
Material and methods: A retrospective study of patient
records was conducted for all admissions to the ICU
between 1970 and the end of 1999. Data was collected
pertaining to the annual rate of admission, proportion of
patients requiring ventilator treatment, mortality rate, age
distribution, reasons for admission and medical speciality.
Results: A total of 13,154 patients were admitted to the
ICU between 1970 and the end of 1999. A steady increase
in the rate of admissions was observed during the study
period, reaching 550-600 patients for the ICU annually.
There was a statistically significant increase in the
proportion of patients requiring ventilator treatment over
the study period, reaching 38% of ICU admissions by the
end of the study. During the study period only one
statistically significant change was observed in age
distribution. The annual rate of admission to the ICU for
patients over 60 years of age increased significantly
between the periods 1985-1989 and 1990-1999. The
proportion of surgical patients increased (70% of patients
by the end of the study) and the proportion of medical
patients decreased (ending at 30% of patients). During the
last decade a significant increase was seen in patients
admitted after major surgery.
The observed mortality rate in the final years of the study
was observed to be significantly less than it had been in
previous years. The observed mortality rate from 1970 to
1989 was 11.7% of patients, decreasing to 8.6% from
1990 to 1998. The average length of stay was also
observed to decline.
Conclusions: The decline in mortality occurred in spite of
an increased rate of admission and an increased workload.
This change is attributed to improvement in the care of
critically ill patients over the study period.
Key words: intensive care, admissions, length ofstay,
ventilator treatment, mortality.
Correspondence: Kristinn Sigvaldason. E-mail:
kristsig@shr.is
L
Læknablaðið 2000/86 749