Læknablaðið - 15.10.2003, Blaðsíða 25

FRÆÐIGREINAR / KRANSÆÐAVÍKKANIR
málsþrengsli við endurmat á þrengslum sem áður
hafa verið fullnægjandi vrkkuð. Eftir víkkunarað-
gerð er hjartadrep staðfest ef hjartaensím (kreatín
kínasi (CK) og/eða CK-MB) hækka þrefalt eða
meira frá viðmiðunargildi fyrir víkkun og nýjar
ST- breytingar og/eða Q-takkar þróast í hjarta-
línuriti í samanburði við rit fyrir víkkun.
í heildaruppgjöri eru skráðir allir sjúklingar
sem áður höfðu fengið segaleysandi meðferð
vegna kransæðastíflu í dreptengdri æð sem síðar
var víkkuð. Framkvæmd kransæðavíkkunar var
skilgreind á eftirfarandi hátt: Valin (elective) ef
sjúklingur var innkallaður til aðgerðar; bráð
(acute) ef hún var gerð sama dag og sjúklingur
kom brátt á sjúkrahús (óháð því hvort sjúklingur
var klínískt með hvikula hjartaöng eða ekki);
hálfbráð (semiacute) ef hún var gerð í sömu
sjúkrahúslegu; björgunarvíkkun (salvage PCI) ef
síðasta meðferðarúrræði og hjáveituaðgerð var
ekki talin koma til greina; raðvíkkun (serial PCI)
ef gerð var viðgerð á mörgum þrengslum á mis-
munandi dögum; áhlaupsvíkkun (ad hoc) ef hún
var gerð strax í kjölfar kransæðamyndatöku hjá
sjúklingi sem innkallaður var af biðlista. Bráð
kransæðavíkkun hjá sjúklingum með ST-hækkun-
ar hjartadrep (primary PCI) var skráð sérstak-
lega.
Tölfræðilegur samanburður milli hópa var
gerður með kíkvaðral prófi eða Fisher's prófi, eft-
ir því sem við átti. Marktækur munur var skil-
greindur sem tvíhliða p-gildi minna en 0,05.
Niðurstöður
Samanburður á klínískum þáttuni milli kynja
I samanburði við karla voru hlutfallslega fleiri kon-
ur eldri en 65 ára, með háþrýsting, hækkaða blóð-
fitu og án fyrri reykingasögu, en tíðni sykur- sýki
var svipuð hjá kynjunum (tafla I). Fyrri saga um
hjartadrep og segaleysandi meðferð var álíka hjá
konum og körlum, en færri konur höfðu áður farið
í opna hjáveituaðgerð eða kransæðavíkkun. Hvikul
hjartaöng fyrir aðgerð var algengari hjá konunum,
en á kransæðamynd voru hlutfallslega færri þeirra
með þriggja æða sjúkdóm en karlar. Hlutfall
kvenna jókst í heildarhópi þeirra sem fóru í
kransæðavíkkun á rannsóknartímabilinu (mynd 1).
Bakgrunnur sjúklinga við kransæðavíkkun
Hjá konum var oftar gerð hálfbráð víkkun en hjá
körlum, en víkkun strax í kjölfar kransæðamyndar
var jafn algeng, svo og víkkun á tveim eða fleiri
þrengslum í sömu aðgerð (tafla II). Aftur á móti
voru valdar víkkanir algengari hjá körlum. Ekki
var hlutfallslegur munur milli kynja í víkkun end-
urþrengsla eða bláæðagræðlinga, né í heildarnotk-
un stoðneta. Notkun glýkóprótín Ilb/IIIa hamla
var einnig sambærileg.
Table II. Background profile of patients undergoing PCI.
Women Men Total
n (%) n (%) n (%)
Number of patients 798(24) 2557 (76) 3355(100)
Elective PCI 416(52)** 1501 (59) 1917(57)
Subacute PCI 345 (43)*** 934 (37) 1279 (38)
Acute PCI 21 (2.6) 70 (2.7) 91 (2.7)
Serial PCI 14(1.8) 35 (1.4) 49 (1.5)
Ad hoc PCI 200 (25) 613(24) 813(24)
Primary PCI in acute Ml 13(1.6) 54 (2.1) 67 (2.0)
Salvage PCI 2 (0.3) 15 (0.6) 17 (0.5)
PCI on restenosis 77 (9.6) 298 (11.7) 375(11.2)
PCI on veingrafts 18(2.3) 75 (2.9) 93 (2.8)
PCI on LIMA 6 (0.8) 8 (0.3) 14 (0.4)
PCI on main stem 3(0.4) 26(1.0) 29 (0.9)
Number of vessels treated:
One vessel 687 (86.1) 2204 (86.1) 2891 (86.2)
Two vessels 108 (13.5) 333 (13.0) 441 (13.1)
Three vessels 3(0.4) 20 (0.8) 23 (0.7)
Stents 319(40.0) 1071 (41.9) 1390(41.4)
GP llb/llla drugs 30 (3.8) 101 (3.9) 131 (3.9)
Glycoprotein = GP, left internal mammary artery = LIMA, myocardial infarction = Ml,
percutaneous coronary intervention = PCI. * = p <0.05, ** = p <0.01, *** = p <0.001.
Árangur og fylgikvillar kransæðavíkkunar
Góður víkkunarárangur var síst verri hjá konum
en körlum (tafla III). Bráð hjáveituaðgerð eftir
víkkun var gerð hlutfallslega jafn oft hjá báðum
kynjum. Klínískt hjartadrep og meira en þreföld
hækkun á kreatín kínasa (CK) eftir víkkun var
jafn algengt hjá konum og körlum. Á hinn bóginn
voru nárablæðing eftir víkkun og myndun gervi-
gúls algengari hjá konum.
Ekki var marktækur rnunur milli kynja í sjúkra-
húsdauða eftir víkkun.
Table III. Success and complications after PCI.
Women Men Total
n (%) n (%) n (%)
Number of patients 798 (24) 2557(76) 3355(100)
Total success 745 (93) 2330(91) 3075 (92)
Partial success 17(2.1) 92 (3.6) 109 (3.2)
Incompleate/failed PCI 36 (4.5) 135 (5.3) 171 (5.1)
Acute CABG 5 (0.6) 23 (0.9) 28 (0.8)
Acute Ml post PCI or in hospital 12(1.5) 41 (1.6) 53 (1.6)
Haemopericardium 2 (0.3) 2(0.1) 4 (0.1)
CK > 3-fold baseline value 17(2.1) 70 (2.7) 87 (2.6)
Groin bleeding 10(1.3)*** 3(0.1) 13 (0.4)
Pseudoaneurysm needing operation 17(2.1)*** 15(0.6) 32(1.0)
Mortality post PCI or in hospital 4 (0.5) 8 (0.3) 12 (0.4)
Coronary artery bypass grafting = CABG, creatinine kinase = CK, myocardial infarction = Ml,
percutaneous coronary intervention = PCI. * = p <0.05, ** = p <0.01, *** = p <0.001.
Læknablaðið 2003/89 761