Læknablaðið - 15.10.2003, Blaðsíða 82

SÉRLYFJATEXTAR
Seroxat
GlaxoSmithKline
TÖFLUR; N 06 A B 05 R B
Hver tafla inniheldur; Paroxetinum INN, klóríð, hemihydric. 22,8 mg, samsvarandi
Paroxetinum INN 20 mg. Töflurnar innihalda litarefnið títantvíoxíð (E171).
Ábendingar: Þunglyndi (ICD-10: Meðalalvarleg til alvarleg þunglyndisköst).
Þráhvqgju- oq/eða áráttusýki. Felmtursköst (panic disorder). Félagslegur
ótti/télagsleg fælni. Almenn kvfðaröskun. Áfallastreituröskun.
Skammtar og lyfjagjöf:
Fullorðnir:
Þunglyndi: Mælt er með 20 mg á dag sem upphafsskammti, sem má auka I allt
að 50 mg á dag háð svörun sjúxlings. Öldruðum skal ekki gefinn stærri skammtur
en 40 mg á dag.
Þráhvggju-áráttusýki: Mælt er með 40 mq skammti á dag, en hefja skal meðferð
með 20 mg á dag. Auka má skammt í al(t að 60 mg á dag háð svörun sjúklings.
Felmtursköst: Mælt er með 40 mg skammti á dag, en hefja skal meðferð með
10 mg á dag. Auka má skammt I allt að 60 mg á daq háð svörun sjúklings.
Félagslegur ótti/félagsleg fælni: Mælt er með 20 mg skammti á dag, sem má
auka í allt að 50 mg á dag háð svörun sjúklings. Skammtur er aukinn um 10
mq hverju sinni eftir þörfum.
Aímenn kviöaröskun: Mælt er með 20 mg skammti á dag. Auka má skammtinn
um 10 mq hverju sinni, hiá þeim sjúklingum sem svara ekki 20 mg skammti,
að hámarki 50 mg á dag náð svörun sjúklings.
Áfallastreituröskun: Mælt er með 20 mg skammti á dag. Auka má skammtinn
um 10 mg hverju sinni, hiá þeim sjúklingum sem ekki svara 20 mg skammti,
að hámarxi 50 mg á daq náð svörun sjúklings.
Börn Lyfið er ekki ætlað börnum.
Frábenaingar: Þekkt ofnæmi fyrir paroxetíni eða öðrum innihaldsefnum lyfsins.
Varnaðarorð og varúðarreglur Paroxetín á ekki að gefa sjúklingum samtfmis
MAO-hemlum og ekki fyrr en 2 vikum eftir að gjöf MAO-hemfa hefur verið
hætt. Eftir það skal hefja meðferð varlega og auka skammta smám saman þar
til æskileg svörun næst. Ekki skal hefja meðferð með MAO-hemlum innan
tveggja vikna eftir að meðferð með paroxetíni hefur verið hætt. Hjá sjúklingum
sem pegar eru á meðferð með róandi lyfjum skal gæta varúðar við gjöf paroxetins,
eins og annarra sérhæfðra serótónln endurupptökuhemla (SSRllyfja), þar sem
við samtfmis notkun þessara lyfja hefur verið greint frá einkennum sem gætu
verið vísbending um illkynja sefunarheilkenni. Eins og við á um önnur geðdeyfðartyf
skal gæta varuðar við notkun paroxetíns hjá sjúklingum sem þjást af oflæti.
Sjálfsmorðshætta er mikil þegar um þunglyndi er að ræða og getur hún haldist
þótt batamerki sjáist. Því þarfað fylgjast vel með sjúklingum fbyrjun meðferðar.
Við meðferð á þunglyndistlmabilum sjúklinga með geðklofa geta geðveikieinkenni
versnað. Hjá sjúklingum með geðhvarfasyki (mamc-depressive sjúkdóm), getur
sjúkdómurinn sveiflast yfir I oflætisfasann (manlu). Gæta skal almennrar varúðar
við meðhöndlun þunqlyndis hjá sjúklinqum með hjartasiúkdóma. Nota skal
paroxetín með varúð njá sjúklingum með flogaveiki.Við aívarlega skerta lifrar-
og/eða nýrnastarfsemi skal nota lægstu skammta sem mælt er með. Einstaka
sinnum hefur verið qreint frá lækkun natrfums I blóði, aðallega hjá öldruðum.
Lækkunin gengur ytirleitt til baka þegar notkun paroxetíns er hætt. Mælt er
með því að dregið sé úr notkun smám saman þegar hætta á notkun lyfsins.
Gláka: Eins og aðrir sérhæfir serótónín viðtakahemlar (SSRI) veldur paroxetln
einstaka sinnum útvfkkun sjáaldra og skal þvl nota það með varúð hjá sjúklingum
með þrönghornsgláku.
Einungis takmörkuð klfnlsk reynsla er af samtímis meðferð með paroxetfni og
raflosti.
Milliverkanir: Vegna hamlandi áhrifa paroxetíns á cýtókróm P450 kerfið I
lifrinni (P450 II D6) getur það hægt á umbroti lyfja sem umbrotna fyrir tilstilli
þessa enzýms, t.d. sumra þrlhringlaga geðdeyfðarlyfia (imipramlns, desipramíns,
amitriptýllns, nortriptýllns), sterkra geðlyfja af flokki tenótlazína (t.d. perfenazlns
og tíórfdazlns) auk lyfja við hjartsláttartruflunum f flokki 1C (t.d. flekaínlðs og
própafenóns).
I rannsókn á milliverkunum in-vivo þar sem gefin voru samtlmis (við stöðuga
þéttni) paroxetín og terfenadln (enzýmhvarfetni fyrir cýtókróm CYP3A4) komu
engin éhrif af paroxetlni fram á lyfjanvörf terfenadíns. Ekki er talið að samtlmis
notkun paroxetíns og annarra efna, sem eru enzýmhvarfefni fyrir CYP3A4, hafi
neina hættu f för með sér.
Ekki er talið nauðsynlegt að breyta upphafsskömmtun þegar gefa á lyfið samhliða
lyfjum sem eru þekkt fyrir að örva enslmumbrot (t.d. karbamazepln,
natríumvalpróat). Allar slðari skammtabreytingar skal miða við kllnlsk áhrif (þol
og virkni).
Samtfmis notkun cfmetidfns og paroxetfns qetur aukið aðgengi paroxetfns.
Dagleg gjöf paroxetlns eykur blóðvökvaþéttni prócýklidíns marktækt; önnur
anakólínvirk lyf gætu orðið fyrir svipuðum áhrifum. Lækka skal skammta
prócýklidíns ef vart verður andkólínvirkra áhrifa. Eins og við á um aðra sérhæfða
serótónln endurupptökuhemla getur samtimis notkun paroxetfns og
serótónínvirkra efna (t.d. MAO-hemla, L-trvptófans) leitt til 5HTtengdra verkana
(Serótónlnvirk heilkenni; sjá kafla 4.8). Áhætta við notkun paroxetlns með
öðrum efnum sem verka á miðtaugakerfið hefur ekki verið metin kerfisbundið.
Ber þvl að gæta varúðar ef nauðsynlega þarf að gefa þessi lyf samtímis.Gæta
skal varúðar hjá sjúklinpum á samhliða meðferð með paroxetlni og litlum veqna
takmarkaðrar reýnslu njá sjúklingum. Gæta skal varúðar við samtímis notlcun
paroxetíns og alkóhóls.
Meðganga og brióstagjöf: Takmörkuð reynsla er af notkun lyfsins á meðgöngu
og lyfið skilst út f brjóstamjólk og á þvl ekki að nota það samhliða brjóstagjöf.
Akstur: Sjá kafla um aukaverkanir.
Aukaverkanir:
Algengar (>1%J:
Meltingarfæri: Oqleði, niðurgangur, munnþurrkur, minnkuð matarlyst,
meltingartruflanir, hæqðatregða, uppköst, truflanir á bragðskyni, vindgangur.
Miðtaugakerfi: Svefnhöfgi, þróttleysi, seinkun á sáðláti, brenglun á
kynllfsstarfsemi, skjálfti, svimi, æsingur, vöðvatitringur, taugaveiklun.
Þvag- og kynfæri: Þvaglátatruflanir.
Augu: Þokusýn.
Húo: Aukin svitamyndun.
Sjaldgæfar (<1%):
Almennar: Bjúgur (á útlimum og f andliti), þorsti.
Miðtaugakerfi: Væqt oflæti/oflæti, tilfmningasveiflur,
Hjarta- og æðakerfí: Gúlshraðsláttur (sinus trachycardia).
Miög sjaldgæfar(<0,1 %)
Almennar: Serótónlnvirkt heilkenni.
Blóð: Óeðlilegar blæðingar (aðallega blóðhlaup I húð (ecchymosis) og
purpuri) hafa einstaka sinnum verið skráðar, blóðflagnafæð.
Miðtaugakerfi: Rugl, krampar.
Innkirtlar: Einkenm Ifk ofmyndun prólaktfns, mjólkurflæði.
Húð: Ljósnæmi.
Lifur: Tlmabundin hækkun á lifrarenzýmum.
Taugakerfi: Extrapýramídal einkenni.
Augu: Bráð gláka.
Timabundið of lágt gildi natrfums f blóði (gæti verið I tengslum við óeðliléga
seytrun ADH), einkum hjá eldri sjúklingum. Tímabundin hækkun eða lækkun
á blóðþrýstingi hefur verið skráð við paroxetínmeðferð, oftast hiá siúklingum
sem eru fyrir með of háan blóðþrýstinq eða kviða. Alvarleg áhrit á lifur koma
stöku sinnum fyrir og skal þá meðferð hætt. Sé sjúklingur tekinn snöggleqa af
meðferð geta komið fram aukaverkanir eins og svimi, geðsveiflur, svefntruflanir,
kvíði, æsmgur, ógleði og svitaköst. Fái sjúklingur krampa skal strax hætta
meðferð.
Ofskömmtun: Þær upplýsingar sem til eru um ofskömmun paroxetíns hafa
sýnt að öryggismörk þess eru við. Greint hefur verið frá uppköstum, útvíkkun
sjáaldra, sótthita, breytingum á blóðþrvstingi, höfuðverki, ósjálfráðum
vöðvasamdrætti, órósemi, kvíða og hraðtaxti við ofskömmtun paroxetíns auk
þeirra einkenna sem qreint er frá i kaflanum „Aukaverkanir". Sjúklingar hafa
almennt náð sér án alvarleqra afleiðinga, iafnvel þegar skammtar allt að 2000
mghafa veriðteknirIeinu. öðruhvorunefurveriðgreintfrádáieðabreytingum
á njartalínuriti og örsjaldan frá dauðsföllum, yfirleitt þegar paroxetln hefur verið
tekið í tengslum við önnur geðlyf með eða án alkóhóls. Ekkert sértækt mótefni
er þekkt.
Meðferðin skal vera samkvæmt almennum reglum um meðferð við ofskömmtun
á þunglyndislyfjum. Þar sem við á skal tæma magann annað hvort með því að
framkalla uppköst eða magaskolun eða hvort tveggja. I kjölfar magatæmingar
má gefa 20 til 30 g af virkum lyfjakolum á 4 til 6 klst. fresti fyrsta sólarhringmn
eftir inntöku. Veita skal stuðningsmeðferð með tíðu eftirliti lifsmarka og Itarlegum
athugunum.
Lyfhrif: Lækningaleg verkun paroxetíns næst við sértæka hömlun á endurupptöku
serótónlns. Paroxetín hemur ekki endurupptöku annarra taugaboðefna.
Séreinkenni þess eru að það hefur nánast enga andkólínvirka, andhistamlnvirka
og andadrenvirka eiginleika. Paroxetln hemur ekki mónóamlnoxídasa. Áhrif á
hjarta- og æðakerfi og blóðrás eru minni og færri samanborið við þríhringlaga
geðdeyfoarlyfin klómipramln og imipramín.
Lyfjahvörf: Frásogast að fullu trá meltingarvegi óháð þvi hvort fæðu er neytt
samtímis. Umbrotnar töluvert við fyrstu umferð um lifur. Hámarksþéttni I blóði
næst eftir um 6 klst. Við endurtexna inntöku næst stöðug þéttni innan 1 -2
vikna. Dreifingarrúmmál er um 10 l/kg. Próteinbinding er um 95%. Umbrotnar
I óvirk umbrotsefni, sem skiljast út með þvagi og hægðum. Ekki hefur með
vissu verið sýnt fram á samband milli blóðþéttni og kllnískrar verkunar lyfsins.
Helmingunartlmi I plasma er um 24 klst.
Útlit Hvltar, sporöskjulaga, kúptar töflur, með deiliskoru á annarri hliðinni og
merktar Seroxat 20 á hinni.
Pakkningar og verd 1. janúar 2003: 20 stk. (þynnupakkað) verð 3.516 kr.;
60 stk. (þynnupakkað) verð 9.107 kr.; 100 stk. (þynnupakkað) verð 14.040 kr.;
mixtúra 150 ml, 2mg/ml verð 3.719 kr,
Hámarksmagn sem ávisa má með lyfseöli er sem svarar 30 daga skammti.
Kisperdal Consta: N 05 A X 08, Stungulyfsstofn og leysir, dreifa með forðaverkun
Risperdal Consta innihcldur 25 mg, 37,5 cða 50 mg af risperidóni.
Abendingar: Risperdal Consta er ætlað til meðferðar á geðklofa og geðhvarfaklofa. Skammtar og lyfjaftjöf: Rispcrdal Consta skal gcfa aðra hverja viku með innspýtingu djúpt í rassvöðva. Nota skal
meðfylgjandi nál. Dæla skal til skiptis í hvora rasskinn. Má ckki gefa í æð. Fullorðnir: Ráðlagður skammtur cr 25 mg í vöðva aðra hverja viku. Hjá sumum sjúklingum geta stærri skammtar 37,5 eða 50 mg
verið hcntugri. Hámarksskammtur má ckki vera stærri en 50 mg aðra hverja viku. Tryggja skal sefandi áhrif (Risperdal töflur) fyrstu þrjár vikumar eftir fyrstu Risperdal Consta sprautuna (sjá einnig 5.2
varðandi lyfjahvörf). Skammta skal ekki stækka oftar en á 4 vikna fresti. Áhrifa skammtabreytingar cr ekki að vænta fyrr en 3 vikum eftir fyrstu innspýtingu stærri skammts. Aldraðir: Ráðlagður
upphafsskammtur er 25 mg í vöðva aðra hverja viku. Tryggja skal sefandi áhrif (Risperdal töflur) fyrstu þrjár vikumar cftir fyrstu Rispcrdal Consta sprautuna (sjá einnig 5.2 varðandi lyfjahvörf). Skert lifrar-
og nýrnastarfsemi: Rispcrdal Consta hefur ekki verið rannsakað hjá sjúklingum með skerta lifrar- eða nýmastarfsemi. Ef sjúklingar sem em með skcrta lifrar- eða nýmastarfsemi þurfa á meðferð að halda
cr ráðlagður upphafsskammtur 0,5 mg af risperidóni til inntöku tvisvar á dag fyrstu vikuna. AÖra vikuna cr gefið 1 mg tvisvar á dag cða 2 mg einu sinni á dag. Ef 2 mg skammtur hið minnsta til inntöku
þolist vel má gcfa innspýtingu 25 mg af Risperidal Consta aðra hverja viku. Börn: Risperdal Consta hefur ckki verið rannsakað hjá bömum yngri en 18 ára. Frábendingar: Þekkt ofnæmi fyrir risperidóni
cða einhvcrju hjálparefnanna. Ofneysla á barbitúrsýrusamböndum, ópíötum eða áfengi. Sérstök varnaðarorð og varúöarreglur viö notkun:Fyrir sjúklinga sem ekki hafa áður fengið risperidón er ráðlagt
að kanna þol þeirra með gjöf til inntöku áður en meðferð með Risperdal Consta er hafin. Alfa-blokkandi virkni: Vegna alfa-blokkandi virkni risperidóns, getur (réttstöðu) lágþrýstingur komið fram, cinkum
í upphafi mcðferðar. Rispcridón á að nota mcð varúð hjá sjúklingum sem vitað er að hafi hjarta- og æðasjúkdóma (t.d. hjartabilun, hjartadrep, leiðnitmflanir, vessaþurrð, blóðþurrð eða heilaæðasjúkdóm).
Hjá þessum sjúklingum skal auka skammta smám saman. Ef klínískt marktækur lágþrýstingur kcmur fram og gengur ekki til baka skal meta áhættu gegn ávinningi varðandi frekari Risperdal Consta meðferð.
Síðkomin lireyfitruflunlutanstrýtueinkenni: Lyf sem hafa dópamínviðtakablokkandi eiginlcika hafa tengst síðkominni hrcyfitmflun (tardive dyskincsia (TD)) sem einkennist af reglubundnum, ósjálfráðum
hreyfingum, aðallega í tungu og/eða í andliti. Tilkynnt hefur verið að utanstrýtueinkenni séu áhættuþáttur fyrir því að síðkomin hreyfitmflun þróist. Þar sem risperidón veldur stður utanstrýtueinkennum cn
hcfðbundin gcðlyf, ætti að vera minni hætta á síðkominni hreyfitmflun af völdum risperidóns en hjá hcfðbundnum geðlyfjum. Ef einkenni síðkominnar hreyfitmflunar koma fram kemur til greina að hætta
allri notkun geðrofslyfja (antipsycotic dmgs). Illkynja sefunarheilkenni: Tilkynnt hefur verið að illkynja sefunarheilkenni (neuroleptic malignant syndromc (NMS)) scm einkennist af ofurhita,
vöðvastirðlcika, óstöðugleika á ósjálfráða taugakerfinu (autonomic instability), breytingum á mcðvitund og hækkun á CPK gildum hafi komið fram við notkun hefðbundinna geðlyfja. í slíkum tilvikum á
að hætta allri notkun geðrofslyfja þar mcð talið risperidóns. Eftir síðustu gjöf Risperdal Consta er risperídón í plasma í að minnsta kosti 6 vikur. Annað: Ennfremur skal gæta varúðar þegar risperidóni er
ávísað handa sjúklingum með Parkinsons sjúkdóm þar scm sjúkdómurinn gctur versnað. Vitað er að hefðbundin geðlyf geta lækkað á krampaþröskuldinn. Ráðlagt er að gæta varúðar þegar sjúklingar með
flogaveiki em meðhöndlaðir. Milliverkanir viö önnur lyf og aörar milliverkanir: Áhætta við notkun risperidóns samtímis öðmm lyfjum hefur ckki verið mctin kerfisbundið. Þar scm risperidón hefur
aðallega áhrif á miðtaugakerfið á að nota það með varúð samhliða öðmm lyfjum sem hafa áhrif á það. Risperidón getur unnið gegn vcrkun levódópa og annarra dópamínvirkra lyfja. Sýnt hcfur verið fram
á að karbamazepín lækkar plasmaþéttni virks umbrotsefnis risperidóns. Svipuð áhrif má sjá af öðmm lifrarcnsímörvandi lyfjum. Ef mcðfcrð með karbamazepíni eða öðmm lifrarensímörvandi lyfjum cr hætt,
skal endurmcta skammta rispcrídóns og minnka ef með þarf. Fenótíazín, þríhringlaga þunglyndislyf og sumir beta-blokkar geta aukið plasmaþéttni risperidóns en ckki virkni (andpsychotísk áhrif) þar scm
plasmaþéttni virks umbrotscfnis minnkar. Flúoxetín gctur aukið plasmaþéttni risperidóns cn í minna mæli virkni þess. Þcgar risperidón er tekið ásamt öðmm lyfjum sem em mjög prótcinbundin vcrður
óvemleg breyting á prótcinbindingu hjá hvom lyfi fyrir sig. Risperidón hcfur ekki áhrif á lyfjahvörf Iítíums og valpróats. Meöganga og brjóstagjöf: Meðganxa: Ekki hefur verið sýnt fram á öryggi við
notkun rispcridóns hjá þunguðum konum. Þó risperidón sýndi ekki bein eituráhrif á æxlun í dýratilraunum komu fram nokkur óbein áhrif tengd prólaktíni og miðtaugakerfi. Vansköpunaráhrif greindust þó
ekki í neinni rannsókn. Því á einungis að nota Rispcrdal Consta á meðgöngu cf kostir þess vcga þyngra cn áhætta. Brjóstagjöf: Rispcridón og 9-hýdroxý-rispcridón bámst í móðurmjólk í dýratilraunum.
Sýnt hefur verið fram á að rispcridón og 9-hýdroxý-risperidón skiljast cinnig út í brjóstamjólk. Því eiga konur sem fá Risperdal ekki að hafa bam á brjósti. Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla:
Risperidón meðferð getur dregið úr viðbragðsflýti hjá vissum einstaklingum. Þctta ber að hafa í huga þegar sérstakrar cinbeitingar cr þörf, t.d. við akstur. Ráðleggja skal sjúklingum að aka ekki bfl cða
stjóma vélum þar til vitað cr um áhrif lyfsins á hvem einstakling. Aukaverkanir: í klínískum rannsóknum á Rispcrdal Consta hefur verið tilkynnt um eftirfarandi aukaverkanir við meðferðarskammta.
Algengar (>1/100): Þyngdaraukning (2,7 kg á einu ári), þunglyndi, þreyta og utanstrýtueinkenni svo sem skjálfti, stirðlciki, aukin munnvatnsframleiðsla, seinhreyfni, hvfidaróþol (akathisia), bráð truflun á
vöðvaspennu. Mjög sjaldgœfar (>0,1/100): Þyngdartap, taugaveiklun, svefntmflanir, sinnulcysi, minnkuð einbeiting, sjóntmflanir, lágþrýstingur, yfirlið, útbrot, kláði, útlægur bjúgur, viðbrögð á stungustað.
Einkenni um mikið prólaktín í blóði svo scm mjólkurflæði utan bamsburðar, tíðateppa, óeðlilcg starfsemi kynfæra, sáðlátsbrestur, minnkuð kynhvöt og getuleysi. Einstaka sinnum hefur vcrið tilkynnt um
síðkomna hrcyfitmflun, illkynja sefunarheilkenni og krampa. Fram hafa komið breytingar á blóðhag svo sem aukinn fjöldi hvítra blóðkoma og einnig hcfur verið tilkynnt um aukningu á lifrarensímum hjá
sumum sjúklingum. Að auki hefur verið tilkynnt um eftirfarandi aukaverkanir við notkun risperidóns til inntöku: Hægðatrcgða, kviðvcrkir, nefslímubólga, þvagleki, standpína, svefnhöfgi, svimi, svefnleysi,
æsingur, kvíði, höfuðverkur, meltingartmflanir, ógleði/uppköst, tmflanir á líkamshita, vatnscitmn vegna ofþorsta (polydipsia) eða vegna ofseytingar á þvagstemmandi hormóni (SIADH)
LYFJAFRÆÐILEGAR UPPLÝSINíiAR Ósamrýmanleiki: Rispcrdal Consta má ekki blanda eða þynna mcð öðmm lyfjum eða vökvum öðmm cn mcðfylgjandi leysi. Geymsluþol: 24 mánuðir við 2-
8°C. Eftir blöndun: Efna- og eðlisfræðilcgir eiginleikar haldast í 24 klst. við 25°C. Frá örvemfræðilegu sjónarmiði skal nota Risperdal Consta strax. Ef það er ekki notað strax er geymslutími við notkun og
aðstæður fyrir notkun á ábyrgð notanda og ætti ekki að vcra lengri en 6 klst. við 25°C nema blöndun hafi átt sér stað undir eftirliti og við gildaða smitgát. Sérstakar varúöarreglur viö geymslu: Geyma
skal alla pakkninguna í kæli (2-8°C) og vcrja gegn Ijósi. Má ckki geyma við hætta hitastig cn 25°C. Ef ekki er hægt að gcyma í kæli má geyma Rispcrdal Consta við 25°C hámarkshita cn ckki lengur en í 7
daga fyrir notkun. Ókælt lyf á ekki að vera í meira en 25°C hita. Hámarksverð 1.9.2003: I sprauta 25 mg: 18.169 kr.; 37.5 mg: 25.318 kr.; 50 mg: 33.971 kr. Greiðsluþátttaka: O,* (lyfjakort).
818 Læknablaðið 2003/89