Læknablaðið - 15.12.2005, Blaðsíða 13

FRÆÐIGREINAR / SYKURSÝKI TEGUND 2
Mótefnatengd sykursýki af tegund 2
á Islandi: algengi, svipgerð
og skyldleiki einstaklinga
Ágrip
Anna Margrét
Jónsdóttir1
LÆKNANEMI
Thor Aspelund2
TÖLFRÆÐINGUR
Gunnar
Sigurðsson1,2,3
SÉRFRÆÐINGUR
í INNKIRTLA- OG
EFNASKIPTASJÚKDÓMUM
Vilmundur
Guðnason1,2
LÆKNIR OG
ERFÐAFRÆÐINGUR
Rafn
Benediktsson1,2,3
SÉRFRÆÐINGUR í
LYFLÆKNINGUM,
INNKIRTLA- OG
EFNASKIPTASJÚKDÓMUM
'Læknadeild Háskóla íslands,
Vatnsmýrarvegi 16,101
Reykjavík, 2Hjartavernd,
Holtasmára 1,201 Kópavogi,
3innkirtla- og efnaskiptasjúk-
dómadeild Landspítala
Fossvogi, 108 Reykjavík.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Rafn Benediktsson, innkirtla-
og efnaskiptasjúkdómadeild
- E-7, Landspítala Fossvogi,
108 Reykjavík.
Sími 543 1000, fax 543 6568.
rafn@efnaskipti. cotn
Lykilorð: sykursýki tegund 2,
mótefni, faraldsfrœði, efna-
skiptavilla.
Tilgangur: 90% sykursjúkra á íslandi eru með teg-
und 2 sykursýki (SS2). Meirihluti sjúklinga með
tegund 1 sykursýki (SSl) hafa B-frumumótefni
en hafi sjúklingur með SS2 slík mótefni er hann
sagður hafa mótefnatengda sykursýki af tegund
2 (MTSS2, latent autoimmune diabetes in adults
eða LADA). Tilgangur rannsóknarinnar var að
ákvarða algengi MTSS2 á Islandi og jafnframt að
lýsa svipgerð og skyldleika þessara sjúklinga.
Efniviður og aðferðir: Búinn var til listi yfir SS2
sjúklinga úr sjúkraskrám og Reykjavíkurrannsókn
Hjartaverndar. Ættfræðigagnagrunnur íslenskrar
erfðagreiningar „íslendingabók" var notuð til að
finna alla sem skyldir voru þessum sjúklingum í sex
ættliði. Á árunum 1998-2000 fundust 950 sjúklingar
sem greindir voru með SS2. Svipgerð sjúklinganna
var ákvörðuð og ELISA notuð til að mæla mót-
efni gegn Glutamic Acid Decarboxylase (GAD).
Skyldleikastuðull var notaður til að bera saman
innbyrðis skyldleika GAD-jákvæðra (GADAb+)
og skyldleika allra SS2 sjúklinga.
Niðurstöður: 10,1% karla og 9,3% kvenna
voru GADAb+ (ómarktækur munur). Meðalaldur
GADAb+ og GADAb sjúklinga var sambæri-
legur (67,1 ± 10,7 og 68,0 ± 11,3; ár ± staðalfrávik).
Holdastuðull var marktækt lægri (p=0,02) hjá
GADAb+ sjúklingum eða 28,2 kg/m2 (27,2-29,2;
95% öryggismörk) miðað við 29,7 (29,3-30,1) hjá
GADAb. Efnaskiptavilla var til staðar hjá 47 ± 9%
(95% öryggismörk) GADAb+ sjúklinganna saman-
borið við 60 ± 4% GADAb' sjúklinganna (p=0,02).
Skyldleikastuðullinn fyrir GADAb+ sjúklingana
(n=94) var 6,00xl0'4 samanborið við 3,93xl0'4 ±
8,3xl0'5 fyrir fimm hundruð 94 manna slembiúrtök
úr öllum SS2 sjúklingahópnum (p=0,008).
Ályktun: Um 10% íslenskra SS2 sjúklinga eru
GADAb+ sem er sambærilegt við niðurstöður ann-
arra. íslenskir GADAb+ SS2 sjúklingar eru sjaldn-
ar með efnaskiptavillu og eru marktækt skyldari
innbyrðis en SS2 sjúklingahópurinn í heild.
ENGLISH SUMMARY
Jónsdóttir AM, Aspelund T, Sigurðsson G,
Guðnason V, Benediktsson R
Latent Autoimmune Diabetes in Adults in
lceland: Prevalence, Phenotype and Relatedness
Læknablaðið 2005; 91: 909-14
Introduction: Ninety percent of diabetic individuals in
lceland suffer from type 2 diabetes mellitus. Antibodies
against 3-cell components characterise type 1 diabetes,
but these antibodies are also found in type 2 diabetic
individuals, defined as latent autoimmune diabetes in adults
or LADA. The purpose of this investigation was to estimate
the prevalence of LADA in lceland and to describe the
phenotype and relatedness of these individuals.
Material and methods: A list of individuals diagnosed
with type 2 diabetes was generated from outpatient
clinic lists and the Reykjavik Study of the lcelandic Heart
Association. A genealogy database (Book of lcelanders;
deCODE Genetics) was used to identify all individuals
related to these index cases within six meioses. This
method identified 950 type 2 diabetic individuals during
the years 1998-2000. We analyzed their phenotype and
measured glutamic acid decarboxylase antibody (GAD).
Kinship coefficient was used to compare the relatedness
of those with antibodies to GAD to the relatedness of all
type 2 diabetic individuals in the study.
Results: 10.1 % of men and 9.3% women had
measurable antibodies against GAD (non-significant
difference). The mean age of GAD positive and GAD
negative individuals was comparable (67.1 ± 10.7
and 68.0 ± 11.3; years ± SD). Body mass index was
significantly lower (p=0,02) for the GAD positive
individuals or 28.2 kg/m2 (27.2-29.2; 95% Cl) vs. 29.7
(29.3-30.1). Of the GAD positive individuals, 47% ±
9% (95% Cl) had the metabolic syndrome as defined
by WHO compared with 60 ± 4% of the GAD negative
individuals (p=0.02). The kinship coefficient for GAD
positive individuals (n=94) was 6.00x10'4 compared with
3.93x10'4 ± 8.3x10‘5 for 500 random samples (each of 94
individuals) of the whole cohort (p=0.008).
Conclusion: About 10% of lcelandic type 2 diabetic
individuals have antibodies against GAD, which is
comparable to the results of other investigators. Icelandic
GAD positive type 2 diabetic individuals have less
frequently the metabolic syndrome than other type 2
diabetic individuals and GAD positive individuals are
significantly more related to each other than type 2
diabetic individuals in general.
Keywords: diabetes, LADA, GAD, epidemiology.
Correspondence: Rafn Benediktsson, rafn@efnaskipti.com
Læknablaðið 2005/91 909