Læknablaðið - 15.12.2005, Blaðsíða 17

FRÆÐIGREINAR / SYKURSÝKI TEGUND 2
leika okkar á að alhæfa um starfsemi 6-frumnanna
í íslenskum einstaklingum með GADAb+ SS2 en
til samanburðar við töflu II er eðlilegur HOMA-
6-stuðull í kringum 130, HOMA-IR-stuðull telst
eðlilegur um tveir og eðlilegt fastandi insúlíngildi
um 10 mmól/1 (19).
Sé 6-frumu virknin ekki lakari í GADAb+ hópn-
um er það í ósamræmi við finnska rannsókn sem
segir að 50% MTSS2 sjúklinga séu komnir með
hlutfallslegan insúlínskort 10 árum frá greiningu
samanborið við 3% þeirra sem eru GADAb' (4).
Það kann þó að spila inn í okkar niðurstöður að
nokkur hluti sjúklinganna var nýgreindur vegna
umrædds samvinnuverkefnis Hjartaverndar og
íslenskrar erfðagreiningar og greinist því að öllum
líkindum fyrr en ella. Því gæti þurft að líða lengri
tími þar til teljandi mismunar í 6-frumuvirkni verði
vart milli hópanna tveggja.
Þar sem hluta þýðis var safnað vegna skyld-
leika (6) var við samanburð á skyldleika ekki
farin sú leið að bera saman innbyrðis skyldleika
GADAb+ sjúklinganna og innbyrðis skyldleika
þjóðarinnar. Því var borinn saman innbyrðis skyld-
leiki þeirra 94 sem mynduðu GADAb+ hópinn
við fimmhundruð 94 manna slembiúrtök úr öllum
SS2 sjúklingahópnum. Með þessari aðferð fæst
samanburður á skyldleika hópanna tveggja án þess
að það skipti máli hvernig þýðið var valið enda
var upphaflega óþekkt hverjir væru GADAb+.
Það að GADAb+ sjúklingahópurinn er innbyrðis
skyldari en SS2 sjúklingarnir almennt gæti þýtt
að MTSS2 erfist á annan hátt en SS2. Rannsóknir
á þessu eru tiltölulega stutt á veg komnar en þó
hefur verið sýnt fram á að uppkomin börn MTSS2
sjúklinga eru með skert insúlínsvar við glúkósa
þrátt fyrir að vera hvorki með insúlínþol né sykur-
sýki. Þau höfðu einnig oftar þær HLA-II arfgerðir
sem taldar eru auka líkur á SSl (20). Fólk með
þessar HLA-II arfgerðir er talið móttækilegra en
annað fólk til að þróa með sér sjálfsofnæmissvar,
svo sem myndun GAD mótefna, verði það útsett
fyrir ákveðnum umhverfisþáttum. Hlutverk GAD
mótefna í meinmyndun sykursýki er þó ekki nánar
þekkt en rannsóknir benda til að mótefnin endur-
spegli T-frumu háða eyðingu á 8-frumum (21, 22).
Líklega er MTSS2 því sjálfsofnæmissjúkdómur
líkt og SSl og má því færa rök fyrir því að flokka
MTSS2 sem sjúkdóm annan en SS2. Auk þess að
önnur meinmyndun og aðrar erfðir virðist liggja
að baki MTSS2 er algengi sjúkdómsins álíka og
algengi SSl.
í samantekt bendir þessi rannsókn til þess að
mótefni sem talin eru einkenna SSl séu til staðar
hjá um 10% þeirra íslendinga sem klínískt teljast
hafa SS2. Þessir einstaklingar eru skyldari inn-
byrðis en gildir um SS2 almennt. Mæling á GAD
mótefnum við greiningu getur þannig hjálpað við
flokkun nýgreindra sem annars eru taldir hafa SS2
en helsta forspárgildi þessarar greiningar virðist
vera snemmkomin þörf á insúlínmeðhöndlun (4).
Þakkir
Við þökkum Islenskri erfðagreiningu fyrir aðgang
að Islendingabók, fyrir mælingar á GAD mótefn-
um og insúlíni og aðstoð við útreikninga.
Heimildir
1. Stumvoll M, Goldstein BJ, van Haeften TW. Type 2 Diabetes:
Principles of Pathogenesis and Therapy. Lancet 2005; 365:
1333-46.
2. Baekkeskov S, Landin M, Kristensen JK, Srikanta S, Bruining
GJ, Mandrup-Poulsen T, et al. Antibodies to a 64,000 Mr
Human Islet Cell Antigen Precede the Clinical Onset of
Insulin-Dependent Diabetes. J Clin Invest 1987; 79: 926-34.
3. Bingley PJ, Christie MR, Bonifacio E, Bonfanti R, Shattock
M, Fonte MT, et al. Combined Analysis of Autoantibodies
Improves Prediction of IDDM in Islet Cell Antibody-Positive
Relatives. Diabetes 1994; 43:1304-10.
4. Tuomi T, Carlsson A, Li H, Isomaa B, Miettinen A, Nilsson A,
et al. Clinical and Genetic Characteristics of Type 2 Diabetes
With and Without GAD Antibodies. Diabetes 1999; 48:150-7.
5. Zimmet P, Turner R, McCarty D, Rowley M, Mackay I. Crucial
Points at Diagnosis. Type 2 Diabetes or Slow Type 1 Diabetes.
Diabetes Care 1999; 22 Suppl 2: B59-B64.
6. Reynisdóttir I, Þorleifsson G, Benediktsson R, Sigurðsson
G, Emilsson V, Einarsdóttir AS, et al. Localization of a
Susceptibility Gene for Type 2 Diabetes to Chromosome 5q34-
Q35.2. Am J Hum Genet 2003; 73: 323-35.
7. Grant SF, Þorleifsson G, Frigge ML, Thorsteinsson J, Gunn-
laugsdóttir B, Geirsson AJ, et al. The Inheritance of Rheumatoid
Arthritis in Iceland. Arthritis Rheum 2001; 44:2247-54.
8. Matthews DR, Hosker JP, Rudenski AS, Naylor BA, Treacher
DF, Turner RC. Homeostasis Model Assessment: Insulin
Resistance and Beta-Cell Function From Fasting Plasma
Glucose and Insulin Concentrations in Man. Diabetologia
1985; 28:412-9.
9. Alberti KG, Zimmet PZ. Definition, Diagnosis and Classifi-
cation of Diabetes Mellitus and Its Complications. Part 1:
Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus Provisional
Report of a WHO Consultation. Diabet Med 1998; 15: 539-53.
10. Borg H, Gottsater A, Fernlund P. Sundkvist G. A 12-Year
Prospective Study of the Relationship Between Islet Antibodies
and Beta-Cell Function at and After the Diagnosis in Patients
With Adult-Onset Diabetes. Diabetes 2002; 51:1754-62.
11. Vilbergsson S, Sigurðsson G, Sigvaldason H, Hreiðarsson AB,
Sigfússon N. Prevalence and Incidence of NIDDM in Iceland:
Evidence for Stable Incidence Among Males and Females
1967-1991--the Reykjavik Study. Diabet Med 1997; 14: 491-8.
12. Turner R, Stratton I, Horton V, Manley S, Zimmet P, Mackay
IR, et al. UKPDS 25: Autoantibodies to Islet-Cell Cytoplasm
and Glutamic Acid Decarboxylase for Prediction of Insulin
Requirement in Type 2 Diabetes. UK Prospective Diabetes
Study Group. Lancet 1997; 350:1288-93.
13. Davis TM, Zimmet P, Davis WA, Bruce DG, Fida S, Mackay
IR. Autoantibodies to Glutamic Acid Decarboxylase in
Diabetic Patients From a Multi-Ethnic Australian Community:
the Fremantle Diabetes Study. Diabet Med 2000; 17: 667-74.
14. Case CC, Jones PH, Nelson K, O’Brian SE, Ballantyne CM.
Impact of Weight Loss on the Metabolic Syndrome. Diabetes
Obes Metab 2002; 4:407-14.
15. Isomaa B, Almgren P, Henricsson M, Taskinen MR, Tuomi T,
Groop L, et al. Chronic Complications in Patients With Slowly
Progressing Autoimmune Type 1 Diabetes (LADA). Diabetes
Care 1999; 22:1347-53.
16. Birkeland KI, Kilhovd B, Thorsby P, Torjesen PA, Ganss R,
Vaaler S, et al. Heterogeneity of Non-Insulin-Dependent
Diabetes Expressed As Variability in Insulin Sensitivity, Beta-
Cell Function and Cardiovascular Risk Profile. Diabet Med
2003; 20: 37-45.
17. Ferrannini E, Camastra S, Coppack SW, Fliser D, Golay A,
Mitrakou A. Insulin Action and Non-Esterified Fatty Acids.
The European Group for the Study of Insulin Resistance
(EGIR). Proc Nutr Soc 1997; 56: 753-61.
Læknablaðið 2005/91 913