Læknablaðið - 15.12.2005, Blaðsíða 48

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SAGA LÆKNISFRÆÐINNAR
Um fyrstu íslensku konurnar í læknastétt
III. Sigríður Geirsdóttir Kristjánsson/Sigga Christiansson Houston, MD Winnipeg 1925.
Fyrsti íslenski kvenlæknirinn í Kanada og fimmta íslenska kona í læknastétt
Margrét
Georgsdóttir
Höfundur er heimilislæknir
og formaöur Félags kvenna í
læknastétt.
Greinin er unnin upp úr
fyrirlestri sem höfundur flutti
á þingi norrænna áhugamanna
um sögu læknisfræöinnar
11. ágúst síðastliðinn. Fyrsti
hlutinn birtist í október-
blaðinu og annar hlutinn í
nóvember.
Uppruni
Sigríður, eða Sigga, eins og hún alltaf var kölluð,
var fædd 28. júní 1893 í Kanada. Foreldrar hennar
voru Geir Kristjánsson frá Hafnarfirði, fæddur 23.
maí 1860, og kona hans Sesselja Rakel Sveinsdóttir
frá Starrastöðum í Skagafirði, fædd 12. ágúst 1857.
Geir hafði starfað sem farandverkamaður og
smiður á Islandi og kynntist Sesselju í foreldrahús-
um á Starrastöðum, 15 km sunnan við Varmahlíð.
Honum leist vel á hana og fór þangað aftur ári
síðar til að hitta hana og frétti að hún væri flutt til
Vesturheims. Hann seldi þá allt sem hann átti og
dreif sig þegar á eftir henni, og átti 25 cent eftir af
ferðasjóðnum við komuna til Winnipeg. Honum
var vel tekið meðal landa sinna og fann fljótt
Sesselju sem vann sem þerna á Hótel Pembina við
Rauðá sunnan borgarinnar. Þau giftust, settust að í
Grand Forks og eignuðust son 1892, og síðan þrjár
dætur 1893-8 og var Sigga elst þeirra. Geir hafði
nóga vinnu á sumrin, en litla vinnu og stopula á
veturna þegar smíðar lágu niðri. Tímakaupið var
25 cent á tímann og dugði ekki til framfærslu fjöl-
skyldunnar. Þau fluttu því til Saskatchewan og
fengu land og hófu búskap. Búskapurinn var erf-
iður, rækta þurfti landið og byggja allan húsakost.
Jörðin þarna er ekki frjósöm, sækja þurfti drykkj-
arvatn 5 mílur og við til smíða 12 rnílur. Geir kunni
ekki mikið til verka í búskap en fékk fljótt verkefni
við smíðar, ineðal annars að byggja skólann fyrir
byggðina.
Námsferill
Sigga var ekki sátt við dvölina í sveitinni því þarna
var enginn skóli fyrstu tvö árin, en síðar komst hún
í skóla og lauk 7.-8. bekk í Nýja Fjallaskólanum.
En hún vildi læra meira. Grannkona útvegaði
henni vinnu við að sjá um máltíðir fyrir starfsfólk
The Bardal Funeral Parlour í Winnipeg, en þar eru
miklir vetrarkuldar og hún þurfti að eignast vetr-
arkápu sem kostaði 10 dali til að geta farið þang-
að til að ljúka 9. bekk og engir peningar voru til
heima. Móðurbróðir hennar Gísli sem var búsettur
í Gimli frétti af þessu vandamáli og sendi henni 10
dali og hún fór til Winnipeg. Hún vann þar með
námi, lauk high school og fór síðan á Kennaraskóla
(Neutral school eða Teachers collage) í Saskatoon
og lauk námi 1914. Hún kenndi síðan í þrjú fjögur
Dr. Sigga Houston. Myndin er tekin á Fort Wayne í
Indiana, líklega árið 1926.
ár í sveitahéruðum nálægt Wynyard og Bruno og
lagði nánast öll launin sín fyrir og safnaði þannig
peningum til að kosta sig til frekara náms.
Sigga komst í nám í læknisfræði í University
of Manitoba í Winnipeg og bjó hjá Jónasi
Thorvardsson, á 768 Viktor Street sem var nálægt
skólanum. Hún var fyrst eitt ár í pre-med námi
og var í hópi 13 kvenna þar sem tókst að komast
áfram. Tíu af þeim útskrifuðust saman ásamt 45
piltum og það hlutfall kvenna varð ekki slegið fyrr
en 45 árum síðar. A hverju vori þegar skóla lauk fór
hún heim með the Great West Express og kenndi í
sveitinni sinni fram á haust til að afla fjár til að sjá
fyrir sér og tókst að koma mörgum nemenda sinna
í gegnum árs grunnskólanám á fimm mánuðum
sem þótti mjög gott. Sumarið 1924 vann hún um
fimm mánaða skeið á Qu Appaelle heilsuhælinu
undir stjórn dr. RG Ferguson, og skrifaði þar
merka grein: The Weyburn Survey of the Health
of Children and the Revalence of Tuberculosis
sem aflaði henni styrks til að kosta sig síðasta náms-
árið og var vinna hennar þarna metin sem hluti
af kandídatsári. A námsárum sínum kynntist hún
öllum helstu íslensku læknunum í Winnipeg sem
margir voru kennarar hennar. Hún útskrifaðist
944 Læknablaðið 2005/91