Læknablaðið - 15.12.2005, Blaðsíða 25

FRÆÐIGREINAR / LUNGNAÁSTUNGUR
4. Larscheid RC. Thorpe PE, Scott WJ. Percutaneous transtho-
racic needle aspiration biopsy: a comprehensive review of its
current role in the diagnosis and treatment of lung tumors.
Chest 1998; 114: 704-9.
5. Dennie CJ, Matzinger FR, Marriner JR, Maziak DE. Trans-
thoracic needle biopsy of the lung: results of early discharge in
506 outpatients. Radiology 2001; 219: 247-51.
6. Milman N, Faurschou P, Grode G. Diagnostic yield of trans-
thoracic needle aspiration biopsy following negative fiberoptic
bronchoscopy in 103 patients with peripheral circumscribed
pulmonary lesions. Respiration 1995; 62:1-3.
7. Baaklini WA, Reinoso MA, Gorin AB, Sharafkaneh A,
Manian P. Diagnostic yield of fiberoptic bronchoscopy in
evaluating solitary pulmonary nodules. Chest 2000; 117:1049-
54.
8. Hautmann H, Schneider A, Pinkau T, Peltz F, Feussner H.
Electromagnetic catheter navigation during bronchoscopy:
validation of a novel method by conventional fluoroscopy.
Chest 2005; 128: 382-7.
9. Kurimot N, Miyazawa T, Okimasa S, Maeda A, Oiwa H,
Miyazu Y, et al. Endobronchial ultrasonography using a guide
sheath increases the ability to diagnose peripheral pulmonary
lesions endoscopically. Chest 2004; 126: 959-65.
10. Garcia Rio F, Diaz Lobato S, Pino JM, Atienza M, Viguer JM,
Villasante C, et al. Value of CT-guided fine needle aspiration in
solitary pulmonary nodules with negative fiberoptic broncho-
scopy. Acta Rad 1994; 35:478-80.
11. Richardson CM, Pointon KS, Manhire AR, Macfarlane JT.
Percutaneous lung biopsies: a survey of UK practice based on
5444 biopsies. British J Radiol 2002; 75:731-5.
12. Swischuk JL, Castaneda F, Patel JC, Li R, Fraser KW, Brady
TM, et al. Percutaneous transthoracic needle biopsy of the
lung: review of 612 lesions. J Vasc Interv Radiol 1998; 9: 347-
52.
13. Lacasse Y, Plante J, Martel S, Raby B. Transthoracic needle
biopsy in the diagnosis of solitary pulmonary nodules: a survey of
Canadian physicans. J Thor Cardiovasc Surg 2003; 126:761-8.
14. Libby DM, Smith JP, Altorki NK, Pasmantier MW,
Yankelevitz, Henschke CI. Managing the small pulmonary
nodule discovered by CT. Chest 2004; 125:1522-9.
Zeldox
Pfizer ApS
Hylki, HART: N 05AE 04 Hvert hylki inniheldur: Zíprasídon 20 mg, 40 mg, 60 mg eða 80 mg. Laktósu. Stungulyfsstofn og leysir, lausn; N 05AE
04 1 ml inniheldur: Zíprasídon 20 mg, súlfóbútýl eter beta-cýklódextrín natrium 294,33 mg. Leysir: Vatn í stungulyf. Ábendingar: Zeldox hylki til
meðferðar á geðklofa. Zeldox stungulyfsstofn og leysir, lausn er ætlað til meðferðar á bráðum æsingi geðklofasjúklinga, í mesta lagi í 3 daga I röð þegar
meðferð til inntöku hentar ekki. Hætta skal meðferð með Zeldox stungulyfsstofni og leysi, lausn og breyta yfir í gjöf til inntöku um leið og klínískt ástand
leyfir. Sjá milliverkanir og sérstaka varúð varðandi mögulega lengingu á QT-bili. Skömmtun: Fullorðnir: Zeldox hylki: Ráðlagður skammtur, við bráða
meðferð, er 40 mg tvisvar sinnum á sólarhring. Lyfið á að taka með mat. Skömmtum má siðan breyta, háð klínisku ástandi einstaklingsins, að
hámarksskammti sem er 80 mg tvisvar sinnum á sólarhring. Ef þurfa þykir má auka skammta þannig að ráðlagður hámarksskammtur náist á þriðja
degi meðferðar. Sjúklingar í viðhaldsmeðferð eiga að fá minnsta virkan skammt. Zeldox i.m.: Til notkunar I vöðva þegar meðferð til inntöku er ekki
talin henta. Ráðlagður skammtur er 10 mg gefið eftir þörfum að hámarksskammti sem er 40 mg á dag. 10 mg skammta má gefa á 2 klukkustunda
fresti. Sumir sjúklingar gætu þurft 20 mg upphafsskammt sem má fylgja eftir með 10 mg til viðbótar eftir 4 klukkustundir. Eftir það má gefa 10 mg
skammta á tveggja klukkustunda fresti að hámarks dagskammti sem er 40 mg. Gjöf zíprasídons í vöðva lengur en 3 daga í röð hefur ekki verið rannsökuð.
Ef þörf er á langtíma meðferð ætti að skipta yfir á zíprasídon hýdróklórið hylki til inntöku, allt að 80 mg tvisvar sinnum á sólarhring, eins fljótt og
mögulegt er. Aldraðir: Zeldox hylki: Hjá 65 ára og eldri þarf hugsanlega að minnka upphafsskammt en það fer eftir klínisku ástandi. Zeldox i.m.: Klínísk
reynsla af i.m. meðferð hjá öldruðum (> 65 ára) er takmörkuð. Ekki er mælt með meðferð með stungulyfinu hjá þessum sjúklingahópi. Börn: Lyfið
er ekki ætlað börnum. Skert lifrarstarfsemi: Hugleiða þarf minni skammta. Skert nýrnastarfsemi: Ekki er nauðsynlegt að breyta skömmtun hylkja
en stungulyf til notkunar í vöðva á að nota með varúð. Frábendingar: Þekkt ofnæmi fyrir zíprasídoni eða einhverju hjálparefnanna. Þekkt lenging á
QT-bili. Meðfætt langt QT heilkenni. Nýafstaðin bráð kransæðastífla. Ómeðhöndluð hjartabilun. Hjartsláttartruflanir sem eru meðhöndlaðar með lyfjum
úr flokki IA og III við hjartsláttartruflunum. Samtímis meðferð með lyfjum sem lengja QT-bil svo sem lyf við hjartsláttartruflunum úr flokki IA og III,
arsenictríoxíð, halófantrín, levómetadýl acetat, mesórídasín, tíróídasín, pímósíð, sparfloxacín, gatifloxacín, moxifloxasín, dólasetrón mesýlat, meflókín,
sertindól eða cisapríð. Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur: Til að sannkenna þá sjúklinga sem zíprasídón meðferð er ekki ráðlögð hjá þarf
læknisskoðun, fyrri lyfjasaga og mat á fjölskyldusögu að liggja fyrlr. Zíprasídon veldur lítilli eða í meðallagi mikilli skammtaháðri lengingu á QT-bili (sjá
frábendingar og milliverkanir). Ziprasídon á því ekki að gefa samtímis öðrum lyfjum sem vitað er að lengja QT-þil. Gæta þarf varúðar hjá sjúklingum
með verulega hægan hjartslátt. Truflun á saltajafnvægi t.d. blóðkalmmlækkun og blóðmagnesíumlækkun eykur líkurnar á hættulegum hjartsláttartruflunum
og þarf því að leiðrétta áður en meðferð með zíprasidoni hefst. Áður en meðferð sjúklinga með hjartasjúkdóma sem hafa náð jafnvægi hefst þarf að
meta þörf fyrir hjartalinurit. Ef QTc-bil er >500 msek. er mælt með að hætta meðferð. Öryggi og verkun zíprasídons hjá börnum og unglingum hefur
ekki verið staðfest. Ekki hefur verið greint frá illkynja sefunarheilkenni (NMS) hjá sjúkllngum sem fengu zíprasídon i klinískum rannsóknum. Við NMS
ætti að hætta töku lyfsins. Ef elnkenna um síðkomna hreyfitruflun verður vart, þarf að ihuga að minnka skammta eða hætta töku ziprasidons. Mælt
er með þvi að gæta varúðar þegar sjúklingar með sögu um krampa eru meðhöndlaðir. Gæta skai varúðar hjá sjúklingum með alvarlega skerta
lifrarstarfsemi. Nánar varðandi Zeldox i.m.: Sundl, hraðtaktur og réttstöðuþrýstingsfall er ekki óalgengt hjá sjúklingum eftir gjöf zíprasídons í vöðva.
Greint hefur verið frá einstaka tilviki um háþrýsting. Gæta skal varúðar, sérstaklega hjá göngudeildarsjúklingum. Meðganga og brjóstagjöf: Lyfið er
ekki ætlað þunguðum konum eða konum með barn á brjósti. Milliverkanir: Samtímls meðferð með karbamasepíni getur lækkað plasmastyrk Zeldox
um u.þ.b. 35%. Allar rannsóknir á milliverkunum hafa farið fram á Zeldox hylkjum. Sjá frábendingar. Aukaverkanir: Zeldox hylki hafa verlð gefin
meira en 5.500 einstaklingum. Algengasta aukaverkunin var slen. Aukaverkanir (1%): Þróttleysi, höfuðverkur, hægðatregða, munnþurrkur, meltingartruflun,
aukin munnvatnsmyndun, ógleði, uppköst, geðæsing, óeirð, sundl, trufluð vöðvaspenna, utanstrýtueinkenni, ofstæling, skjálfti, brengluð sjón. Sum
einkenni sem voru skráð sem aukaverkanir geta tengst einkennum undirliggjandi sjúkdóma. Zeldox til notkunar í vöðva hefur verið gefið meira en 1.000
einstaklingum. Algengustu aukaverkanir sem komu fram voru verkur á stungustað, ógleði, slen og sundl. Aukaverkanir (1%): þróttleysi, höfuðverkur,
háþrýstingur, réttstöðuþrýstingsfall, niðurgangur, óeirð. Ofskömmtun: Ekkert sértækt mótefni er til fyrir zíprasídóni. Pakkningar og verð 1. júní
2005; Zeldox hylki 20 mg, 56 stk.: 15.727 kr., hylki 40 mg, 14 stk.: 5.301 kr., hylki 40 mg, 56 stk.: 16.849 kr., hylki 60 mg, 56 stk.: 20.335 kr., hylki
80 mg, 56 stk.: 23.381 kr., sts. 20 mg/hgl, 1 hgl.: 2.345 kr. Lyfið er lyfseðilsskylt. Stungulyf er S merkt. Greiðslufyrirkomulag: *. Nánari upplýsingar
er að finna í Sérlyfjaskrá. Umboðs-og dreifingaraðili: Vistor hf.
Pfizer/Vistor hf. • Hörgatúni 2
212 Garðabæ • Sími 535 7000
www.pfizer.is
Heimild: David G. et al. "Intramuscular (IM) ziprasidone
20 mg Is effective in reducing acute agitation associated
with psychosis: a double-blind, randomized trial."
Psychopharmacology (2001) 155: 128-134.
Læknablaðið 2005/91 921