Læknablaðið - 15.04.2006, Side 42

ÞING SKURÐL/EKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
verkjameðferð verið beitt til verkjastillingar eftir stórar hol-
skurðaðgerðir á Landspítala. Sérstakt eftirlitsblað hefur verið
notað til skráningar á árangri meðferðar og fylgikvillum. Þannig
hafa safnast miklar upplýsingar sem geymdar eru í gagnagrunni
og hafa þjónað sem innra gæðaeftirlit.
Aðferð: Úr fyrirliggjandi gögnum var kannað hvort munur væri
á árangri verkjameðferðar eftir kviðarholsaðgerðir hjá tveimur
aldurshópum. Skoðuð voru gögn sjúklinga á árunum 1996 til
2004, annars vegar allra sjúklinga 50 ára og yngri (hópur I) og
hins vegar 70 ára og eldri (hópur II). Árangur meðferðar var
metinn á fyrsta og öðrun degi eftir aðgerð og notast við VAS
kvarða. Magn verkjablöndu svo og notkun annarra verkjalyfja
var borin saman milli hópa.
Árangur: 966 sjúklingar fengu meðferð á þessu tímabili, 333 í
hópi I (meðalaldur 38,8 ár) og 633 í hópi II (meðalaldur 77,5
ár).
Verkjastilling í hvíld/hreyfingu Hópur 1 Hópur II
Fyrsti dagur. VAS<3, í hvíld 84% 94%
Fyrsti dagur. VAS<3, v.hreyfingu 63% 79%
Annar dagur VAS<3 í hvíld 86% 92%
Annar dagur VAS<3 v.hreyfingu 75% 84%
Verkjastilling var betri í eldri aldurshópi bæði í hvíld og við
hreyfingu, meðalmagn verkjablöndu lægra 6,7 ml/klst á móti
8,3 ml/klst í yngri hóp. Auk þess var notkun annarra verkjalyfja
meiri í yngri hópnum.
Ályktun: Margir þættir hafa áhrif á árangur utanbastverkjastill-
ingar eftir aðgerðir. Tæknileg atriði, rétt staðsetning utanbast-
leggjar, hæfni læknis og sálrænt ástand sjúklinga geta öll haft
sín áhrif. Með aldrinum virðist næmi sjúklinga fyrir verkjum
minnka eins og glögglega sést á þessari úttekt.
E-07 Þróun sjúkraflugs frá Akureyri frá upphafi læknavaktar
vorið 2002 til ársloka 2005
Thcódór S. Sigurðsson. Helga K. Magnúsdóttir, Björn Gunnarsson
Svæfinga- og gjörgæsludeild, Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri
Inngangur: Staðsetning miðstöðvar sjúkraflugs á íslandi er á
Akureyri. Frá vorinu 2002 hefur verið starfrækt læknavakt sem
sinnir sjúkraflugi frá Akureyri. Þjónustusvæðið er svokallað
norðaustursvæði íslands, frá Hrútafirði til Hafnar í Hornafirði,
auk austurstrandar Grænlands.
Efniviður og aðferðir: Farið var yfir allar skýrslur úr sjúkraflug-
um frá Akureyri frá vorinu 2002. Þar koma fram upplýsingar um
sjúkling, ástæðu fyrir flutningi, viðbragðsflýti, hvort óskað hafi
verið eftir lækni til fylgdar og ástand sjúklings í flutningi.
Niðurstöður: Frá upphafi ársins 2002 til ársloka 2005 voru 1109
sjúklingar fluttir í sjúkraflugi frá Akureyri. Læknir fylgdi 577
sjúklingum (52% tilfella). Að jafnaði voru 40% sjúklinga fluttir
til Akureyrar en 60% sjúklinga til Reykjavíkur. Fjöldi sjúkra-
fluga hefur farið hægt vaxandi en Egilsstaðir skera sig þó úr.
Fjölgun á sjúkraflugum þangað skýrir að mestu þá aukningu
sem hefur orðið á sjúkraflugum á milli ára (að jafnaði um 50% á
milli ára). Hlutfall útkalla eftir forgangi A, B og C hefur haldist
294 Læknablaðið 2006/92
nokkuð stöðugt, árið 2005 voru 54% flokkuð sem bráðaútköll
(A). Meðalviðbragðstími í bráðaútköllum hefur verið um 60
mínútur. Bráðar flutningsástæður voru í 61% tilfella án áverka
en 39% vegna áverka. Einhverskonar inngrip þurfti í flutningi
í 66,7% tilfella, súrefnisgjöf 30,5%, vökvagjöf 12,8%, lyfjagjöf
19,7% og öndunarvél 3,6%.
Ályktanir: Starfsemi sjúkraflugsins fer hægt vaxandi. Beðið er um
lækni til að fylgja sjúklingi í yfir helmingi sjúkrafluga. Góð sam-
vinna hefur verið milli Flugfélags Islands, Slökkviliðs Akureyrar
og Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri. Meðalviðbragðstími er
nokkuð langur, en sérútbúin sjúkravél, sem er væntanleg í vor,
gefur von um að hægt verði að stytta viðbragðstíma.
E-08 Sjúkraflug milli Akureyrar og Grænlands 2003-2005
Björn Gunnarsson', Sveinbjörn Dúason2, Theódór S. Sigurðsson', Jón Torfi
Halldórsson', Helga K. Magnúsdóttir1
‘Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri, 2Slökkviliði Akureyrar
Inngangur: Við könnuðum tíðni sjúkraflugs milli Akureyrar
og Grænlands og algengustu ástæður fyrir sjúkraflutningum
þaðan.
Efniviður og aðferðir: Frá árinu 2003 hefur verið haldinn gagna-
grunnur um öll sjúkraflug sem sveit lækna og sjúkraflutninga-
manna á Akureyri mannaði. Tekin voru til skoðunar öll sjúkra-
flug til Grænlands á árunum 2003-2005.
Niðurstöður: Á tímabilinu sá sjúkraflugsveitin um flutning
923 sjúklinga. Þar af af voru 35 fluttir frá Grænlandi (3,8%).
Oftast var flogið til Constable Pynt (595 km) og þaðan til
Scoresbysunds (Ittoqqortoormiit) með þyrlu, og til Kulusuk
(893 km) og þaðan til Ammassaliq (Tasiilaq). í eitt skipti var
flogið með Twin Otter til Daneborg, en þangað eru 965 km frá
Akureyri. Twin Otter flugvélar voru oftast notaðar í ferðum til
Constable Pynt en Fairchild Metro flugvélar þegar farið var til
Kulusuk. Algengustu ástæður sjúkraflugs voru áverkar og því
næst bráðir kviðverkir. í 17 tilfellum var ástand sjúklings metið
alvarlegt eða lífshættulegt og komu flestir þeirra frá Kulusuk, en
þaðan voru fluttir sjö sjúklingar með höfuðáverka. Alls voru sex
sjúklingar barkaþræddir fyrir flutning.
Kulusuk 65°34 N 37°09 W Constable Pynt 70°44 N 22°37 W Daneborg 74°18 N 20°14 W
Áverkar 9 5 í
Bráöir kvióverkir 1 5 0
Sýkingar/sepsis 0 3 0
Öndunarerfiðleikar 2 0 0
Aörar orsakir 3 6 0
Alls 15 19 1
Ályktanir: Sjúklingar eru sóttir til Grænlands að meðaltali einu
sinni í mánuði og er hátt hlutfall þeirra í alvarlegu eða lífs-
hættulegu ástandi. Twin Otter er oft besti valkosturinn, en höf-
uðáverkar eru algeng ástæða fyrir flutningi og í slíkum tilvikum
er æskilegt að nota jafnþrýstibúna vél.
J