Læknablaðið - 15.04.2006, Síða 53

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP VEGGSPJALDA
FSA. Gögnin voru greind í samræmi við UTSTEIN snið.
Niðurstöður: Á þessu fjögurra ára tímabili voru samtals 33 til-
felli hjartastopps utan spítala þar sem endurlífgun var íhuguð.
í 28 tilfellum var endurlífgun reynd og voru 23 karlmenn og
5 kvenmenn. Meðalaldur sjúklinga var 65,5 ár. I tólf tilfellum
voru vitni að hjartastoppinu, í þrettán tilfellum voru engin
vitni og í þremur tilfellum voru sjúkraflutningamenn vitni.
Meðal útkallstíminn var 4,8 mínútur og miðgildið 3,5 mínútur.
Grunnendurlífgun var framkvæmd af nærstöddum í 10 (40%)
tilfellum og á það bæði við um tilfelli þar sem þar sem voru
vitni og engin vitni. Sleglatif var upphafstaktur í 14 sjúklingum
(50%). Nærri 70% hjartastoppanna áttu sér stað í heimahúsi og
var endurlífgun hafin í 31% af þeim tilvikum. Af þeim sjúkling-
unt þar sem endurlífgun var reynd náðist að korna 11 lifandi inn
á gjörgæsludeild. Sex þeirra (21,4%) voru útskrifaðir lifandi og
fimm þeirra voru lifandi ári síðar. Fimm þeirra sem útskrifuðust
af sjúkrahúsi voru nteð slegatif sem upphafstakt. Mikilvægustu
þættir tengt lifun voru sleglatif sent upphafstaktur, stuttur
útkallstími og vitni að hjartastoppinu.
Ályktun: Árangur hjartastopps utan spítala á Akureyri og ná-
grenni sýnir að 21,4% sjúklinga hafi útskrifast af sjúkrahúsi og er
árangurinn viðunandi. Niðurstöðurnar benda einnig til mikilvægis
stutts útkallstíma og aukinnar þátttöku almennings í endurlífgun.
V-03 Áhrif vasopressíns á blóðflæði í þörmum
Gísli H. Sigurðsson', Vladimir Krejci2, Luzius Hillebrand2
'Svæfinga- og gjörgæsludeiid, Landspítala, læknadeild Hf, 2svæfingadeild
Inselspital, háskólasjúkrahús í Bern í Sviss
Inngangur: Vasopressín er stundum notað til að hækka blóð-
þrýsting hjá sjúklingum í losti. Pað er vitað að þéttni VI viðtaka
er mikil á splanchnicus svæðinu enda er lyfið stundum notað
til að stöðva blæðingar frá meltingarvegi. Vasopressín tengist
VI viðtökunum mjög sterkum böndum sem eru óháðir súrefn-
isþurrð í viðkomandi vef. Petta getur því leitt til dreps í vefjum.
Áhrif vasopressíns á smáæðablóðflæði í þörmum hefur ekki
verið könnuð áður nema í sepsis, en sá var einmitt tilgangur
þessarar rannsóknar.
Aðferðir: Sextán svín voru svæfð og ventileruð í öndunarvél.
Hópur V (n=8) fékk vasopressín og hópur C (n=8) lyfleysu.
Hjartaútfall (cardiac index, CI) og blóðflæði í mesenterialslagæð
(arteria mesenterica superior flow, SMAF) voru mæld stöðugt í
þrjá klukkurstundir á eftir eftir gjöf vasopressíns. Jafnframt var
smáæðablóðflæði í slímhúð og vöðvalagi maga, smáþarma og
ristils mælt með fjölrása laser Doppler flæðitækni (LDF).
Niðurstöður: Meðalslagæðaþrýstingur hækkaði um 25% (frá 80
± 9 upp í 100 ± 11 mmHg), CI lækkaði um 20% (frá 147 ± 27 til
118 ± 12 ml.kg-l.mín-1) og meðal blóðflæði í slagað minnkaði
um 28% (25 ± 5,4 til 18 ± 2.0) í hópunum sem fékk vasopressín
(V) en þessir þættir héldust óbreyttir í hópi C. Smáæðablóðflæði
minnkaði um 30% í magaslímhúð, 14% í smáþarmaslímhúð og
10% í ristilslímhúð. Mótasvarandi flæðisminnkun í vöðvalagi
maga var 30%, smáþörmum 47% og ristli 40%. Engar marktæk-
ar breytingar voru mælanlegar á smáæðablóðflæði í hópi C.
Ályktanir: Vasopressín, í skömmtum sent mælt er nteð við með-
ferð á lostástandi, hækkar blóðþrýsting en dregur jafnframt
úr hjartaútfalli og svæðisblóðflæði í kviðarholslíffærum. Smá-
æðablóðflæði í þörntum minnkar einnig umtalsvert, sem gæti
valdið alvarlegri blóðþurrð einkum í vöðvalagi smáþarma og
ristils.
V-04 Áhrif minnkaðs mesenterial blóðflæðis á smáæða-
blóðflæði og efnaskipti í þörmum
Gísli H. Sigurösson1, Vladimir Krejci2, Luzius Hiltebrand2, Jukka Takala’,
Stephan Jakob’
'Svæfinga- og gjörgæsludeild, Landspítala, læknadeild HÍ, 2svæfingadeild og
-’gjörgæsludeild Inselspital, háskólasjúkrahússins í Bern í Sviss
Inngangur: Það hefur verið sýnt fram á að það er samband milli
minnkaðs blóðflæðis í þörmum, fjöllíffærabilunar og dánartíðni
hjá bráðveikum sjúklingum. Markmiðið með þessari rannsókn
var að kanna áhrif minnkaðs mesenterial blóðflæðis (arteria
mesenterica superior flow, SMAF) á smáæðablóðflæði og
efnaskipti í þörmum.
Efniviöur og aðfcrðir: Þrettán svín (27-31 kg) voru svæfð og lögð
í öndunarvél. Átta þeirra voru útsett fyrir minnkun á SMAF
(15% á 30 mín fresti) meðan hin fimrn voru viðmiðunarhóp-
ur. SMAF var mælt nteð ultrasonic transit time flæðitækni og
smáæðablóðflæði í slímhúð og vöðvalagi smáþarma og ristils var
mælt með fjölrása laser Doppler flæðitækni (LDF). pH í slímhúð
smáþarma var mælt með tonometry og efnaskipti (glúkósa,
laktat og pyruvat) með mikrodialysu.
Helstu niðurstöður: Við minnkað SMAF varð smáæðablóð-
flæði í slímhúð smáþarma mjög ójafnt (heterogenous) þótt það
minnkaði ekki að magni til til að byrja með. Þéttni glúkósu
í smáþarmavegg minnkaði um nærri helming þegar við 15%
minnkun á SMAF (p<0,05) og hélt áfram að minnka við frek-
ari minnkun á SMAF. Aftur á móti fór ekki að bera á hækkun
á laktat/pyruvat hlutfalli fyrr en eftir 45% minnkun á SMAF og
pH lækkun í slímhúð smáþarma fyrr en eftir 60% ntinnkun á
SMAF. Súrefnisnotkun í þörmum minnkaði og laktat í bláæða-
blóði þarma hækkaði fyrst eftir 75% minnkun á SMAF.
Ályktanir: Rannsóknin bendir til að breytingar á svæðisblóð-
flæði og smáæðablóðflæði dragi úr truflunum á súrefnisháðum
efnaskiptum í þörmum við skort á blóðflæði. Lækkun á glúkósu
í þarmavegg þegar við óverulega minnkun á svæðisblóðflæði
bendir til að það verði fyrr skortur á efni til brennslu (substrati)
en á súrefni við blóðflæðisskort í smáþörmum.
V-05 Sjúkraflutningar og þjónusta þess í dreifbýli
Hildigunnur Svavarsdóttir1, Björn Gunnarsson2, Þorvaldur Ingvarsson’,
Sveinbjörn Dúason’,
’Sjúkraflutningaskólanum, 2læknir FSA, ’framkvæmdastjóri lækninga FSA,
’bráðatæknir hjá Slökkviliöi Akureyrar
Tilgangur þessarar kynningar er að kynna verkefni sem
Sjúkraflutningaskólinn og FSA taka þátt í og vinna í samvinnu
við AKMC (Akut- och katastrofmedicinskt centrum) í Svíþjóð
og NHS Western Isles í Skotlandi. Verkefnið, sent fjallar unt
Læknablaðið 2006/92 305