Læknablaðið - 15.12.2008, Blaðsíða 12

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Mynd 1. Fjöldi krufn-
ingagreindra nýrnafrumu-
krabbameina (bláar súlur,
fjöldi tilfella) samanboriö við
krufningahlutfall (%, rauð
lína) árin 1971-2005.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna
nánar krufningagreindu tilfellin og bera þau
saman við nýrnafrumukrabbamein sem greind-
ust í sjúklingum á lífi, bæði tilviljanagreind og
með einkennum. Einnig var kannað hvort krufn-
ingagreind nýmafrumukrabbamein gætu varpað
skýrara ljósi á breytingar í nýgengi nýrnafrumu-
krabbameins.
Efniviður og aðferðir
Rannsóknin var afturskyggn og náði til allra
Islendinga sem greindust með nýrnafrumukrabba-
mein við krufningu á íslandi frá 1. janúar 1971 til
201
18-
16-
□> 14-
c
1971-75 1976-80 1981-85
18,8
1986-90 1991-95 1996-00 2001-05
Tímabil
31. desember 2005. Skrá yfir greind tilfelli fékkst
úr Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags Islands
og upplýsingar um sjúklinga úr sjúkraskrám
og gögnum rannsóknarstofu HI í meinafræði
og meinafræðideildar Sjúkrahússins á Akureyri.
Skráðar voru eftirtaldar breytur: kyn, aldur,
greiningarár og mánuður, vöxtur í nýrnabláæð,
stærð, staðsetning í hægra eða vinstra nýra, TNM
stigun12'13, meinvörp, vefjagerð og gráða. Öll vefja-
sýnin voru yfirfarin af meinafræðingum (SH
og VP) með tilliti til vefjagerðar (flokkunarkerfi
WHO14), æxlisstærðar, Fuhrman-gráðu15 og TNM-
stigunar. Þessir sjúklingar höfðu ekki haft einkenni
sem bentu til nýrnakrabbameins.
Frá Hagstofu íslands fengust upplýsingar um
heildarfjölda krufninga á hverju ári auk upplýs-
inga um heildarfjölda látinna á tímabilinu 1971-
2005. Þannig var hægt að meta krufningatíðni á
rannsóknartímabilinu.
Rannsóknartímabilinu var skipt í 7 fimm ára
tímabil og athugaðar breytingar á tíðni krufninga-
greindra æxla á þessum tímabilum. Einnig voru
kannaðar breytingar á stærð, gerð og gráðu æxl-
anna. Krufningahlutfall (gefið upp í %) fékkst með
því að deila heildarfjölda látinna í fjölda krufninga
á hverju tímabili. Tíðni krufningagreindra æxla
var stöðluð með því að reikna út tíðni á hverjar
1000 krufningar og með því leiðrétt fyrir auknum
fólksfjölda á tímabilinu. Um nálgun er að ræða og
gengið út frá því að ábendingar fyrir krufningu
hafi ekki breyst á tímabilinu.
Krufningagreindu tilfellin voru annars vegar
borin saman við tilfelli sem greind voru í lifandi
sjúklingum frá árunum 1971-2005 og hins vegar
við þann hluta þess hóps sem greindist án ein-
kenna á sama tímabili. Samanburðarhópar voru
fundnir á sama hátt og krufningagreindu tilfellin
og hefur áður verið lýst í ágripi í Læknablaðinu6
og að hluta til í tveimur öðrum rannsóknum.4-16
Vefjagerð allra æxlanna var endurskoðuð og æxlin
gráðuð og stiguð líkt og krufningagreindu æxlin.
Forritið Excel var notað við úrvinnslu gagna en
tölfræðiúrvinnsla var unnin í samvinnu við Helga
Sigvaldason, verkfræðing. Við samanburð hópa
var stuðst við t-próf fyrir samfelldar breytur og
Fischer Exact eða Kí-kvaðrat fyrir hlutfallsbreyt-
ur. Þegar borin voru saman fimrn ára tímabil var
notast við ANOVA fyrir samfelldar breytur og Kí-
kvaðrat með 6 frelsisgráðum fyrir hlutfallsbreytur.
Marktæki miðaðist við p-gildi <0,05.
Áður en rannsóknin hófst fengust öll tilskilin
leyfi frá Persónuvernd og Vísindasiðanefnd.
Niðurstöður
Mynd 2. Tíðni krufningagreindra nýmafrumukrabbameina miðað við 1000 krufningar á sjö 5 Alls greindust 110 nýrnafrumukrabbamein á
ára tímabilum. rannsóknartímabilinu í samtals 15.594 krufning-
808 LÆKNAblaðið 2008/94