Læknablaðið - 15.12.2008, Side 57

U M R Æ Ð U R
O G
F R É T T I R
L Y F S A L A
Nú eru vafalítið mismunandi skýringar á þessu
í hverju tilviki en erfitt er að búa við þetta bæði
sem starfsmaður og einnig og ekki síst er þetta
erfitt fyrir sjúklingana. Eru þó dæmin örugglega
fleiri en hér að ofan eru talin."
Hjá Lyfjastofnun fengust þær upplýsingar að
það væri ákvörðun framleiðenda og innflytjenda
að taka lyf af markaði og setja önnur í staðinn.
Ekki fengust svör við því hvort til stæði að auka
eða breyta upplýsingaflæði til lækna um framboð
á einstökum lyfjum og tilkynna tímanlega um
breytingar svo læknar gætu lagað sig að þeim.
Af samtölum Læknablaðsins við lækna heilsu-
gæslunnar er ljóst að upplýsingastreymi um fram-
boð á lyfjum og lyfjaverð er ábótavant í mörgum
tilvikum. Lyfjaverð á hverjum tíma á að birtast á
Sögu, forritinu sem heilsugæslan notar til skrán-
ingar og upplýsingar. Læknabiaðið hefur heimil-
dir fyrir því að lyfjaverð sem birtist á Sögu sé í
sumum tilfellum úrelt og í öðrum tilfellum vill-
andi, þar sem læknirinn sjái ekki hvert endanlegt
verð tiltekins lyfs er til sjúklingsins, heldur sér
hann einungis heildarverð lyfsins. Þannig getur
lækninum birst svipað verð á á tveimur sam-
heitalyfjum þegar annað lyfið er mun ódýrara til
sjúklingsins. Til að upplýsingar um lyfjaverð séu
rétt í Sögunni þyrfti að yfirfara það mánaðarlega
en langur vegur mun vera frá því að svo sé. Arlega
væri nær lagi.
Þórður segir að læknarnir fái ekki tilkynningu
frá Lyfjastofnun um að til standi að taka tiltekin
lyf af skrá. „Yfirleitt fáum við upplýsingamar
þannig að hringt er úr apótekinu og sagt að því
miður sé ekki hægt að afgreiða lyfseðil frá okkur
því lyfið sé ekki lengur á skrá. Á þessu fáum við
engar skýringar. Stundum dettur manni í hug að
apótekið treysti sér ekki til að liggja með lyfið á
lager en stundum er innflutningi þess hreinlega
hætt.
Þetta er sérstaklega bagalegt þegar um er að
ræða þrautreynd lyf og maður þarf þá að setjast
yfir bækurnar og grufla hvað sé nú hægt að nota
í staðinn. Á meðan bíður sjúklingurinn með
gagnslausan lyfseðil. Eflaust stafar þetta af því að
lítill hagnaður er af því að selja lyf sem lengi hafa
verið á markaði og eru orðin ódýr. Framleiðendur
hagnast meira á því að skipta þeim út fyrir önnur
og dýrari."
Að sögn Þórðar er framboð á lyfjum í sjálfu sér
nægilegt til að alltaf megi á endanum finna við-
eigandi lyf en þessar aðstæður og skortur á upp-
lýsingaflæði skapi bæði óhagræði fyrir læknana
og óöryggi hjá sjúklingunum. „Maður er búinn að
afgreiða verkið og fær svo að vita að lyfið er ekki
til og þá þarf maður að setja sig inn í málið aftur
og finna út hvað eigi að gefa í staðinn. Þetta skapar
hættu á ruglingi í skráningarkerfinu hjá okkur í
heilsugæslunni þar sem breyta þarf lyfjaskráning-
unni og sjúklingurinn verður óöruggur og spyr
gjaman hvort þetta nýja lyf sé jafngott og gamla
lyfið og hvort óhætt sé að treysta því. Það kemur
einnig fyrir að lyfjafræðingurinn í apótekinu spyr
sjúklinginn hvort hann vilji ekki annað lyf, sam-
heitalyf, stundum af því að það er ódýrara og
það er allt í lagi, en stundum vegna þess að hitt
lyfið er ekki til og það getur skapað tortryggni hjá
sjúklingnum."
Þórður segir að lokum að næturopnun lyfja-
búða sé sjálfsögð þjónusta við borgarana. „Mín
skoðun er sú að þegar fólk getur keypt mat og alls
kyns vörur allan sólarhringinn ætti einnig að vera
hægt að komast í apótek að næturlagi. Það væri
bara í samræmi við aðra þjónustu sem þykir sjálf-
sögð í þjóðfélaginu." Undir þetta sjónarmið tóku
aðrir viðmælendur Læknablaðsins og bent var á að
hér væri um grundvallaratriði að ræða. „Viljum
við reka heilbrigðisþjónustu út frá þörfum borg-
aranna eða viljum við reka hana út frá þörfum
markaðarins?" Það er hin pólitíska spuming.
„Ýmis algeng lyfhafa verið
ófáanleg oft á tíðum á síð-
ustu mánuðum," segir
Þórður Ólafsson yfirlæknir
Læknavaktarinnar.
LÆKNAblaðið 2008/94 853