Læknablaðið - 15.04.2010, Qupperneq 3

Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICALIOURNAL
www. laeknabladid. is
Hlíðasmára 8,
201 Kópavogi
564 4104-564 4106
Útgefandi
Læknafélag íslands
Læknafélag Reykjavíkur
Ritstjórn
Jóhannes Björnsson,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Anna Gunnarsdóttir
Bryndís Benediktsdóttir
Engilbert Sigurðsson
Gunnar Guðmundsson
Inga S. Þráinsdóttir
Tómas Guðbjartsson
Landlæknir 250 ára
Fjórir sprækir og keikir landlæknar fyrir utan
hátíðasal Háskóla íslands þegar minnst var
250 ára afmælis embættis landlæknis núna í
mars. Frá vinstri: Matthías Halldórsson, Ólafur
Ólafsson, Geir Gunnlaugsson og Sigurður
Guðmundsson.
Fögur orð Jónasar Hallgrímssonar um
vísindin og dáðina á veggnum á fyrir aftan
þá og tilefnið tengja hugsunina við Bjama
Pálsson, hinn fyrsta landlækni árið 1760 og
þegar embættið varð 200 ára bað ritstjórn
Læknablaðsins Jón Steffensen að rita þátt um
Bjarna (Læknablaðið 1960; 44: 65-84). Ferðabók
Eggerts og Bjama vitnar um heilbrigði lands
og lýðs 1750-1757 og skrásetning efnisins var
í samhljómi við hugmyndafræði tímans. Einn
helsti ritsmiður upplýsingarinnar á íslensku
og jafnaldri þeirra var Grunnvíkingurinn Jón
Ólafsson. í ritgerð sinni frá 1737, Hagþenki,
rekur hann hvaðeina sem gera mætti til að auka
hagsæld og farsæld þjóðarinnar. Aftarlega í
ritgerðinni er komið að medicina og segir þar
meðal annars:
Góð díata, mátulegt erfiði, og annað sem hver finnur öllum
mönnum almennt haga, eður sér í lagi sjálfs síns complexion,
er hinn besti læknir. Þó er ei að forsmá þar fyrir öll læknisráð,
sem áður er sagt, því Guð sýnist oft hjálpa fyrir þau, svo vel
sem hann lætur oft náttúruna hjálpast í sjálfri sér, meðalalaust.
Er því meiningin að auka ei mörgum læknurum í landinu,
heldur láta ganga sem hingað til dags, enda mun ég fyrir því
ei þurfa að bera neinn kvíðboga. En vel væri menn létu þó
nokkra læra það, sína í hverjum stað vissum, sem og inntu
þeim nokkurs fyrir starf sitt en ei að láta þá lifa af þeirri konst
einungis, sem utanlands.
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaöur og Ijósmyndari
Hávar Sigurjónsson
havar@lis.is
Auglýsingastjóri og ritari
Dögg Árnadóttir
dogg@lis.is
Umbrot
Sævar Guðbjörnsson
saevar@lis.is
Upplag
1700
Áskrift
9.500,- m. vsk.
Lausasala
950,- m. vsk.
LISTAMAÐUR MÁNAÐARINS
Á dögunum opnaði listakonan Ragna Róbertsdóttir (f.
1945) fyrstu einkasýningu sína í Berlínarborg og sýndi
þar ólík verk úr íslenskum náttúruefnum í rúmgóðum
og bjðrtum sal. Eitt titilverka sýningarinnar er á forsíðu
Læknablaðsins, skúlptúr sem liggur á gólfi og er
Ijósmyndin tekin beint ofan frá.
Mindscape eða Hugarlandslag
(2010) samanstendur af nokkrum
grunnum glerskálum og er hver um
hálfur metri í þvermál. Ein skál hvílir
ofan á annarri og mynda þær saman
kúptan disk sem kemst næst því
að líkjast fljúgandi furðuhlut. í neðri
skálinni hefur Ragna látið saltpækil
gufa upp og maður sér móta fyrir
því hvar yfirborðið hefur verið í
byrjun. Við uppgufunina fer ferli af
stað þar sem saltið kristallast og
vex upp eftir hliðum skálarinnar í átt
að börmunum. Hver skál er þannig
einstök með ólíku saltmynstri sem
minnir á skófir eða myglusvepp. Tilraunir voru gerðar
með minni glerskálar en einnig skálar úr algjörlega
tæru kristalgleri. Ragna leikur sér sem sagt eins og
stundum áður að því að setja af stað ófyrirséð ferli innan
afmarkaðs rýmis. Hún er þekkt fyrir verk sem hún gerir
beint á veggi þar sem hún merkir sér ferhyrndan flöt, ber
lím á og kastar hraunvikri sem festist á veggnum. Óreiðan
innan formfestunnar kemur nú fram í hringlaga skál þar
sem náttúrulegt ferli er látið hafa sinn gang. Á sýningunni
lét hún gólfverkin kallast á við veggverk, annars vegar
kastaði hún grófu sjávarsalti á vegg sem myndaði stóran,
hvítan og mattan flöt og hins
vegar notaði hún glerbrot
sem stirndi á þegar maður
virti verkið fyrir sér. Ragna
notar náttúruleg efni eins og
hraun, salt og leir í tengslum
við manngert umhverfi,
arkitektúr og formfræði.
Hún er líka í beinu samtali
við listasöguna þar sem
hún vitnar í mínimalisma,
það listform sem virkjaði
hugmyndirfólks um
samhengi myndlistar
og sýningarrýmis. Sú
landslagshefð sem segja má
að íslensk listasaga byggi á kemur einnig við sögu en í
stað þess að endurskapa ímynd einhvers staðar sem er
til í íslenskri náttúru notar Ragna miklu fremur frumeindir
úr íslenskri náttúru til þess að endurspegla huglægt
landslag.
Markús Þór Andrésson
Ljósmynd: Guðmundur Ingólfsson öll róttindi áskilin i8 galleríi.
Prentun, bókband
og pökkun
Oddi
Umhverfisvottuð prentsmiðja
Höfðabakka 3-7
110 Reykjavík
© Læknablaöiö
Læknablaðið áskilur sér rétt til að
birta og geyma efni blaðsins á
rafrænu formi, svo sem á netinu.
Blað þetta má eigi afrita með
neinum hætti, hvorki að hluta né í
heild án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru
skráðar (höfundar, greinarheiti og
útdrættir) í eftirtalda gagnagrunna:
Medline (National Library of
Medioine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation
Reports/Science Edition og
Scopus.
The scientific contents of the
lcelandic Medical Journal are
indexed and abstracted in
Medline (National Library of
Medicine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation
Reports/Science Edition and
Scopus.
ISSN: 0023-7213

LÆKNAblaðið 2010/96 235