Læknablaðið - 15.04.2010, Qupperneq 46

UMRÆÐUR O G
SVÆFINGAR í
F R É T T I R
15 0 Á R
Skrifuð með blýanti
Viðtal við Jón Sigurðsson
svæfingalækni í tilefni af
útkomu bókar hans um sögu
svæfinga á íslandi í 150 ár.
Spennusagan á náttborðinu varð að víkja. Bókin „Svæfingar á
íslandi í 150 ár. 1856-2006" eftir Jón Sigurðsson svæfingalækni hélt
mér vakandi til klukkan fjögur að nóttu. Hún var hverrar mínútu
virði. Útgáfudagur bókarinnar var 19. mars síðastliðinn og var hún
kynnt á 12. vísindaþingi Skurðlæknafélags íslands og Svæfinga- og
gjörgæslulæknafélags íslands. Fyrir nokkuð dómharðan og svolítið
ósanngjarnan sagnfræðing eins og ritara þessa orða er óvenjulegt
að geta sagt hreinskilnislega að bókin er nánast óaðfinnanlega
unnin sem sagnfræðirit, það sem gerir útslagið er að hún er vel
skrifuð og áhugaverð. Einhvern veginn grunar mig að þeir sem eiga
læknisfræði að sérgrein, en ekki sagnfræði, eigi eftir að finna fyrir
sömu fagmennsku í vinnubrögðum Jóns á sínu sviði.
Þess vegna er einkennilegt til þess að hugsa
að bókin mun ef til vill ekki rata á mörg önnur
náttborð en borð svæfingalækna, skurðlækna,
hjúkrunarfræðinga í sömu fögum, slangurs
annarra lækna, einhverra vina og vandamanna
höfundarins. Mögulega nokkurra stálheppinna
Islendinga sem þefa bókina uppi af einhverjum
óvenjulegum ástæðum. Hún er ekki á leið í
almenna sölu, ólíklegt að hún verði auglýst að
einhverju ráði og markhópurinn ætti strangt til
tekið að vera þröngur. Bókin fjallar um sérgrein
innan læknisfræðinnar í fámennu landi og er rituð
á tungu sem fáir tala.
Þetta síðasttalda er reyndar ekki allskostar
rétt, því fyrstu drögin að bókinni voru þýdd úr
þremur norrænum tungumálum og byggðust á
kafla sem Jón skrifaði í afmælisrit Félags norrænna
svæfingalækna sem út kom árið 1999. Sú bók
heitir „150 ár med nordisk anestesiologi".
Anna
Ólafsdóttir
Björnsson
annabjo@gmail. com
Þegar allt breyttist
Jón var búinn að semja uppkast að handriti
íslenska kafla hinnar samnorrænu bókar er hann
fór á ritnefndarfund ásamt öðrum höfundum
Jón á skrifstofn sinni þar sem hann skrifaði bókina með
blýantinn góða í hendi. Mynd AÓB.
norrænu bókarinnar þann 6. desember 1998.
Hann hugðist halda skrifunum áfram meðfram
erilssömu starfi sínu á Landspítalanum. Tveimur
vikum síðar breyttust öll hans áform. Hann lenti
í alvarlegu bílslysi á Keflavíkurveginum og lá á
gjörgæslu í sjö vikur. Afleiðingar slyssins voru
lömun sem hefur bundið hann við hjólastól æ
síðan og skert hreyfigetu og kraft beggja handa.
Jón minnist þess að þegar hann var að koma
til meðvitundar eftir erfið veikindi fór hann að
hafa áhyggjur af því hver gæti komið í hans
stað í vinnu hans á Landspítalanum. „Ég hélt ég
væri ómissandi og hugsaði: Hver á nú að gera
það sem ég á að gera? En maður kemur í manns
stað og deildin hefur fúnkerað alveg ágætlega
eftir að ég hætti." Lífið hélt áfram. Jón hafði
vitanlega engan tíma né möguleika til að velta
bókarkafla í norrænni bók fyrir sér fyrst eftir
slysið. Endurhæfingin og aðlögun að allt annars
konar lífi tók allan hans tíma og þrek. Hann var
á Grensásdeild og leið ekki vel. „Ég var dapur, í
sálrænni krísu, fannst ekkert ganga og vissi svo
sem hvað mín biði." Hann fékk þó ekki lengi að
vera í friði með hugsanir sínar, aðeins rúmu ári
eftir að hann slasaðist, 1. janúar árið 2000, hóf
hann störf hjá Tryggingastofnun í 20% starfi.
„Sigurður Thorlacius tryggingayfirlæknir kom til
mín á Grensásdeild, við vorum málkunnugir af
Landspítalanum. Ég hélt að hann væri að koma
og gera örorkumat en þá sagði hann: Jón, hvenær
viltu byrja að vinna? Hann spurði ekki einu sinni
hvort ég vildi það." Aðjúnktsstaðan í læknadeild,
sem Jón hafði nýverið tekið að sér þegar slysið átti
sér stað, hefur verið framlengd um tvö ár í senn
allt frá því hann fór að geta sinnt kennslu. Það er
sem betur fer ekki hátt starfshlutfall, nokkrir tímar
á hverjum vetri og prófdómaraskyldur. Jón var
líka fljótt kominn í gang með ritstörf, fyrst til að
ljúka kaflanum í norrænu bókina, sem hann hafði
verið kominn vel á veg með er hann lenti í slysinu.
Ritstjóri bókarinnar hafði samband við Jón þegar
leið að útgáfunni og einhvern veginn tókst að
278 LÆKNAblaðið 2010/96