Læknablaðið - 15.04.2010, Blaðsíða 60

ftétt ákvöröun
a
'5
Reynsla sem treysta má2
CELEBRAT
(celecoxib)
Ábendingar Til meöhöndlunar á einkennum slitgigtar, iktsýki og hryggikt. Ákvöröun um
að ávísa sérhæfðum COX-2 hemli skal grundvallast á mati á heildaráhættu hvers
sjúklings. Skammtar og lyfjagjöf. Vegna þess aö hætta á hjarta- og æöasjúkdómum af
völdum celecoxibs getur hugsanlega aukist með auknum skömmtum og aukinni
meöferðarlengd, á meöferöartími að vera eins stuttur og mögulegt er og nota á minnsta
virkan sólarhringsskammt. Endurmeta á reglulega þörf sjúklings fyrir verkjastillingu og
svörun viö meöferð, einkum hjá sjúklingum með slitgigt. Slitgigt: Ráölagöur
sólarhringsskammtur er yfirleitt 200 mg einu sinni á sólarhring eöa skipt í tvo skammta.
Hjá sumum sjúklingum með ófullnægjandi linun einkenna getur veriö ávinningur í því aö
nota 200 mg tvisvar sinnum á sólarhring. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náðst
eftir 2 vikur ætti að íhuga önnur meöferöarúrræöi. Iktsýki: Ráðlagður upphafs-
sólarhringsskammtur er 200 mg skipt í tvo skammta. Síöar meir má, ef þörf krefur, auka
skammtinn í 200 mg tvisvar á sólarhring. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náðst
eftir 2 vikur ætti aö íhuga önnur meöferöarúrræöi. Hryggikt: Ráölagður sólarhrings-
skammtur er 200 mg einu sinni á sólarhring eöa skipt í tvo skammta. Hjá fáeinum
sjúklingum meö ófullnægjandi linun einkenna getur veriö ávinningur í því að nota 400
mg einu sinni á sólarhring eða skipt í tvo skammta. Ef lækningalegur ávinningur hefur
ekki náðst eftir 2 vikur ætti aö íhuga önnur meðferöarúrræði. Ráðlagður hámarks-
skammtur á sólarhring, fyrir allar ábendingamar, er 400 mg. Nota má Celebra með eða
án matar. Aldraðir: Eins og hjá fullorðnum er ráðlagður upphafsskammtur 200 mg á
sólarhring. Síðar meir má, ef þörf krefur, auka skammtinn í 200 mg tvisvar á sólarhring.
Gæta skal sérstakrar varúðar hjá öldruðum sem eru innan við 50 kg aö líkamsþyngd.
Skert lifrarstarlsemi: Hefja skal meöferð með helmingi ráölagös skammts hjá sjúklingum
með staöfesta í meðallagi skerta lifrarstarfsemi sem hafa 25-35 g/l af albúmíni í sermi.
Hvað þennan sjúklingahóp varðar liggur einungis fyrir reynsla frá sjúklingum meö
skorpulifur. Skert nýrnastarfsemi: Reynsla af notkun celecoxibs handa sjúklingum með
vægt til í meðallagi skerta nýrnastarfsemi er takmörkuð og skal því meðhöndla slíka
sjúklinga með varúð. Böm: Celecoxib er ekki ætlað bömum. Sjúklingar með skert
CYP2C9 umbrot: Gæta skal varúðar við gjöf celecoxibs handa sjúklingum, sem vitað er
um eða þar sem grunur leikur á að um skert CYP2C9 umbrot sé að ræða, byggt arfgerð
eða fyrri sögu/reynslu með öðrum CYP2C9 hvarfefnum, þar sem hættan á
skammtaháðum aukaverkunum eykst. (huga skal að minnka minnsta ráðlagöan
skammt um helming. Frábendingar Saga um ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju
hjálparefnanna. Þekkt ofnæmi fyrir sulphonamidum. Virkt ætisár eða blæðingar í
meltingarvegi. Sjúklingar sem hafa fengið astma, bráöa nefslímubólgu, nefsepa (nasal
polyps), ofsabjúg, ofsakláða eöa annars konar ofnæmi eftir notkun asetýlsalisýlsýru eöa
bólgueyöandi gigtarlyfja (NSAID) þar með taldir cyclooxygenasa-2 (COX-2) hemlar.
Meöganga og konur sem geta orðið þungaðar, nema notuð sé örugg getnaðarvörn. Hjá
þeim tveimur dýrategundum sem hafa verið rannsakaðar hefur komið I Ijós að celecoxib
getur valdið vansköpunum. Hugsanleg áhætta fyrir þungaöar konur er ekki þekkt en ekki
er unnt að útiloka hana. Brjóstagjöf. Alvarlega skert lifrarstarfsemi (albúmín í sermi < 25
g/l eöa Child-Pugh 10). Sjúklingar með áætlaða kreatínínúthreinsun < 30 ml/mín.
Bólgusjúkdómur í þörmum. Hjartabilun (congestive heart failure (NYHA ll-IV)).
Staðfestur hjartasjúkdómur vegna blóöþurróar, sjúkdómar í útlægum slagæðum og/eða
heilaæða-sjúkdómur. Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun Fylgikvillar i
efri hluta meltingarvegar (gatmyndun, sár eða blæöingar) hafa komið fram hjá
sjúklingum sem fengið hafa meðferö með celecoxibi, og hafa stundum verið banvænir.
Gæta skal varúðar hjá sjúklingum sem eru í mestri hættu á að fá aukaverkanir frá
meltingarvegi í tengslum við notkun bólgueyöandi gigtarlyfja (NSAID); aldraðir,
sjúklingar sem samhliða nota önnur bólgueyöandi gigtarlyf eða asetýlsalisýlsýru og
sjúklingar með sögu um sjúkdóm í meltingarvegi t. d sár eða blæöingu. Enn frekari
hætta er á aukaverkunum frá meltingarvegi (sár í meltingarvegi eða aörir fylgikvillar í
meltingarvegi) þegar celecoxib er notað samhliða asetýlsalisýlsýru (jafnvel í litlum
skömmtum). I langtíma klínískum rannsóknum hefur ekki veriö sýnt fram á marktækan
mun hvað varðar aukaverkanir á meltingarveg við notkun sérhæföra COX-2 hemla og
asetýlsalisýlsýru annars vegar og bólgueyöandi gigtarlyfja og asetýlsalisýlsýru hins
vegar. Forðast skal samtímis notkun celecoxibs og bólgueyöandi gigtarlyfja (NSAID),
sem ekki innihalda asetýlsalisýlsýru. Aukinn fjöldi alvarlegra hjarta- og æðasjúkdóma,
aðallega hjartadrep, kom í Ijós í langtíma samanburðarrannsókn við lyfleysu hjá
sjúklingum með kirtilsepa (sporadic adenomatous polyps) sem fengu 200 mg tvisvar á
sólarhring eða 400 mg tvisvar á sólarhring af celecoxibi, samanborið við lyfleysu. Vegna
þess að hætta á hjarta- og æðasjúkdómum af völdum celecoxibs getur hugsanlega
aukist með auknum skömmtum og aukinni meðferöarlengd, á meðferðartími að vera
eins stuttur og mögulegt er og nota á minnsta virkan sólarhringsskammt. Endurmeta á
reglulega þörf sjúklings fyrir linun einkenna og svörun við meðferð, einkum hjá
sjúklingum með slitgigt. Sjúklingar meö marktæka áhættuþætti fyrir hjarta- og
æöasjúkdómum (t. d. háþrýsting, blóðfituhækkun, sykursýki, reykingar) á ekki að
meöhöndla með celecoxibi nema að vel athuguöu máli. Sértækir COX-2 hemlar koma
ekki í stað fyrirbyggjandi notkun acetýlsalicýlsýru gegn hjarta- og æðasjúkdómum af
völdum segareks, því þeir hamla ekki samloðun blóðflagna. Því skal ekki hætta meóferó
með lyfjum sem hamla samloðun blóðflagna. Svo sem við á um önnur lyf sem hemja
nýmyndun prostaglandina hefur sést vökvasöfnun og bjúgur hjá sjúklingum sem nota
celecoxib. Því skal nota celecoxib með varúð handa sjúklingum með sögu um
hjartabilun, vanstarfsemi vinstri slegils eða háþrýsting og hjá sjúklingum sem eru með
bjúg af einhverri annarri ástæðu, vegna þess að hömlun prostaglandina getur haft för
með sér versnandi nýmastarfsemi og vökvasöfnun. Einnig skal gæta varúðar hjá
sjúklingum sem nota þvagræsilyf eóa geta af öðrum orsökum veriö í hættu á að veröa
fyrir blóðþurrö. Svo sem við á um öll bólgueyöandi gigtarlyf (NSAID), getur celecoxib leitt
til nýgengis háþrýstings eða versnunar á háþrýstingi sem þegar er til staðar, sem hvort
um sig getur leitt til aukinnar tíóni hjarta- og æðasjúkóma. Því skal fylgjast náið með
blóðþrýstingi viö upphaf meðferðar og á meðan meðferð stendur. Hjá öldmðum eru
meiri líkur á skertri nýma- eða liírarstarfsemi og sér í lagi skertri hjartastarfsemi, og því
skulu læknar hafa viöeigandi eftirlit með sjúklingunum. Bólgueyðandi gigtariyf (NSAID),
þar með talið celecoxib, geta valdið eiturverkun á nýru. (klínískum rannsóknum var sýnt
fram á að celecoxib hefur svipuð áhrif á nýru og það bólgueyöandi gigtariyf (NSAID) sem
miöaö var við. Þeir sjúklingar sem em í mestri hættu á eiturverkun á ným em sjúklingar
sem hafa skerta nýmastarfsemi, em með hjartabilun, em með lifrarbilun og aldraðir.
Fylgjast skal náið með þessum sjúklingum meðan á celecoxib meöferð stendur.í
tengslum við notkun celecoxibs hefur verið greint frá nokkmm tilvikum um alvarieg áhrif
á lifur, þar á meðal svæsinni lifrarbólgu (í sumum banvæn), drepi í lifur og lifrarbilun (f
sumum tilvikum banvæn eða krafóist lifrarígræðslu). (þeim tilvikum þar sem greint var
frá því hvenær áhrifin komu fram, komu flestar alvarlegustu aukaverkanimar á lifur fram
innan eins mánaöar frá því að meöferö með celecoxibi hófst. Ef starfsemi einhverra
ofannefndra líffæra versnar hjá sjúklingum á meðan á meöferö stendur, á að gera
viöeigandi ráöstafanir og íhuga hvort hætta eigi meðferð með celecoxibi. Celecoxib
hamlar CYP2D6. Enda þótt það sé ekki öflugur hemill þessa ensíms kann aö vera
nauösynlegt að minnka skammta þeirra lyfja sem skömmtuð eru einstaklingsbundið og
umbrotna fyrir tilstilli CYP2D6. Gæta skal varúöar við meðferð sjúklinga sem vitað er að
hafa lélega CYP2C9 ensímvirkni. Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá
alvarlegum áhrifum á húð, sumum banvænum, þar með talið skinnflagnings-bólgu,
Stevens-Johnson heilkenni og eitrunardrepi i húö í tengslum við notkun celecoxibs, en
þetta kemur örsjaldan fyrir. Svo viröist sem sjúklingar séu i mestri hættu fyrir þessum
aukaverkunum í byrjun meðferðar: í flestum tilvikum hafa þessi einkenni byrjað að koma
fram á fyrstu mánuðum meðferðar. Greint hefur verið frá alvariegu ofnæmi
(bráöaofnæmi og ofnæmisbjúg) hjá sjúklingum sem fengu celecoxib. Sjúklingar með
sögu um ofnæmi fyrir sulphonamidum eða ofnæmi fyrir einhverju lyfi eru hugsanlega í
meiri hættu að fá ofnæmi. Hætta skal notkun celecoxibs strax og fram koma húðútbrot,
sár I slímhúö eða einhverjar aðrar vísbendingar um ofnæmi. Celecoxib getur dulið hita
og önnur merki um bólgu. Alvariegar blæðingar hafa komið fyrir hjá sjúklingum sem
jafnframt nota warfarin. Gæta skal varúðar þegar celecoxib er notað samtímis warfarini
og öðrum blóðþynningartyfjum til inntöku. Celebra 100 mg og 200 mg hylki innihalda
mjólkursykur (149,7 mg og 49,8 mg, talið í sömu röð). Sjúklingar með sjaldgæfan
arfgengan kvilla galaktósaóþol, Lapp laktasa skort eða glúkósa-galaktósavanfrásog
ættu ekki að taka þetta lyf. Milliverkanir við önnur lyf og aðrar milliverkanir
Lyfhrifamilliverkanir Fylgjast skal með blóðstorkuvirkni, einkum fyrstu dagana eftir að
celecoxib meðferð hefst eða henni er breytt hjá sjúklingum sem nota warfarin eða önnur
blóöþynningarlyf, vegna þess að þessir sjúklingar eru í aukinni hættu á að fá
blæðingafylgikvilla. Þess vegna er mikilvægt að fylgjast vel með prótrombíntíma INR hjá
sjúklingum sem nota blóðþynningariyf til inntöku, sérstaklega fyrst eftir að meðferð meö
celecoxibi hefst og þegar henni er breytt. Greint hefur verið f rá blæöingum í tengslum við
lengingu prótrombíntíma, einkum og sér í lagi hjá öldruðum sjúklingum, sem nota
samtímis warfarin og celecoxib og hefur þetta í sumum tilvikum verið banvænt.
Bólgueyðandi gigtariyí geta dregið úr virkni þvagræsilyfja og háþrýstingslyfja. Eins og
við á um bólgueyðandi gigtariyf (NSAID), getur hætta á bráöri nýmabilun, sem venjulega
gengur til baka, aukist hjá sumum sjúklingum sem eru i hættu á skertri nýmastarísemi
(t.d. sjúklingar með vessaþurrð eða aldraðir sjúklingar) við samtímis notkun ACE hemla
eða angiotensín II viðtakablokka og bólgueyöandi gigtariyfja (NSAID), þar með talið
celecoxib. Þess vegna á að gæta varúðar við samtímis gjöf þessara lyfja, sérstaklega
hjá öldruöum. Gefa á sjúklingum nægan vökva og íhuga eftiriit með nýmastarfsemi eftir
aö samhliöa gjöf er hafin og reglulega þar á eftir. Á það hefur verið bent að samtímis
notkun bólgueyðandi gigtarlyfja og ciclosporins eða tacrolimus geti aukið eiturverkanir
ciclosporins og tacrolimus á nýru. Því skal fylgjast náið með nýmastarfsemi þegar
celecoxib er notaö samtímis öðru hvoru þessara lyfja. Nota má celecoxib samtímis litlum
skömmtum af asetýlsalisýlsýru en það kemur þó ekki í stað asetýlsalisýlsýru sem notuð
er til fyrirbyggjandi meðferðar við hjarta- og æðasjúkdómum. Eins og við á um önnur
bólgueyöandi gigtariyf, benda rannsóknir til að samtímis notkun celecoxibs og lítilla
skammta asetýlsalisýlsýru leiði til aukinnar hættu á sáramyndun í meltingarvegi og
öðrum fylgikvillum í efri hluta meltingarvegar, samanborið viö celecoxib eitt og sér. Áhrif
á hæfni til aksturs og notkunar véla Sjúklingar sem finna fyrír sundli, svima eða syfju
þegar þeir nota celecoxib eiga ekki að aka bifreió eða nota vélar. Aukaverkanir
(algengar) Sýkingar af völdum bakteria og snikjudýra: Skútabólga, sýkingar í efri hluta
öndunarvegar, þvagfærasýking. Ónæmiskerfi: Versnandi ofnæmi. Geðræn vandamál:
Svefnleysi. Taugakerfi: Svimi, ofstæling. Hjarta: Hjartadrep. Æðar: Háþrýstingur.
Öndunarfæri, brjósthol og miömæti: Kokbólga, nefslímubólga, hósti, andnauð.
Meltingarfæri: Kviðverkir, niðurgangur, meltingartruflun, vindgangur, uppköst,
kyngingartregða. Húð og undirhúð: Útbrot, kláði. Almennar aukaverkanir og ástand
tengt íkomuleið: Flensulík einkenni, Bjúgur á útlimum/vökvasöfnun. Pakkningar og
verð: 1. janúar 2010: Hylki, hart 100 mg: 100 stk. (þynnupakkaö) 12.003 kr. Hylki, hart
200 mg: 10 stk. (þynnupakkaö) 3.550 kr. Hylki, hart 200 mg: 20 stk. (þynnupakkaö)
5.271. kr. Hylki, hart 200 mg: 100 stk. (þynnupakkað) 21.950 kr. Afgreiðslutilhögun: Lyfið
er lyfseöilsskylt. Greiöslufyrirkomulag: E.
Handhafi markaðsleyfis: Pfizer ApS, Lautrupvang 8, 2750 Ballemp, Danmörk.
Umboðsaöili á íslandi: Vistor hf., Hörgatúni 2,210 Garðabæ.
Samantekt um eiginleika lyfs er stytt í samræmi við reglugerð um lyfjaauglýsingar.
Heimild: Celebra: Samantekt á eiginleikum lyfs, 12. júní 2009. www.lyfjastofnun.is
Heimildir: 1. Moore RA, Derry S, McQuay HJ. Cyclo-oxygenase-2 selective inhibitors
and nonsteroidal 1. anti-infl ammatory drugs: balancing gastrointestinal and
cardiovascular risk. BMC Musculoskeletal Disord 2007;8:73. 2. White WB, West CR,
Borer JS, Gorelick PB, Lavange L, Pan SX et al. Risk of cardiovascular 2. events in
patients receiving celecoxib: a meta-analysis of randomized clinical trials. Am J Cardiol
2007;99:91-8.