Læknablaðið - 15.10.2010, Blaðsíða 12

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKN
Tafla I. Starfsvettvangur 273 íslenskra skurðlækna þann 1. september2008. Ekkieru taldir
með unglæknar ísérnámi á íslandi. Gefinn er upp fjöldi, meðaltöl og prósentur.
Fjöldi(%) Meðalaldur Karlar Konur Hlutfall kvenna (%)
I starfi á (slandi 138 (50,5) 52 127 11 8,0
[ starfi erlendis 63 (23,1) 44 52 11 17,5
Á eftirlaunum á l’slandi 29 (10,6) 77 28 1 3,4
Á eftirlaunum erlendis 7 (2,6) 76 7 0 0
í sérnámi erlendis 36 (13,2) 34 29 7 19,4
Samtals 273 (100) 243 30
Efniviður og aðferðir
Á tímabilinu frá 1. júní til 31. ágúst 2008 var öllum
íslenskum skurðlæknum sem útskrifuðust úr
læknadeild Háskóla íslands sendur tölvupóstur
þar sem beðið var um upplýsingar um núverandi
búsetu, starf, aðalsérgrein og undirsérgrein. Farið
var eftir spurningalista sem útbúinn var af einum
höfunda (TG) í samvinnu við Skurðlæknafélag
íslands. Einnig var spurt í hvaða landi sérfræði-
menntun fór fram og hvort sérfræðiprófi,
meistaraprófi eða doktorsprófi hefði verið lokið í
viðkomandi landi. Nöfn skurðlækna voru fundin
í gegnum ítarlega og uppfærða skrá SKÍ. Jafnframt
var leitað í Lækiwtnli og nöfn borin saman við
skrá SKÍ. Þrjátíu skurðlæknum sem ekki svöruðu
tölvupósti var sent bréf eða hringt í þá. Þannig
fengust upplýsingar frá öllum skurðlæknum á
skrá (100% svörun) búsettum á íslandi og erlendis.
Einnig voru fengnar upplýsingar um Islendinga
sem stunda sérnám í skurðlækningum erlendis,
meðal annars frá Félagi almennra lækna (FAL)
og félögum íslenskra lækna erlendis. Loks var
haft samband við íslenska skurðlækna erlendis
og þeir spurðir út í einstaklinga sem hófu nám í
skurðlækningum eftir að komið var út. Þessum
Tafla II. Aldursskipting 237 starfandi íslenskra skurðlækna þann 1. sept. 2008, bæði
þeirra sem störfuðu á Islandi og erlendis. Teknir eru með læknar i sérnámi erlendis en ekki
skurðiæknar sem komnir eru á eftirlaun.
Aldursbil Starfandi á Islandi Starfandi erlendis I sérnámi erlendis Alls %
25-29 0 0 1 1 0,4
30-34 0 0 19 19 8,0
35-39 14 23 15 52 21,9
40-44 16 17 1 34 14,3
45-49 18 4 0 22 9,3
50-54 27 12 0 39 16,5
55-59 39 7 0 46 19,4
60-64 17 0 0 17 7,2
65-69 7 0 0 7 3,0
>70 0 0 0 0 0,0
Samtals 138 63 36 237 100
Meðalaldur 52 44 34 47
læknum voru síðan sendir spurningalistar í pósti
eða haft samband við þá símleiðis.
Rannsóknin náði því til allra skurðlækna innan
allra undirsérgreina skurðlækninga sem taldar
eru upp í reglugerð nr 305/1978 um veitingu
lækningaleyfa og sérfræðileyfa, auk háls-,
nef- og eyrnalækninga sem eru sérstök sérgrein
samkvæmt reglugerðinni.5 Augnlæknar, fæðinga-
og kvensjúkdómalæknar voru undanskildir,
einnig unglæknar sem nýlega höfðu hafið
sérnám í skurðlækningum á Landspítala (n=16)
eða á Sjúkrahúsinu á Akureyri (n=2). Ekki voru
heldur teknir með erlendir læknar sem fengið
höfðu sérfræðiviðurkenningu í skurðlækningum
á íslandi en höfðu aldrei starfað hér.
Við skiptingu í undirsérgreinar var aðeins
talin ein undirsérgrein. Var miðað við þá
undirsérgrein sem viðkomandi skurðlæknir
starfaði aðallega við þegar rannsóknin fór fram
(ágúst 2008). Til almennra skurðlækna töldust
skurðlæknar sem fást við kviðarholsaðgerðir,
auk aðgerða á innkirtlum og brjóstum vegna
brjóstakrabbameins. Fjórir handarskurðlæknar
voru taldir með bæklunarskurðlæknum. Starfs-
vettvangur miðaðist við aðalstarf, til dæmis
Landspítala ef unnið var þar í rúmlega hálfu starfi,
óháð því hvort sami einstaklingur ræki einkastofu
samhliða störfum á sjúkrahúsi. Ef sérfræðinám
var stundað í fleiri en einu landi var miðað við það
land þar sem sérnám hafði verið stundað lengst.
Við mat á vinnumarkaði skurðlækna var
beitt nokkrum nálgunum, svipuðum þeim
sem notast var við í áðurnefndum skýrslum
um vinnumarkað lækna á Norðurlöndunum.3
Framboð var skilgreint sem fjöldi skurðlækna
sem lokið höfðu sérnámi, að frátöldum þeim sem
komnir voru á eftirlaun. Einnig voru taldir með
íslendingar í sémámi erlendis. Gert var ráð fyrir
að skurðlæknar starfi til 70 ára aldurs en að einn
hætti störfum á hverju ári vegna sjúkdóma eða
slysa eða snúi aftur til starfa erlendis. Miðað var
við að sérnám í skurðlækningum taki að meðaltali
10 ár með undirsérgrein, þar af tvö ár á íslandi og
8 ár við sjúkrahús erlendis. Árlega var miðað við
að 10 skurðlæknar fengju sérfræðiréttindi í þeim
undirsérgreinum skurðlækninga sem rannsóknin
nær til. Talan er reiknuð út frá meðalfjölda
sérfræðileyfa til íslendinga sem gefin voru út hjá
landlæknisembættinu á tímabilinu 1997-2008.6
Við útreikninga á eftirspurn var miðað við
óbreytta þjónustu skurðlækna á íslandi á hvern
íbúa fram til ársins 2025. Samkvæmt þessari
nálgun mun íbúafjöldi á skurðlækni haldast
óbreyttur, en í lok árs 2008 voru 2271 íbúar á
hvern skurðlækni hér á landi. Hins vegar var tekið
tillit til þróunar mannfjölda og var reiknað með
604 LÆKNAblaðið 2010/96