Læknablaðið - 15.10.2010, Blaðsíða 15

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKN
Mynd 3. Framboð
og eftirspurn eftir
skurðlæknum á Islandi,
frá 2008 og fram til ársins
2025. Sjá nánar um
nálganir í texta.
Ár 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Eftirspurn á íslandi 138 139 140 141 142 143 144 146 147 148 149 150 151 153 154 155 156
Skurðlæknar á íslandi sem fara á eftirlaun 1 1 2 2 3 3 3 4 5 7 8 8 8 8 7 7 7
Skurðlæknar á íslandi sem hætta af öðrum ástæðum 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Nýir skurðlæknar sem koma til starfa á íslandi (10 á ári) 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10
Skurðlæknar á íslandi umfram eftirspurn (,,offramboð“) 8 7 6 6 5 5 5 3 3 1 0 0 0 -1 1 1 1
Heildarframboð á skurðlæknum á íslandi 146 146 146 147 147 148 149 149 150 149 149 150 151 152 155 156 157
læknadeild Háskóla íslands,13 líkt og úr háskólum
nágrannalandanna.3 Það ætti að vera keppikefli
allra sérgreina, þar á meðal skurðlækninga, að fá
til sín í bestu nemendurna, jafnt konur sem karla.
Niðurstöður okkar sýna að á næstu árum
muni margir skurðlæknar á íslandi hætta störfum
vegna aldurs. Töluverð endumýjun verður því
á vinnumarkaði skurðlækna hér á landi. Fram
til ársins 2025 virðist framboð og eftirspurn að
mestu leyti haldast í hendur. Þessum spálíkönum
verður þó að taka með nokkrum fyrirvara þar sem
útreikningar á framboði og eftirspurn eru háðir
mörgum óvissuþáttum. Beitt var fjölda nálgana og
ljóst að forsendur útreikninga geta hæglega breyst.
Til dæmis var gert ráð fyrir að árlega fengju 10
læknar sérfræðiviðurkenningu í skurðlækningum.
Sú tala var fengin út frá meðaltali leyfisveitinga til
skurðlækna hjá landlæknisembættinu síðustu 11
ár.6 Fjöldi leyfisveitinga getur hins vegar verið
breytilegur, ekki síst eftir árferði. Þannig voru árið
2009 veitt helmingi færri sérfræðileyfi en árin á
undan. Hugsanleg skýring á því er efnahagslægð í
kjölfar bankakreppu og sennilega minna framboð
á sérfræðistöðum.
Tæpur þriðjungur skurðlækna var búsettur
erlendis. Þetta er svipað hlutfall og í samnorrænu
skýrslunni frá 2008, sem tekur til allra íslenskra
lækna, óháð sérgrein. Þar reyndust 530 af 1157
læknum undir sjötugu búsettir erlendis, eða
31,4% hópsins.3 í sömu skýrslu kom fram að
um það bil 250 manns stunduðu læknanám við
Háskóla Islands, 110 við háskóla í Danmörku og
60 í Ungverjalandi. f útreikningum okkar var ekki
litið sérstaklega á vinnumarkað skurðlækna utan
íslands, enda erfitt að leggja mat á óvissuþætti í
mismunandi löndum. Ekki var heldur tekið með í
útreikninga að læknanemar erlendis myndu leggja
fyrir sig skurðlækningar og koma síðan til starfa á
íslandi. Framboð gæti því verið vanmetið hvað
þetta atriði varðar. Á hinn bóginn var aðeins gert
ráð fyrir að einn skurðlæknir myndi snúa til starfa
erlendis fyrir sjötugt eða hætta vegna sjúkdóma
eða slysa, sem gæti verið ofmat á framboði.
Sú niðurstaða að sennilega muni ríkja jafn-
vægi á vinnumarkaði skurðlækna hér á landi
eru mikilvægar upplýsingar sem geta nýst
heilbrigðisyfirvöldum. Þessar upplýsingar eru
einnig gagnlegar fyrir þá sem skipuleggja
læknanám og framhaldsnám á Landspítala.
Niðurstöður okkar benda til þess að atvinnuleysi
muni tæplega skapast hjá skurðlæknum á íslandi.
Erfiðara er að ráða í þróun vinnumarkaðar fyrir
LÆKNAblaðið 2010/96 607