Læknablaðið - 15.10.2010, Blaðsíða 42

UMRÆÐUR O G FRÉTTIR
HEILSUGÆSLAN
Skakkar áherslur
og skrýtin forgangsröð
Ráðherraskipuð nefnd um eflingu heilsugæslunnar skilaði
áfangaskýrslu í byrjun september og var hún í kjölfarið birt á
heimasíðu heilbrigðisráðuneytisins og óskað eftir athugasemdum
frá almenningi og öðrum sem málið varðar. Félag íslenskra
heimilislækna er ótvírætt einn þeirra aðila sem málið varðar
og hefur sent nýskipuðum ráðherra heilbrigðismála, Guðbjarti
Hannessyni, erindi þess efnis, auk þess að gera ítarlegar
athugasemdir og ábendingar við skýrsluna sjálfa til ráðuneytisins.
Halldór Jónsson formaður Félags íslenskra
heimilislækna segir að fyrsta athugasemd stjórnar
félagsins hafi beinst að skipan nefndarmanna
þar sem ekki hafi verið leitað eftir tilnefningu frá
félaginu og því enginn fulltrúi þess í nefndinni. „A
fundi með þáverandi heilbrigðisráðherra, Alfheiði
Ingadóttur, kom fram að ráðherra hefði kosið að
skipa sjálf alla nefndarmenn, því annars hefðu svo
margir hagsmunaaðilar átt tilkall til að tilnefna
fulltrúa. Tilviljun réði því að einn nefndarmanna
er í stjórn FÍH. Nefndin tók til starfa í byrjun maí
og í lok þess sama mánaðar, eftir tvo fundi, lágu
fyrir ítarleg drög að skýrslu sem formaðurinn
hafði samið upp á eigin spýtur. Þá lá við að
nefndin leystist upp en áfram var haldið og nú
í lok sumars liggur þessi áfangaskýrsla fyrir
sem er þó vandlega merkt sem vinnuplagg,
væntanlega til að undirstrika að ekki beri að taka
allt bókstaflega sem í henni stendur."
í bréfi sem stjórn FÍH sendi Guðbjarti Hannes-
syni ráðherra þann 6. september síðastliðinn segir
svo um störf nefndarinnar: „Nú er nefnd að störfum
um framtíð heilsugæslunnar og hefur hún ekki enn
lokið störfum. Teljum við sérkennilega að því staðið að
fara í þessa vegferð áður en samkomulag og umræða
hefur átt sér stað nema ef hlutverk nefndarinnar hafi
í raun verið að blessa fyrirfram ákveðnar hugmyndir
ráðuneytisins. Sé svo er hætt við að verr sé afstaðfarið
en heima setið."
Halldór segir að skipunarbréf nefndarmanna
taki af tvímæli um að nefndinni hafi verið
Hávar ætlað að finna rök og forsendur fyrir ákveðnum
Sigurjónsson breytingum á heilsugæslunni sem þáverandi
634 LÆKNAblaðið 2010/96
ráðherra talaði hvað mest fyrir. „Þetta eru
sérkennileg vinnubrögð."
Lítum þá nánar á skýrsluna sjálfa og tillögurnar
sem þar eru lagðar fram. Þar segir Halldór að sé
að finna bæði ágætar hugmyndir og aðrar alveg
arfaslæmar. Sumar stangist hver á við aðra þannig
að ekki sé hægt að sjá hvernig hvorutveggja
verði hrint í framkvæmd samtímis eða í þeirri
forgangsröð sem lögð er til.
Gegn hugmyndafræði heimilislækninga
„Við fögnum því sérstaklega að í 9. tillögu
er viðurkenndur réttur fólks til að hafa sinn
heimilislækni. Persónuleg, heildstæð, samfelld
og auðvitað fagleg þjónusta heimilislæknis sem
þekkir skjólstæðing sinn og aðstæður hans eru
homsteinar í hugmyndafræði heimilislækninga
og heimilislæknar hafa einmitt þetta að leiðar-
ljósi í sínu daglega starfi. Á hinn bóginn er
lagt til í 2. tillögu að heilsugæslustöðvum
á höfuðborgarsvæðinu verði fækkað og þær
stækkaðar að sama skapi. Þessu hefur reyndar
þegar verið hrint í framkvæmd með sameiningu
heilsugæslustöðvanna í Mjódd og Efra-Breiðholti
og sameining Hvamms og Hamraborgar í
Kópavogi er hafin. Hvorttveggja var gert án
samráðs við starfsfólk stöðvanna og án þess
að leitað væri faglegra raka fyrir breytingunni.
Hér virðast óljósar hugmyndir um sparnað og
hagkvæmni hafa ráðið ferðinni, því engin svör
hafa fengist um raunverulegan sparnað þegar eftir
hefur verið leitað," segir Halldór og vísar síðan
í formlegar athugasemdir stjórnar FÍH varðandi
fækkun og stækkun stöðvanna.
„Eins og fram hefur komið er stefnt að því
að fjölga heimilislæknum og námslæknum. Til
að svo megi verða þurfa að vera valmöguleikar
á rekstrarformum í heilsugæslu eins og FIH
hefur ítrekað bent á. Það þarf að efla starfsemi
þeirra stöðva sem þegar eru starfandi og
fjölga stöðvum í fjölmennum hverfum sem
standa höllum fæti varðandi nærþjónustu.
Aukin miðstýring sem og stækkun og lokun
heilsugæslustöðva samrýmist illa því markmiði.
Grunnur heilbrigðisþjónustunnar, heilsugæslan,