Læknablaðið - 15.02.2011, Blaðsíða 51

UMRÆÐUR 0 G FRÉTTIR
LÆKNADAGAR
hefur komið í ljós að þeir sem svipta sig lífi eru
með lág gildi af ómega-3. Það má því tengja skort
á ómega-3 fitusýrum beint við þunglyndi hjá bæði
börnum og fullorðnum.
Lýsi er lífsnauðsyn
Michael segir að breytingar á neyslumynstri
Islendinga séu þess valdandi að neysla á ómega-3
fitusýrum hafi minnkað hjá þjóðinni. „Fiskneysla
hefur minnkað gríðarlega og í rannsókn sem ég
gerði fyrir nokkrum árum á fiskneyslu 10-11 ára
barna kom í ljós að börnin borðuðu ekki fisk nema
í mesta lagi einu sinni til tvisvar í viku. Það má
auka. Hvað lýsið varðar þá er það einfalt. Við
eigum að taka lýsi. Þeir sem ekki gera það þjást af
D-vítamínskorti stærsta hluta ársins. Það er ekki
tilviljun að forfeður okkar tóku lýsi."
Michael nefnir einnig að neysla á alls kyns
jurtum og kryddi hafi ýmiss konar áhrif á
líkamsstarfsemina. „Það var gerð athyglisverð
rannsókn á áhrifum óreganókryddsins á boðefni
í heilanum og birt í fyrra. Þar er sýnt fram á
að óreganó getur hamlað endurupptöku á
mónóamínum og haft þannig hugsanleg jákvæð
áhrif á líðan okkar. Til eru margar ágætar rann-
sóknir sem sýna ótvírætt fram á að fæðan sem við
borðum getur haft bein áhrif á hegðun okkar og
lífsgæði. Það er mikilvægt að fræða almenning
um kosti góðrar næringar og hvað sé gott fyrir
mann og hvað ekki. Það er því miður mikið af
upplýsingum í gangi sem lítið mark er takandi
á, en þumalputtareglan gæti verið sú að taka
ekki mark á upplýsingum frá seljandanum. Það
skyldi enginn gera. Betra er að treysta óháðum
fagaðilum."
„Skýrar vinnureglur minnka líkur á að tilfinningaleg vandamál skapist við einstök tilfelli,"
segir Sigurveig Pétursdóttir bæklunarlæknir.
Beinbrot af völdum ofbeldis
„Ofbeldi á börnum er afskaplega vítt hugtak. Það getur verið allt
frá andlegu ofbeldi yfir í hart líkamlegt ofbeldi. í starfi mínu sem
bæklunarlæknir sé ég einungis þau börn sem eru með beinbrot
en aðrir læknar sjá hin bömin. Það eru slysadeildarlæknar og
barnalæknar sem bera þar hitann og þungann," segir Sigurveig
Pétursdóttir bæklunarlæknir, en hún talaði um ofbeldi gegn bömum
á Læknadögum á málþingi um bráðalækningar.
„Það getur verið mjög erfitt að átta sig á því
hvort áverkinn stafi af ofbeldi eða eigi sér aðrar
orsakir. Þegar ég starfaði á bæklunardeild háskóla-
sjúkrahússins í Uppsölum í Svíþjóð á ámnum
1990-2002 fékk ég áhuga á þessu og tók þátt í
að byggja upp móttöku- og greiningarferli fyrir
böm sem grunur lék á um að hefðu orðið fyrir
líkamlegu ofbeldi. Kerfið sem við byggðum upp
hafði mikil og góð áhrif og það má reyndar rekja
til tveggja ákveðinna tilfella þar sem aðgerðaleysi
vakthafandi læknis byggðist alfarið á þeirri
staðreynd að hann var góðmenni og gat ekki trúað
því að nokkur hefði beitt barnið sem komið var
með ofbeldi. Áverkinn benti hins vegar eindregið
til hins gagnstæða og þetta varð til þess að
settar vom upp skýrar leiðbeiningar um hvernig
meðhöndla skyldi svona mál. Þær ollu nokkrum
usla í upphafi en urðu síðan til góðs og eru að því
er ég best veit enn í notkun. Þetta gekk einfaldlega
út á að öll böm sem lögð vom inn með lærbrot
og voru yngri en tveggja ára og ekki var staðfest
að það hefði gerst í slysi eða í vitna viðurvist,
voru rannsökuð sem óeðlileg beinbrot. Það þarf
auðvitað ekki að þýða að barnið hafi verið beitt
ofbeldi; óeðlilegt beinbrot getur bent til þess að
LÆKNAblaðið 2011/97 11 5