Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.02.2012, Blaðsíða 14

Læknablaðið - 15.02.2012, Blaðsíða 14
RANNSÓKN Tafla VII. Sundurliðun einstakra þátta ígreiningu hjartalínurita, n (%). Greinilega óeðlilegt línurit Fjöldi = 23 Lítilsháttar óeðlilegt linurit Fjöldi = 25 Eðlilegt eða nánast eðlilegt linurit Fjöldi = 57 Breyta Fjöldi/hlutfall Breyta Fjöldi/hlutfall Breyta Fjöldi/hlutfall R- eða S-bylgja a35mm 16(73) R- eða S-bylgja 30-34 mm 12(52) R- eða S-bylgja 25-29 mm 15(25) Neikvæðar T-bylgjur 4(18) Flatar eða háar T-bylgjur 11 (48) ST-hækkanir >2mm 0(0) Q-byigjur &4mm 0(0) Q-bylgjur 2-3 mm 0(0) Ófullkomið hægra greinrofsmynstur 5(8) Vinstri öxull 0(0) Stækkun vinstri gáttar 0(0) PR-bil s0,2 s 3(5) Hægri öxull 3(14) Stækkun hægri gáttar 0(0) Hjartsláttartíðni <60 slög/mín 34 (57) WPW-mynstur 0(0) Óeðlilegar R-bylgjur í framveggsleiðslum 0(0) Vinstra greinrofsmynstur 0(0) PR-bil 0,12 s 2(9) Hægra greinrofsmynstur 0(0) R- eða S-bylgja var algengasta ástæða þess að línurit voru flokkuð sem greinilega óeðlileg. Tafla VIII sýnir niðurstöður hjartalínurita þeirra 19 íþrótta- manna sem höfðu áhættuþætti við hjartaskoðun. Tíðni óeðlilegra hjartarita var ekki hærri í þessum hópi en í heildarþýðinu. Hjartaómskoðun Hjartaómskoðun var gerð á 19 af þeim 23 sem höfðu greinilega óeðlilegt (n=22) hjartalínurit eða áttu ættingja sem látist hafði skyndidauða (n=l). Niðurstöðurnar má sjá í töflu IX. Enginn hafði greinilega óeðlilega hjartaómskoðun. Umræður Meginmarkmið rannsóknarinnar var að kanna tíðni áhættuþátta fyrir skyndidauða meðal ungra íslenskra keppnisíþróttamanna. Rannsóknarþýðið er ekki nógu stórt til þess að draga megi álykt- anir um tíðni undirliggjandi hjartasjúkdóma í þessum hópi en það ætti hins vegar að gefa vísbendingu um algengi vissra áhættu- þátta skyndidauða meðal ungra íslenskra íþróttamanna. Þar sem enginn samanburðarhópur var notaður í rannsókninni er ekki unnt að segja til um hvort áhættuþættir skyndidauða séu algeng- ari meðal íþróttamanna en þeirra sem ekki stunda íþróttir. Skim- unaraðferðin sem beitt var er tiltölulega einföld og fljótleg í fram- kvæmd. Það tekur um 10-15 mínútur að svara spurningalistunum og um 5 mínútur að taka hjartalínurit. Hjartaskoðunin tekur oftast ekki meira en 10-15 mínútur og hjartaómskoðun tekur um 20-30 Tafla VIII. Niðurstöður hjartalínurita þeirra íþróttamanna sem höfðu áhættuþætti (n=19) við hjartaskoðun, n (%). Hjartalínurit Allir Karlar Konur Greinilega óeðlilegt línurit 5(26) 4(44) 1 (10) Lítilsháttar óeðlilegt línurit 3(16) 0(0) 3(30) Eðlilegt eða nánast eðlilegt línurit 11 (58) 5(56) 6(60) Tafla IX. Niðurstöður hjartaómskoðunar 19 iþróttamanna sem höfðu áhættuþætti við hjartaskoðun, hjartaiinurit eða spurningaiista, n (%). Hjartaómun Allir Karlar Konur Greinilega óeðlileg ómskoðun 0(0) 0(0) 0(0) Lítilsháttar óeðlileg ómskoðun 13(68) 11 (73) 2(50) Eðlileg eða nánast eðlileg ómskoðun 6(32) 4(27) 2(50) mínútur. Þetta er fyrsta rannsóknin sem gerð hefur verið á skimun fyrir áhættuþáttum skyndidauða meðal íslenskra íþróttamanna. Þegar farið er yfir svör þátttakenda við spurningum um ættarsögu þeirra kemur fram að algengast var að foreldrar eða systkini þátttakenda hefðu greinst með hækkaðan blóðþrýsting og hækkaðar blóðfitur. Athygli vekur hversu hátt hlutfall þátt- takenda svaraði einum lið eða fleiri játandi á spurningalistum um ættarsögu. Hins vegar ber að hafa í huga að í okkar samfélagi eru vandamál eins og háþrýstingur og há blóðfita algeng meðal fullorðinna og meðvitund um þessi vandamál er mikil. Jákvæð svörun við þessum spurningum ætti því ekki að þurfa að leiða til frekari rannsókna nema einhverjir aðrir þættir skimunarinnar séu einnig óeðlilegir. Undantekning frá þessu er spurningin um skyndidauða meðal nánustu ættingja, en ljóst þykir að ef henni er svarað játandi er ávallt ástæða til frekari rannsókna. Meðal einkenna sem þátttakendur höfðu upplifað vekur at- hygli að rúmlega þriðjungur þeirra hafði fundið fyrir svima við áreynslu. Algengast var þó að sviminn kæmi sjaldan fyrir og þá einkum í tengslum við óvenju mikla líkamlega áreynslu. Önnur algeng einkenni sem þátttakendur nefndu voru óeðlileg mæði við áreynslu. Há tíðni einkenna sem bent gætu til hjartasjúkdóma kemur nokkuð á óvart. Ætla mætti að slík einkenni væru sjaldgæf í hópi ungra keppnisíþróttamanna sem undantekningarlítið eru við mjög góða heilsu. Hins vegar er ljóst að einfaldir spurninga- listar gefa ekki alltaf raunsæja mynd af eðli vandans. Þegar nánar var spurt út í einkennin, kom oftast í ljós að þau voru saklausari en svarið við spurningunni gaf til kynna. í heilsufarssögu þátttakenda var markverðast að tæplega fjórð- ungur þeirra hafði verið greindur með astma, en það hlutfall er talsvert hærra en áætlað algengi sjúkdómsins.15 Hátt hlutfall jákvæðrar svörunar við spurningum um ættar- sögu og heilsufar gerir túlkun upplýsinganna vandasamari en ella. Erfitt er að bera þetta hlutfall saman við niðurstöður annarra skimana þar sem nokkuð misjafnt er hvernig niðurstöður spurn- ingalista hafa verið túlkaðar. Sérstaklega er sá fjöldi áhættuþátta sem íþróttamaður þarf að hafa til að hann sé talinn þarfnast frek- ari rannsókna nokkuð breytilegur milli rannsókna.’'13'16 Um fimmtungur hafði einn eða fleiri áhættuþætti við líkams- skoðun og svipaður fjöldi hafði greinilega óeðlilegt hjartalínurit. Almennt er hjartalínuritið talið áreiðanlegasti þáttur skimunar- innar.4-13 Athygli vekur hins vegar að við hjartaskoðun fundust ekki áhættuþættir hjá sömu einstaklingum og greindust með greinilega óeðlileg hjartalínurit. Þannig var tíðni greinilega óeðli- legs hjartalínurits meðal þeirra sem höfðu óeðlilega hjartaskoðun 86 LÆKNAblaðið 2012/98
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.