Læknablaðið - 15.02.2012, Qupperneq 38

FORMAÐUR LÍ
Traust og öflugt félag
- segir nýr formaður LÍ
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
Þorbjörn Jónsson var kjörinn formaður
Læknafélags Islands á aðalfundi félagsins
í október síðastliðnum. Þorbjörn er sér-
fræðingur í ónæmis- og blóðgjafafræðum.
Að sérnámi loknu árið 2002 vann hann
tvö ár á ónæmisfræðideild Landspítalans,
en frá árinu 2005 hefur hann starfað við
Blóðbankann. Þorbjörn kemur í starf for-
mannsins eftir að hafa gegnt formennsku
í Læknaráði Landspítalans um fjögurra
ára skeið og notið þar mikils trausts fyrir
málefnalega og faglega framgöngu. Hann
hlaut ágæta kosningu í formannsembættið
og kveðst afar þakklátur fyrir það traust
sem honum var sýnt.
Þorbjörn er fæddur 1960 og lauk lækn-
isfræði frá HÍ 1989. Hann lauk doktorsprófi
frá HÍ 1993 og stundaði sérnám í ónæmis-
og blóðgjafafræðum við Rikshospitalet og
Ullevál-sjúkrahúsið í Ósló 1998-2002. Hann
er kvæntur Guðrúnu Svanborgu Hauks-
dóttur lækni og sérfræðingi í sýklafræðum
og eiga þau fjögur börn.
Læknaskortur blasir við
Þegar talið berst að Læknafélagi Islands
stendur ekki á svörum hjá Þorbirni.
„Það sem líklega brennur hvað heitast á
okkur núna er vandi íslenska heilbrigðis-
kerfisins við að manna læknastöður í
landinu. Ástæðurnar eru öllum ljósar
og margbúið að rekja þær; læknar sem
þegar eru búsettir erlendis eru fæstir
að hugsa um að koma heim þó sérnámi
þeirra sé lokið, þeir fresta heimflutningi
og í mörgum tilfellum verður það til þess
að þeir ílendast erlendis með fjölskyldur
sínar. Ungir læknar sjá sinn kost einnig
vænstan í því að fara sem fyrst í sérnám
erlendis og þeirra nýtur því skemur við.
Þá eru sérfræðilæknar á miðjum aldri
og eldri, sem starfað hafa hér heima um
lengri eða skemmri tíma, margir hverjir
farnir að hugsa sér til hreyfings með því
að taka hlutastöður erlendis eða flytja
alfarnir utan á nýjan leik. Þetta er auðvitað
grafalvarlegt mál fyrir íslenska heilbrigðis-
kerfið."
Þorbjörn segir vandann sem af þessu
geti skapast margþættan. „Það sem blasir
við er einfaldlega læknaskortur og hann
er þegar orðinn tilfinnanlegur innan
heilsugæslunnar, bæði á höfuðborgar-
svæðinu og á landsbyggðinni. Þar reynist
sífellt erfiðara að manna lausar stöður.
Önnur afleiðing þessarar gloppu í endur-
nýjun í stéttinni er að nýjungar í aðferðum
og tækni skila sér hægar og verr en áður.
Ungu sérfræðingarnir sem koma erlendis
frá eru eðli málsins samkvæmt oft drif-
fjöðurin í því að innleiða nýjungar og færa
með sér það sem er efst á baugi í alþjóð-
legum læknavísindum. Hættan er sú að
íslenska heilbrigðiskerfið staðni og dragist
síðan aftur úr þar sem við erum að missa
af stórum hluta af mikilvægustu kynslóð
lækna, unga sérfræðinga á aldrinum 35-
45 ára. Á sama tíma erum við að horfast í
augu við að stórir árgangar lækna, fæddir
1940-45, eru að fara á eftirlaun og þá
verður endurnýjunarvandinn enn meira
aðkallandi."
Erfiður vítahringur
Þorbjörn segir að kröfur ungra lækna til
starfsins séu aðrar en voru fyrir 20 árum
eða fyrr. „Þrátt fyrir engu minni áhuga á
faginu og mikinn metnað til að ná langt
í starfi, gerir ungt fólk í dag aðrar kröfur.
Það vill líka hafa tíma fyrir fjölskyldu og
áhugamál. Það vill ekki eyða öllum tíma
sínum í vinnu og vera sífellt bundið af
vöktum. Þetta er afskaplega sanngjörn
krafa og henni er hægt að mæta með eðli-
legri mönnun. Læknaskorturinn veldur
auknu álagi á þá sem ennþá eru til staðar
og það veldur því að fólk leitar annað.
Þetta er vítahringur sem erfitt getur reynst
að rjúfa."
Læknafélagið getur að sögn Þorbjörns
ekki einsamalt breytt þessu ástandi,
það sé hlutverk stjórnvalda, en hann
leggur áherslu á að hlutverk félagsins
sé að vekja athygli á þessu. „Það er svo
margt sem spilar inn í. Við vitum að laun
lækna eru hærri í löndunum í kringum
okkur en hér heima. Eftirspurn eftir
læknum er alls staðar og það er auðvelt
fyrir íslenska lækna að fá vinnu þar sem
menntun þeirra er góð og þeir eru þekktir
fyrir að vera vandvirkir, ósérhlífnir og
vinnusamir. Fyrir þessa einstaklinga er
metnaðarmál að fá tækifæri til að vera í
miðpunkti tækni og þróunar. Það eykur
því á vandann að samhliða lakari kjörum
er tæknibúnaður til dæmis á Landspítala
óðum að úreldast, fyrir utan þann hluta
hans sem þegar er úreltur. Það verður því
sífellt minna aðlaðandi að snúa hingað
heim fyrir hámenntaða sérfræðinga í
læknisfræði og það eina sem stjórnvöld
hafa gert er að höfða til þjóðrækni og ætt-
jarðarástar. Ég skil þetta mjög vel, enda
velti ég því vandlega fyrir mér hvort rétt
væri að setjast að í Noregi eða flytja heim.
Við hjónin ákváðum að flytjast heim, enda
gerðum við okkur grein fyrir því að með
hverju árinu sem liði minnkuðu líkurnar á
heimflutningi. Við sjáum ekki eftir því.
Þetta snýst auðvitað ekki eingöngu um
lækna, kaup þeirra og aðstöðu til vinnu.
Þetta snýst um þjónustu við sjúklingana.
Það blasir við að ýmsar af vandasamari og
sjaldgæfari aðgerðum sem hér hafa verið
gerðar verða jafnvel lagðar af vegna þess
að ekki fæst fjármagn til að endurnýja
nauðsynlegan tækjabúnað. Spurningin
110 LÆKNAblaðiö 2012/98