Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.05.2012, Blaðsíða 36

Læknablaðið - 15.05.2012, Blaðsíða 36
UMFJOLLUN O G GREINAR TeymiÖ sem sinnir Brachy- meðferÖinni á Landspítala. Fremri röðfrá vinstri: Maria Victoria Sastre eðlisfræðingur, Sigrún Steindórsdóttir hjúkrunar- fræðingur, Sandra Páls- dóttir sjúkraliði og Inger- Lena Lamtn eðlisfræðingur (frá Lundi). Efri röðfrá vinstri: Eiríkur Jónsson yfirlæknir, Hrafnhildur Baldurs- dóttir hjúkrunarfræðingur/ deildarstjóri, Garðar Mýr- dal eðlisfræðingur, Baldvin Kristjánsson þvagfæra- skurðlæknir, Hanna Björg Henrysdóttir eðlis- fræðingur, Jón Hrafnkels- son krabbameinslæknir og Margrét Einarsdóttir krabbameinslæknir (frá Lundi). Minna inngrip en með skurðaðgerð - um geislun við blöðruhálskrabba ■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson Innri geislun á blöðruhálskrabbameini er ný meðferð sem Landspítali hefur boð- ið uppá síðan í febrúar. Það er Baldvin Kristjánsson sérfræðingur í þvagfæra- sjúkdómum sem hefur ásamt Garðari Mýrdal eðlisfræðingi haft yfirumsjón með uppsetningu meðferðarinnar hér- lendis, en hún er að hans sögn sniðin eftir sams konar meðferð á krabbameins- deild háskólasjúkrahússins í Lundi. „Þetta hefur verið kallað Brachy-terapía en það þýðir nálæg meðferð og dregur nafn sitt af því að geislað er nálægt en ekki ut- anfrá með því að koma fyrir geislavirkum kornum með nál beint í æxlið. Með því er hægt að gefa stóran geislaskammt en hafa sem minnst áhrif á heilbrigðan vef í kring- um æxlið," segir Baldvin Kristjánsson. „Þessi meðferð hentar ákveðnum hópi sjúklinga, þeim sem eru með krabbamein- ið á byrjunarstigi, æxlið er staðbundið og kirtilstærðin er undir 50 millilítrum, PSA-gildið er undir 10 og hið svokallaða Gleason score undir 7 en það segir til um hversu vel eða illa æxlisvefurinn er þroskaður. Aldur sjúklinganna er frá 50 til 70 ára. Árangurinn hefur sýnt sig að vera jafngóður og þegar kirtillinn er fjar- lægður með skurðaðgerð og geislað er utanfrá. Það sem gerir þessa meðferð eftir- sóknarverða eru mun minni aukaverkanir og inngripið er minna. Sjúklingurinn fer heim samdægurs eða daginn eftir með- ferðina, er með þvaglegg í einn sólarhring og er frá vinnu í 4-5 daga." Aðgerðin tekur allt að fjórum klukku- stundum og byggir á mikilli teymisvinnu, þvagfærasérfræðings, geislunarlæknis, hjúkrunarfræðings, eðlisfræðinga og sjúkraliða. „Hún fer þannig fram að teknar eru sneiðmyndir með ómunartæki í gegnum endaþarminn, þær myndir koma fram á tölvuskjá og forritið sem við notum býr til þrívíddarmynd af kirtlinum og síðan sjá eðlisfræðingarnir í teyminu ásamt geislunarlækninum um að búa til svokallaða geislaplönun sem nálunum með geislavirku kornunum er svo stýrt eftir inn í blöðruhálskirtilinn. Kornin eru geislavirkt joð 1-125 og eru geislavirk í 4-5 mánuði. Við hverja aðgerð eru notaðar allt að 40 nálar og kornin sem sett eru í kirtilinn eru á bilinu 50-75. Með þessu fæst mjög jöfn og há geislun á kirtilinn en hún fer lítið út fyrir, því geislunarradíus hvers korns er aðeins 3 millimetrar. Sjúklingur- inn gengur með þetta og smám saman fjarar geislunin út og eftir tvö ár er hún algjörlega horfin. Fylgikvillar eru til að byrja með erting í þvagblöðru og tíðari þvaglát en það gengur fljótt yfir. Stinningarvandamál eru stór fylgikvilli skurðaðgerðar og ytri geisl- unar og 40-70% af þeim sjúklingum finna fyrir því. Brachy-aðgerðin sýnir að 20-50% sjúklinga finna fyrir stinningarvanda en hafi engin vandamál verið fyrir aðgerðina eru þau yfirleitt úr sögunni eftir 9-12 mánuði. Það má því segja að allar tölur um fylgikvilla séu talsvert lægri við þessa meðferð." Löng saga Brachy-aðgerðar Baldvin segir að Brachy-aðgerð eigi sér talsvert langa sögu en árið 1917 reyndi bandaríski læknirinn Benjamin D. Barrin- 296 LÆKNAblaðið 2012/98 J
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.