Læknablaðið - 15.07.2012, Blaðsíða 21

RANNSOKN
Blöðrur á gallvegum
- sjúkratilfelli
Karl Kristinsson' læknir, Kristín Huld Haraldsdóttir' læknir, Páll Helgi Möller12læknir
ÁGRIP
Birtingarmynd gallvegablaðra erfjölbreytt og við uppvinnslu þeirra beinist
grunur að algengari sjúkdómum eins og gallsteinum, gallblöðrubólgu
eða brisbólgu. Frumgreining er gerð með ómskoðun en I kjölfarið fylgja
sértækari myndgreiningar eins og segulómun af gall- og brisgöngum
(magnetic resonance cholangiopancreatography) eða holsjárröntgen-
myndataka af gall- og brisgöngum (endoscopic retrograde cholangiop-
ancreatography). Hætta á illkynja umbreytingu gallvegablaðra er þekkt og
ertíðnin um 10-30%. Meðferð felst I brottnámi með skurðaðgerð. Gall-
vegablöðrur eru sjaldgæfar og á árunum 2000-2010 greindust þrjú tilfelli á
Islandi. Hér á eftir fer lýsing á einu þessara tilfella ásamt stuttu yfirliti yfir
birtingarmynd, greiningu, meðferð og horfur.
Inngangur
’Skurðlækningadeild
Landspítala, 2læknadeild
Háskóla íslands.
Fyrirspurnir:
Karl Kristinsson
karlkris@landspitali. is
Gallvegablöðrur eru útvíkkanir á gallvegum og geta
komið fyrir hvar sem er frá lifur og að skeifugörn.1 Þær
greinast yfirleitt þegar sjúklingar eru á barnsaldri og
talsverðar líkur eru á að þær verði að illkynja vexti.2
Gallvegablöðrur eru sjaldgæfar og við yfirferð okkar
sem takmarkaðist við árin 2000-2010 fundust þrjú tilfelli
á Landspítala. Af því hversu sérhæfð meðferð er á sjúk-
dómnum má draga þá ályktun að þetta séu öll tilfelli af
gallvegablöðrum á landinu á þessu tímabili. Leitað var
afturskyggnt í aðgerðar- og greiningargagnagrunnum
og voru upplýsingar um tvö tilfellanna því takmarkað-
ar. Tilfellið sem hér er til umfjöllunar var greint og með-
höndlað af einum höfunda greinarinnar. Tilgangurinn
með yfirferð þessa sjúkratilfellis er að vekja athygli á
þessum sjaldgæfa en alvarlega sjúkdómi, ásamt því að
fara yfir birtingarmynd, greiningu, meðferð og horfur.
Fengin voru tilskilin leyfi fyrir rannsókninni.
Sjúkratilfelli
Fjörutíu og eins árs gamall karlmaður leitaði á bráða-
móttöku Landspítala með tveggja vikna sögu um verkja-
köst um ofanverðan kvið. Komudag hafði verkurinn
ágerst og kom á hálftíma fresti. Manninum var óglatt
en hafði ekki kastað upp. Hægðir höfðu verið reglu-
legar. I heilsufarssögu kom fram saga um blóðsegarek
til lungna eftir fótbrot 5 árum áður og því var hann á
hjartamagnýl. Hann hafði auk þess áður fengið nýrna-
steina og farið í kviðslitsaðgerð.
Greinin barst:
20. desember 2011,
samþykkt til birtingar:
7. júní 2012.
Engin hagsmunatengsl
gefin upp.
Skoðun
Við komu var hann meðtekinn af verk en með eðlilegt
litarhaft. Lífsmörk voru eðlileg. Hann var með mjúkan
kvið en þreifieymsli um hann ofanverðan. Önnur skoð-
un var innan eðlilegra marka.
Rannsóknir og meöferö
Blóðhagur, blóðsölt og kreatínín voru eðlileg en CRP
(c-reactive protein) var lítillega hækkað eða 16 mg/mL
(viðmiðunarmörk <10). Lifrarpróf höfðu hækkað, meðal
annars var bilirúbín 80 pmól/L (5-25). Ómskoðun af
lifur og gallvegum sýndi væga þykknun á gallblöðru-
vegg og vakti grun um blöðru sem virtist ganga út frá
gallvegum. Segulómun (magnetic resonance cholangiop-
ancreatography, MRCP) sýndi væga gallblöðrubólgu og
gallvegablöðru sem grunur var á að gengi út frá hægri
gallgangi lifrar (ductus hepaticus dexter) (mynd 1). Hol-
sjárröntgenmyndataka (endoscopic retrograde cltolangiop-
ancreatography, ERCP) sýndi eðlilega gallvegi og enga
steina og enga fyllingu á gallvegablöðru.
Einkenni gengu yfir og Iifrarpróf leiðréttust. Mað-
urinn var tekinn í opna kviðarholsaðgerð þar sem gall-
blaðra var fjarlægð ásamt gallvegablöðru af tegund II
(mynd 2 og 3). Meinafræðirannsókn sýndi gallvega-
blöðru sem var 2,5 cm í þvermál án illkynja vaxtar.
Hann útskrifaðist 7 dögum eftir aðgerð, en í legunni
Mynd 1. Segulómskoðun afgall- og brisgöngum (MRCP) sýnir gallblöðru
og gallvegablöðru (ör).
LÆKNAblaðið 2012/98 409