Læknablaðið - 15.07.2012, Blaðsíða 36

UMFJOLLUN O G GREINAR
Hlaupahópur ráðstefnu-
gesta leggur af staðfrá
Grand Hóteli í hlaup um
Laugardalinn.

K
I-
Fram kom að þeir sem tóku þátt í rann-
sókn þeirri sem prófaði áhrif inngrips
gæfu sjálfir upplýsingar um hvað þeir
hefðu drukkið seinustu tvo mánuði, en
varlegt væri að treysta þeim upplýsingum,
þar sem alkóhólistar segðust stundum
ekki drekka neitt að ráði, en sitt sýndist
hverjum um það mat.
I erindi Einars S. Björnssonar um áfengi
og lifrarsjúkdóma benti hann á að í Grikk-
landi hinu forna og á Indlandi hefðu menn
lengi verið meðvitaðir um vond áhrif
alkóhóls á lifrina. Hins vegar væri furðu
stutt síðan farið var að tengja áfengi og
lifrarsjúkdóma hér á Vesturlöndum og enn
hefðu verið efasemdir um þessi skaðlegu
áhrif fyrir 20-30 árum. Aðrir þættir í
óheilsusamlegu líferni, svo sem vannær-
ing, hefði allt eins verið talin orsökin. Þá
var það sem Charles Lieber gerði rannsókn
á öpum þar sem aðrir þættir, vannæring
og fleira, voru teknir út úr myndinni og
aparnir fengu góðan mat og atlæti, en
einnig áfengi og þar sönnuðust tengslin
milli alkóhóls og lifrarskemmda.
Það eru einungis 15-20% af stór-
neytendum áfengis sem fá skorpulifur.
Drykkjuvenjur hafa þar mikil áhrif og
virðist sem þröskuldur fyrir karla sé 40
g á dag og helmingi lægri hjá konum.
Einar minnti á að í bjórglasi væru 9 g af
alkóhóli og sama í glasi af víni eða 3 cl af
sterku áfengi þannig að þröskuldurinn
væri nálægt fjórum bjórum á dag fyrir
karla og tveimur fyrir konur. Svo virðist
sem erfðafræðilegir þættir hafi áhrif á
það hverjir fá lifrarskemmdir, samkvæmt
rannsóknum á eineggja tvíburum, og enn-
424 LÆKNAblaðið 2012/98
fremur hefur ofþyngd áhrif. Krufningar
geta leitt í ljós fróðleik um lifrarskemmdir.
í rannsókn Savolainen og fleiri í Finnlandi
voru ættingjar spurðir um áfengisneyslu
sjúklinga með lifrarskaða. Samkvæmt
þeim niðurstöðum virtist sem mikil
aukning væri hjá þeim sem drukkið höfðu
meira en 80 g af áfengi á dag.
Lokaerindi í þessum hluta dagskrár-
innar var erindi Þórarins Tyrfingssonar
um áfengisfíkn. Hann benti á að mikið
skorti á það bæði í menntun lækna og
meðferð þeirra á sjúklingum að spurt væri
um fíkn og fíknin sem slík meðhöndluð.
Heimilislæknar og sérfræðingar tækju
ekki á áfengisneyslu sjúklinga sinna og
sjaldan væri tekið tillit til þess að alkó-
hólismi væri krónískur sjúkdómur. Hann
hvatti viðstadda lækna til að leiða hugann
að þessu. Nú væru þeir búnir að heyra
um áhrif áfengisneyslu á bris og lifur, en
hún breytti líka heila sjúklinganna, virkni
hans. Alkóhólismi væri heilasjúkdómur
sem búið væri að staðsetja í heilanum og
áhrif dópamíns á heilann og dreifing þess
væru þekktar stærðir. Ahrifin vektu þæg-
indatilfinningu og þannig yrði fólk háð
áfengi og fíkniefnum og missti stjórn á
drykkjunni og annarri neyslu.
Ekki mætti gleyma því að alkóhólismi
væri sjúkdómur sem þyrfti að greina. Það
væri ekki nóg að líta á áfengisneysluna
sem slíka, né heldur að reyna að kenna
fólki að drekka. Hann vísaði í rannsókn
frá Harvard sem sýndi fram á að ekki
gætu allir hætt drykkju í heilt ár án þess
að fara í meðferð. Sagan sýndi ennfremur
að alltaf væri best að stefna á bindindi en
vissulega væri skárra en ekkert að draga
úr drykkju.
í rannsókn NSDUH (National Survey
of Drug Use and Health) í Bandaríkjunum
árið 2008 hefði til að mynda komið fram
að 98% fíkla fannst ekki að þeir þyrftu
á meðferð að halda. Það er því ekki að
furða að oft þurfi inngrip til að opna augu
sjúklinga og sumir þeirra eru ekki mót-
tækilegir fyrir því að þeir þyrftu að gera
eitthvað í sínum málum. Þarna skipti hlut-
verk lækna máli, að þeir reyndu að tala
við sjúklingana og gera þeim grein fyrir
vanda þeirra og ábyrgð. Þessa sérhæfingu
þurfi einnig að fá inn á sjúkrahúsin.
Hér er aðeins gripið niður í stöku liði í
áhugaverðri dagskrá á þings norrænu
meltingarlæknanna. En fleira var gert en
að rækta andann, því þátttakendum var
boðið til hlaups um Laugardalinn eftir
ráðstefnusetu á fögrum sumardegi. Hlaup-
in var 5 kílómetra leið um stíga dalsins
og endað í Laugardalslaug. Tryggara þótti
að vekja athygli ráðstefnugesta á því að á
íslandi tíðkaðist það að fara í sundfötum
í sund. Þar sem fjölmiðlar hafa hvorki
greint frá kappklæddum né nöktum
sundiðkendum í Laugardalslaug má ætla
að allir hafi tekið það til greina.
Þessi síðasta norræna meltingar-
sjúkdómaráðstefna var stjórnendum til
sóma og ekki annað að heyra á gestum en
bæði umgerð og efni hefði fallið í góðan
jarðveg.
Hlaupið í Laugardal
j