Læknablaðið - 15.06.2013, Blaðsíða 22

UMFJÖLLUN O G GREINAR
Hvað ætlar nýja
ríkisstjórnin að gera?
■ ■ ■ Þröstur Haraldsson
Fyrir tíu árum var kosið til Alþingis og
þá var varla minnst á heilbrigðismál.
Eftir þær kosningar játaði einn flokks-
formaðurinn að frambjóðendur allra
flokka hefðu verið því afskaplega fegnir
því þeir treystu sér einfaldlega ekki til
að ræða þau mál af einhverju viti. Hvort
vitið var meira í frambjóðendum fyrir
nýafstaðnar kosningar skal ósagt látið
en þó komust heilbrigðismál á dagskrá,
sennilega vegna þess hve mikið fjárveit-
ingar til þeirra hafa verið skornar niður.
Og nú er komin ný ríkisstjórn með nýjan
loforðalista í formi stjórnarsáttmála.
Fréttir af heilbrigðismálum hafa verið
óvenjumiklar undanfarna mánuði og
sjaldnast jákvæðar. Niðurskurður á þjón-
ustu og vaxandi óánægja heilbrigðisstarfs-
fólks með kaup og kjör hafa verið leiðar-
stefið í þeirri umræðu allri. Landspítalinn
hefur verið að drabbast niður og biluð
og úrelt tæki hrannast þar upp. Heilsu-
gæslan hefur heldur ekki farið varhluta af
niðurskurðinum og víða standa þúsundir
manna uppi án heimilislæknis.
Fyrir þessu eru að sjálfsögðu ýmsar
ástæður, svo sem sú augljósasta að hér
varð efnahagslegt hrun. I auglýsingu
sem Læknafélag íslands, Læknafélag
Reykjavíkur og Læknaráð Landspítalans
birtu rétt fyrir kosningar segir að nú vanti
„15-20 milljarða króna á ári til reksturs
heilbrigðiskerfisins miðað við fjárveitingar
ársins 2009. Framlög til heilbrigðismála
hafa lækkað um 14% síðustu fjögur ár."
Og nú er komin ný ríkisstjórn með ný
áform. Hver skyldu þau vera og hversu vel
ríma þau við áhyggjur heilbrigðisstarfs-
manna af kerfinu sem þeir starfa í? Víst er
um að væntingar til nýrra stjórnvalda eru
miklar um úrbætur en eins víst að seint
verði menn sammála um hvar á að byrja,
hvað er brýnast.
294 LÆKNAblaðið 2013/99
Kristján Þór Júlíusson er stýrimaður og kennari að
mennt. Hann hefur verið bæjarstjóri á Dalvík, ísafirði og
Akurei/ri og setið á þingi frá 2007.
Bætt lýðheilsa og viðhald Landspítala
Stefnuyfirlýsing ríkisstjórnar Sigmundar
Davíðs Gunnlaugssonar er rétt liðlega
11 blaðsíður að lengd og þar er víða rætt
um að kanna, endurskoða og gera úttekt
á hinu og þessu. Fátt er fast í hendi, en
viljinn merkjanlegur. í inngangi plaggsins
segir til dæmis: „Bætt lýðheilsa og for-
varnarstarf verður meðal forgangsverk-
efna ríkisstjórnarinnar". Aftar í plagginu
er kafli um velferðarmál og þar eru heil-
brigðismálin reifuð nánar. Sá kafli er svo-
hljóðandi:
„Islenskt heilbrigðiskerfi verður að vera
samkeppnisfært við nágrannalönd um
tækjakost, aðbúnað sjúklinga og aðstæður
starfsmanna. Ríkisstjórnin leggur áherslu
á að landsmenn njóti aðgengis að heil-
brigðisþjónustu óháð búsetu.
Unnið verður að því að auka almenn
lífsgæði landsmanna með því að efla
starf á sviði forvarna og lýðheilsu. Þannig
má einnig draga úr beinum og óbeinum
kostnaði fyrir samfélagið allt til framtíðar.
Jafnframt verður lögð áhersla á slysavarnir
og fræðslu sem þeim tengist.
Mikilvægt er að efla heilsugæsluna og
tryggja stöðu hennar sem fyrsta viðkomu-
staðar sjúklinga.
Kanna þarf til hlítar kosti þess að beita
forskrift í auknum mæli sem aðferð til að
úthluta fjármagni og leita allra leiða til að
auka framleiðni um leið og hugað er að
samfélagslegum þáttum. Haldið verður
áfram að þróa og tengja saman rafræn
sjúkragögn á landsvísu með hagsmuni,
öryggi og gæði þjónustu við sjúklinga að
leiðarljósi.
Ný lög um greiðsluþátttöku vegna
lyfjakostnaðar þarf að taka til athugunar
og virkja til fulls lög um sjúkratryggingar
nr. 112/2008.
Húsakostur Landspítala er óviðunandi.
Leggja þarf áherslu á viðhald og endur-
bætur á núverandi húsa- og tækjakosti
stofnunarinnar þar til varanleg lausn
fæst."
Hér er sleppt kafla um félagsþjónustu
og almannatryggingar, en lokaorðin eru:
„Brýnt er að unnið verði að langtíma-
stefnumótun heilbrigðiskerfisins svo
tryggja megi betur hagkvæmni og stöðug-
leika innan kerfisins með eðlilegu samráði
við fagfélög heilbrigðisstarfsfólks og aðra
hagsmunaaðila. Þjónustustýring verður
innleidd í áföngum."
Skiptar skoöanir
Svo mörg voru þau orð og koma kannski
ekki mikið á óvart. Það sem helst hefur
verið til umræðu eftir að stefnuyfirlýs-
ingin var birt er hvað málsgreinin um hús-
Ji