Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2006, Blaðsíða 264

HAL FOSTER
laga nýdadaískir tdlburðir sig að þeim, vegna þess að áhorfendur eiga ekki
aðeins von á slíku hneyksh heldur hungrar þá í þess háttar örvun. Og
þannig gengur það á alla Knuna: að mati Biirgers getur endurtekning
nýframúrstefhunnar á sögulegri framúrstefnu aðeins snúið and-fagur-
fræði í listræna fagurfræði, snúið markabroti í stofnun.
Að sjálfsögðu er sannleikur í þessu. Sem dæmi má nefha að þegar
fýrstu popplistamennirnir og nýrealistarnir (les iiouveaiix-réalistes) tóku
upp aðfangið, var tilhneigingin sú að gera það fagurfræðilegt, endur-
heimta það sem listvarning. Þegar Johns bronsaði og málaði t\?ær Ball-
antine öldósir (vegna athugasemdar Willems de Kooning, eftir þtr sem
sagan segir, um að Leo Castelli gæti selt hvað sem væri sem list, jafhvel
bjórdósir), þá dró hann úr duchampískri t\rræðni hlandskálarinnar eða
flöskustandsins sem (ekki)listaverks; efnhdðurinn sem hann notaði nægði
til að vísa á hið listræna. Ehð sama á við þegar Arman safnaði og raðaði
saman studdum aðföngum sínum, þá sneri hann vissulega á hvolf reglu
Duchamps um fagurfræðilegt skejuingarleysi; samsemingar hans flögg-
uðu annaðhvort markabromm eða smekkvísi. Enn hjákátlegra var það
þegar menn eins og Yves Klein sneru dadaískri ögrtm í borgaralegt sjón-
arspil, „framúrstefnu útdauðra hneykslismála“ eins og Snúthson sagði ár-
ið 1966.16 En þar með er ekki öll saga nýffamúrstefnunnar sögð, né lýkur
henni hér: ég vil einmitt halda því fram að eitt verkefnanna á sjöunda ára-
mgnum hafi verið að gagnrýna garnla loddaraskap bóhemlistamannsins
sem og hið nýja stofhanaeðli ffamúrstefhunnar.1, Sögunni lýkur samt
sem áður þama hjá Burger, einkum vegna þess að hann ber ekki kennsl á
metnaðarfulla list í samtíma sínum, en það em grundvallarmistök sem
margir listheimspekingar gera. Vegna þessa sér hann nýffainúrstefmma í
heild aðeins sem léttvæga og úrkynjaða í rómantísku samhengi \dð sögu-
legu framúrstefnuna, sem hann gæðir þar með óspilltum upprunaleika og
áhrifum sem em töffum líkust. Þrátt fýrir að sækja undirstöðu sína til
Benjamins, staðfestir Burger hér einmitt gildi upprunaleika, frumleika
16 Robert Smithson, The Writings ofRobert Smitbson, ritstj. Nancy Holt, New York: New
York University Press, 1979, bls. 216. „Ný kynslóð dadaista er kornin fram í dag,“
skrifar Richard Hamilton árið 1961, „en sonur Dada hefur verið tekinn inn í hópinn“
(„For the Finest Art, Try Pop,“ Gazette [1/1961]). Með þessari „staðfestingu“ á popp-
listinni skrásetur Hamilton færsluna frá mikilvægi viðfangsins sem markabrots í fram-
úrstefnunni, yfir til gildis sýningarinnar hjá st/ömunni í nýffamúrstefnunni.
17 Sjá um síðara atriðið í Benjamin Buchloh, ,Marcel Broodthaers: Allegories of the
Avant Garde“, Arfomm (Maí, 1980), bls. 56.
262