Þjóðlíf - 01.05.1987, Side 20

E R L E N T
f J1,
m Kim Young Sam veifar til þegna sinna i suörinu
hrinda veldi aðalsins eins og gerðist í Kína.
Á síðari hluta Yi-tímans varð þetta aðals-
veldi að spilltri og geðþóttakenndri harð-
stjórn. Ekki fer hjá því að allur þessi tími
undir hrottalegri harðstjórn, erlendri og inn-
lendri, hafi sett mark sitt á þjóðina. í heims-
styrjöldinni síðari þóttu kóreanskir her-
menn í japanska hernum síst gefa Japönum
eftir í fúlmennsku, og suðurkóreanskir her-
menn, sem sendir voru til Víetnam til hjálp-
ar Bandaríkjamönnum, þóttu að vísu
hraustir bardagamenn en urðu jafnframt
orðlagðir fyrir grimmd og hryðjuverk, bæði
meðal vina og óvina. Og ekki vantar strang-
asta aga og hrottaskap í stjórnarfar núver-
andi kóreanskra rikja.
Á síðari hluta Yi-tímans einangruðu Kór-
eumenn sig eftir bestu getu, og er það sama
sagan og frá Japan og Kína um sama leyti.
Margar ástæður lágu hér að baki, þar á
meðal hroki gagnvart fólki úr öðrum
heimshlutum sem álitið var siðleysingjar
sem ekkert væri hægt af að læra, ímugustur
á Evrópumönnum sem þá voru allsráðandi á
heimshöfunum, og ótti yfirstétta sem
byggðu vald sitt á akuryrkju við að aukin
verslun við utanaðkomandi aðila kæmi raski
á þjóðfélögin og efldi til áhrifa nýja þjóðfé-
lagshópa. Kórea varð jafnvel enn seinni til
að opna sig fyrir samskiptum við Evrópu- og
Vesturlandamenn en Japan og Kína, með-
fram vegna þess að vestrænu stórveldin
höfðu fremur lítinn áhuga á landinu, sem þá
var ekki talið búa yfir miklum náttúruauð-
lindum. Landið varð því bitbein Rússa, sem
höfðu áhuga á íslausum höfnum þess, og
Japana sem vildu fyrirbyggja að meginlands-
stórveldi gætu notað það sem stökkpall til
árása á Japan og hagnýta það sem undirbún-
ingssvæði til innrása á meginlandið. Með
ósigri sínum í stríðinu við Japani 1904-‘05
voru Rússar slegnir úr þeim leik í bráðina.
Sjálfir gátu Kóreumenn lítið að gert sökum
þess hve seinir þeir voru á sér að tileinka sér
vestrænar nýjungar og tækni.
Af tveimur Kil-ll-Sungum. Japönsku
stjórninni fylgdi iðnvæðing og skóla- og
heilsugæslukerfi að vestrænni og japanskri
fyrirmynd, en niðurlægjandi meðferð henn-
ar á landsmönnum hafði í för með sér að
þeir voru stöðugt í uppreisnarskapi Stjórn
Japana var hinsvegar það öflug og harðsnú-
in að andstaða gegn þeim innanlands varð
alltaf í molum. Margir kóreanskir sjálfsstæð-
issinnar gerðust því til þess að leita hælis í
fjöllum og skógum Mansjúríu, þar sem þeir
gerðust skæruliðar og herjuðu á Japani yfir
landamærin.
Einn sá helsti af foringjum skæruliða þess-
ara var maður að nafni Kim II Sung, fæddur
1888 og lærði á unga aldri hermennsku af
Japönum. f rúmlega 20 ár, frá 1910-’31, átti
hann í höggi við Japani og tókst að gera
þeim talsverðan óskunda, enda þekkti hann
herbrögð þeirra. Náði hann út á þetta
allverulegri frægð í föðurlandi sínu. Hann
lést 1931. Virðingu þessa Kim II Sung má
marka af því að eftir lát hans gerðust
allmargir aðrir kóreanskir skæruliðafor-
ingjar til þess að taka upp nafn hans. Trú-
lega liggur hér að baki kóreönsk hefð. Einn
þessara nýju kimilsunga var Kim Song-Chu,
tvítugur sonur bjargálna bónda og kennara í
Mankvongdai, smáþorpi rétt hjá Pjongjang.
Um ævi hans er margt á huldu. Opinber
ævisaga hans er mjög hetjusagnakennd, en á
hinn bóginn hætt við að sumir sem um hann
skrifa bregði lítt við hinu betra ef þeir vita
hið verra. Líklegast er að hann hafi þegar á
unglingsaldri lagt leið sína til Mansjúríu,
numið þar í kínverskum og kóreönskum
skólum og upp úr 1930 gengið í lið kommún-
ískra skæruliða. Varð hann liðsforingi í
skæruher sem á fjórða áratugnum gerði Jap-
önum marga skráveifu í Mansjúríu austan-
verðri. Skæruliðar þessir fengu þá stuðning
frá Rússum enda fullur fjandskapur þá með
Rússum og Japönum. En 1941 þegar Rússar
höfðu gert griðasáttmála við Japani og feng-
ið á sig innrás Þjóðverja, vildu þeir fyrir
hvern mun forðast að fá Japani á móti sér á
ný, tóku því fyrir allan stuðning við skæru-
liða í Mansjúríu og löttu þá aðgerða.
Stríð og efnahagsundur. Veturinn
20
j