Þjóðlíf - 01.05.1987, Qupperneq 45

KOSNINGAÚRSLITIN
■ Kvennalistakonur fagna kosningasigri: Á ððrum nótum en gömlu flokkarnir.
Óróleikinn innan flokksins magnast nú og
talið er líklegt að Svavari verði vikið til
hliðar en þá er spurt á móti: Hver á að taka
v'ö? Aðrir ungir leiðtogar listanna s.s. á
Norðurlandi eystra og Austurlandi hafa líka
glutrað niður miklu fylgi. Breytir nokkru að
skipta um forystu? Málefnalega hefurflokk-
Urinn sýnt tvöfeldni og sköpum skiptu mátt-
laus viðbrögð í verkfallinu stóra haustið
1^84, ákveðin viðurkenning á þríhliða sam-
ráði ASÍ, VSÍ og ríkisstjórnar og kjara-
samningunum. Það er dæmalaus niðurstaða
’yrir flokkinn að bíða ósigur með formann
ASI á framboðslista í stærsta kjördæminu og
la þá niðurstöðu úr könnun Félagsvísinda-
stofnunar að vera, ásamt Kvennalista, með
"i'nna fylgi meðal verkafólks en nokkur
h'nna flokkanna. Það var óskiljanlegt ráðs-
lag að halda halda einum af vinsælli stjórn-
^álamönnum landsins um þessar mundir frá
öruggu sæti á framboðslista, Ólafi Ragnari
Grímssyni - manni sem hefur haft mest að
^egja urn nýjar áherslur við stefnumótun
u°kksins og vakið athygli erlendis fyrir
'amgöngu sína á vettvangi heimsmálanna.
Þorsteinn Pálsson, sem verður fertugur á
arinu, vakti athygli fyrir fastan og óbifandi
málflutning sem framkvæmdastjóri VSÍ
y?9 til 1983. Hann varð óvænt formaður
jálfstæðisflokksins 1983 og þingmaður
" Unnlendinga sama ár. Margir biðu spenntir
. tlr því að þessir ungu pólitísku andstæð-
"’gar tækjust á á stjórnmálasviðinu. Nú
s*endur Þorsteinn í svipaðri stöðu og kollegi
hans, Svavar. Flokkurinn er klofinn og með
aðeins rúmlega fjórðung fylgis í fyrsta sinn í
sögu sinni. Heimildamenn Þjóðlífs telja ör-
uggt að formannsstaða Þorsteins sé nú mjög
ótrygg. Traustsyfirlýsing þingmanna flokks-
ins breyti þar litlu um. Sjálfstæðismenn eru
öðrum hæfari til að breiða yfir innri átök
með samstöðuyfirlýsingum og glæsifundum
eins og sýndi sig best á landsfundinum í
byrjun mars, aðeins nokkrum dögum fyrir
klofning flokksins.
HVER LEIÐIR VIÐRÆDURNAR? Nú
sitja sennilega fleiri þingmenn en áður á
Alþingi sem hafa uppi fyrirvara í samskipt-
unum við bandaríska herinn. Kvennalistinn,
Alþýðubandalagið og Borgaraflokkurinn
hafa samanlagt 21 þingmann og innan Fram-
sóknarflokksins má finna yfirlýsta herstöðv-
arandstæðinga. Stefnubreytinga í mikil-
vægum málum má vænta ef óvenjulegar
málamiðlanir verða gerðar við stjórnar-
myndun.
Alþýðuflokknum er mikilvægt að komast
í leiðandi stöðu í ríkisstjórn. Fyrst um sinn
eru það Alþýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn sem eru ráðandi í samsteypu-
þreifingunum. Báðir vilja þó útiloka hinn og
þetta skynjaði Jón Baldvin er hann upphóf
stjórnarmyndunarumleitanir, þegar að af-
loknum kosningunum. Kvennalistakonum
er mikill vandi á höndum. Þær verða að vera
reiðubúnar til að taka á sig stjórnarábyrgð
en eru á nokkuð öðrum nótum en gömlu
flokkarnir og ólíklegt er talið að saman
gangi með þeim og Framsókn og Sjálfstæðis-
flokki.
Lítið hefur verið rætt um möguleikann á
minnihlutastjórn. Þorsteinn og Steingrímur
gætu þó auðveldlega framlengt núverandi
stjórnarsamstarf, varist vantrausti og komið
fram málum í sameinuðu þingi ef Stefán
Valgeirsson veitir stjórninni stuðning sinn.
Hann gerir það þó ekki nema hann fái eitt-
hvað fyrir sinn snúð. í samtali við Þjóðlíf,
nokkru fyrir kosningar, sagði hann: „Eg læt
málefnin ráða og mun ekki styðja neina þá
stjórn sem ekki býður upp á þau málefni
sem ég get sætt mig við og þá án nokkurs
tillits til þess hvaða flokkar kæmu þar við
sögu.“ Önnur minnihlutastjórnarform eru
vel hugsanleg í stöðunni og er ekkert fráleitt
að slík stjórn kæmi málum fram með mála-
miðlunum við þingmenn í stjórnarandstöðu.
Það er líka ábyrgðarhluti að bera fram van-
traust á ríkisstjórn, þó í minnihluta sé, ef
ekki er boðið upp á skýran valkost í staðinn.
Meginatriði þeirra þáttaskila sem nú hafa
orðið í stjórnmálunum felst í því að æ meira
mun bera á samningum, samráði og mála-
miðlunum. Gömlu flokkarnir hafa misst
kennivald sitt yfir fýlgismönnum sínum,
kjósendur spyrja um árangur.
■ Eftir Ómar Friðriksson
45