Þjóðlíf - 01.09.1987, Blaðsíða 10

Þjóðlíf - 01.09.1987, Blaðsíða 10
ERLENT komist að því hvar skjóta eigi þeim á loft. Þær segja síðan að fyrst þær geti auðveldlega komist að þessu geti sovéska leyniþjónustan KGB vart verið í vandræðum. Hvers vegna öll þessi leynd? Er ekki bara verið að skapa falska öryggistilfinningu hjá almenningi? — spyrja þær. í öðru lagi vilja þær sýna almenningi fram á að athafnir herliðsins séu einungis skrípa- leikur og að kjarnorkuvopnin skapi falskt öryggi, með því að stöðva og tefja herflutn- ingalestirnar þegar þær eru á leiðinni til og frá æfingum. Eins og ein konan komst að orði: „Fyrst okkur tókst að stöðva eina her- gagnalestina og tefja í um hálftíma með því að troða kartöflum í púströr bílanna, er það þá ekki fásinna að ætla að slíkar lestir geti varið einhverja gegn kjarnorkuárás?" Þó svo kartöflurnar komi oft að góðum notum þá er málningin aðalvopnið þeirra. Þegar herflutningalestirnar fara inn og út um hliðin á Greenham Common standa þær til- búnar með málningu til að skvetta á fram- rúður bifreiðanna. Lögreglan á staðnum, oft nálægt eitthundrað manns, reynir hins vegar að koma í veg fyrir að þeim verði ágengt og því kemur oft til átaka sem iðulega enda með handtökum einstakra kvenna, Konurnar halda því fram að lögreglan beiti þær siðlausu ofbeldi. Nóttina áður en ég heimsótti þær kom til átaka og lýstu þær fyrir mér m.a. hvernig ein konan var dregin á andlitinu eftir götunni. Einnig þennan dag héldu flestar konurnar til lögreglustöðvar- innar í Newbury, en Greenham Common er í umdæmi hennar, til að mótmæla aðferðum lögreglunnar um nóttina. Annað sem konurnar gera oft er að klippa gat á girðinguna og fara inn á svæðið með málningu sem þær sletta á vélar og tæki og eru þær oft handteknar við þessa iðju. Vegna átakanna og handtakanna fer stór hluti af baráttu þeirra fram í réttarsölunum, því varla líður sú vika að eitthvert dómsyfir- valdið fjalli ekki um mál einhverra þeirra. I apríl og maí voru t. d. sex til átta konur í haldi í um sjö vikur. 150 konur bíða dóms og ef þær verða fundnar sekar verða þær dæmdar í 25-100 sterlingspunda sekt (u.þ.b. 1.500- 6.000 ísl kr.). Þær konur sem neita að greiða og ekkert eiga eru settar í skuldafangelsi. Konurnar telja þennan anga baráttu sinn- ar mikilvægan því að í réttarsölunum afhjúpi samtryggingarkerfið sig. Valdhafarnir viður- kenna ekki aðrar forsendur en sínar eigin, að sögn kvennanna, og þegar málefni þeirra séu tekin fyrir í sölum réttvísinnar megi sjónar- mið þeirra og hugmyndir um frið og bræðra- lag sín lítils gegn lagakrókum sem kveða á um óspektir á almannafæri eða skemmdir á eigum annarra, svo eitthvað sé nefnt. Þetta finnst konunum ekki samrýmast markmið- um lýðræðisþjóðfélagsins og því vilja þær vekja athygli almennings á þessu. Þær telja andstöðuna við kjarnorkuvopnin og þann hugsunarhátt sem knýr áfram framleiðslu þeirra vera valkost í samfélagi nútímans - valkost sem ekki sé viðurkenndur af vald- höfum og því þurfi að berjast með öllum tiltækum ráðum fyrir tilvist hans og viður- kenningu. SAMFYLKING EINSTAKLINGA. Konurn- ar eiga sér engin formleg markmið eða stefnuskrá. Allar konur sem vilja geta slegið þarna upp tjöldum sínum án nokkurra ver- aldlegra eða andlegra skuldbindinga. Þær eiga sér engan leiðtoga eða talsmann og að- gerðir þeirra stjórnast því gjarnan af frum- kvæði einstaklinga. Eins og segir að ofan sameinast þær í aðgerðunum, en forsendur þeirra fyrir þeim og fyrir því að dvelja í Greenham Common eru ólíkar og einstaklingsbundnar. Sumar konurnar sem ég ræddi við lögðu áherslu á að barátta þeirra væri ekki síður kvenna- barátta en barátta gegn kjarnorkuvopnum. Töldu þær sig minna á það að viðhorf kvenna væru lítils virt í valdatafli karlmanna og karl- kvenna eins og Margrétar Thatchers, for- sætisráðherra Breta. Minna bar á því að konurnar tengdu baráttu sína andstöðu við auðvaldssamfélagið. Samt voru nokkrarsem sáu þessa baráttu sem hluta af baráttunni gegn efnishyggju og áhrifamætti eða drottnunarvaldi fjármagnsins. Bentu þær einmitt á að þeirra fábreytta og nægjusama efnislega líf í tjaldbúðunum sýndi fram á að peningarnir og neysluhyggjan hefðu á síðustu áratugum dregið almenning á asna- eyrunum. Flestar bundu þær vonir við sigur Verkamannaflokksins í kosningunum í vor, en hann boðaði þá kjarnorkuvopnalaust Bretland og lofaði að bandarísk kjarnorku- vopn yrðu fjarlægð frá herstöðvum Banda- ríkjamanna í Bretlandi, og þ.m.t. Greenham Common, innan fárra vikna, kæmist hann til valda. Það gætti þó dálítillar tortryggni í garð flokksins og voru sumar konurnar þeirrar skoðunar að hann hefði aldrei staðið við þetta loforð. Ein konan komst svo að orði að flokkurinn væri mannlegri og húmanískari en aðrir flokkar á þingi og hann hefði svipaðar hugmyndir um óréttlæti og kon- urnar en hins vegar virtist flokkurinn vanfær um að framkvæma stefnu sem endurspeglaði þessa þætti flokksins. Hugmyndafræði græningja höfðar mjög til kvennanna, en kosningafyrirkomulag hér í Bretlandi gerir „Nóttina áður en ég heimsótti þær kom til átaka og lýstu þær fyrir mér m.a. hvernig ein konan var dregin á andlitinu eftir götunni.“ það að verkum að þeir munu að líkindum aldrei öðlast áhrif og því er það að Verka- mannaflokkurinn getur talið sér atkvæði kvennanna nokkuð vís. Ein konan taldi, að ein af forsendum hennar fyrir því að búa í Greenham Common væri kristin trú. Hún sagði, að hún og önnur til væru þær einu sem væru trúaðar og fengju þrek og kraft frá Guði. Taldi hún að friðarbaráttan sem að- gerðirnar þarna væru hluti af, væri kærleiks- boðun og að kjarnorkuvopnin væru ógnun við það líf er hinn almáttugi Guð skóp. Það er því ljóst að það kennir ýmissa grasa í samfylkingu kvennanna í Greenham Common og því undrar það ekki að þær búa við stjórnfyrirkomulag sem er einskonar sambland af grasrótarlýðræði og stjórnleysi. Sérhver einstaklingur er frjáls sinna ferða og gerða og hann lýtur engri forystu. Þegar ég undirbjó komu mína og ræddi við tvo tengiliði kvennanna reyndist það mér með öllu ómögulegt að fá uppgefið nafn á einhverri konu sem væri vel fallin til við- ræðna. Þær konur sem verið hafa hvað lengst eru hins vegar að sumu leyti eðlilegir tals- menn kvennanna og þegar ég kom í aðalhlið- ið (en konurnar skipta sér á þau fjögur hlið sem eru á herstöðinni) var það nokkuð Ijóst, að Sarah Hipperson og Jean Hatchinson virtust hinir sjálfsögðu viðmælendur mínir. Aðrar konur í því hliði véku sér hálfpartinn undan spurningunum og mæltu vart nema þegar Sarah eða Jean veltu boltanum yfir til þeirra. Konur í öðrum hliðum koma í aðal- hliðið til þess að fá vatn og sækja póst og þvl eru búðirnar þar einskonar upplýsingamið- stöð og aðalbækistöð. Þegar ég heilsaði uppa konur í öðrum hliðum bar óneitanlega á svo- lítilli óánægju með það að konurnar í aðal- hliðinu væru einskonar sjálfskipaðir forystu- og talsmenn. Það er því augljóst að konurnar vilja forðast að ákvarðanavaldið færist á hendur fárra og í hugum sumra er andstaðan við vald ein af grunnforsendum samfylk- ingarinnar. Hins vegar komast konurnar ekki frekar en aðrir framhjá þeim erfiðleik- um sem óljós hlutverkaskipan einstaklinga i hóp sem vinna á að sameiginlegu marki, hef- ur í för með sér. AÐ FÓRNA SÉR. Við hliðin fjögur á her- bækistöðinni eru að jafnaði samtals rúmlega 100 konur, en færri en þrjátíu þeirra eru þat allt árið um kring. Flestar konurnar eru ' ákveðinn tíma í senn, t.d. tvo daga í viku. eina viku á mánaðar fresti, þrjá mánuði á án, o.s.frv. Síðan eru alltaf einhverjar konur sem koma, dvelja í einhvern tíma, - fara og láta aldrei sjá sig aftur. Mér sýndust konurnar vera í yngra lagi en meðalaldur þeirra fékk ég ekki staðfestan. Þær konur sem ég ræddi við sögðu að þó svo að ég sæi einkum konur undir þrítugu væri það ekki marktækt úrtak. Ég verð að viðurkenna að aðbúnaður og lifnaðarhættir kvennanna komu mér á óvart. Allur matur var eldaður í illa hirtum pottum 10
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Þjóðlíf

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðlíf
https://timarit.is/publication/1099

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.