Frjáls verslun - 01.05.2012, Qupperneq 34

34 FRJÁLS VERSLUN 5. TBL. 2012
ÞAu HAFA ORðIð
Dr. Ásta Bjarnadóttir, ráðgjafi hjá
Capacent:
MANNAUÐSSTJÓRNUN
Ásta Bjarnadóttir segir að það sé lagaskylda en ekki síður skyn ­samlegt út frá rekstr ar­
legum forsendum að gæta þess
að jafnræði ríki með kon um og
körlum hvað varðar laun, hlunn­
i ndi og aðra umbun. Mikil vægur
hluti af vandaðri launa stjórn un
sé að gera reglulega úttekt á
stöðu jafnlaunamála. „Þetta má
gera um leið og skoðuð er sam­
keppnishæfni vinnustaðarins
sem launagreiðanda, til dæmis
með tilliti til kannana á markaðs­
launum. Fyrst ætti að byrja á að
flokka störfin á vinnustaðnum
í nokkra flokka, kannski fimm
til tíu eftir því hversu fjölþætt
starfsemin er. Jafnréttislöggjöf­
in gefur ákveðna vísbendingu
um hvernig ætlast er til að störf
séu flokkuð því þar er talað
um „sömu eða jafnverðmæt
störf“. Lykilatriði á þessu stigi
er að forðast að flokka störfin
eftir launatölum heldur byggja
á öðrum þáttum sem gefa til
kynna mikilvægi hvers starfs fyrir
starfsemina á vinnustaðnum.
Sjálf úttektin felst síðan í því að
skoða laun kynjanna innan þess­
ara flokka, annars vegar föst
grunnlaun og hins vegar meðal­
heildarlaun á ákveðnu tímabili.
Slík úttekt þarf ekki að vera
flókin og nægir oftast að skoða
meðaltölin með berum aug um til
að sjá hver staðan er.“
Ásta bendir á að á næstu
mán uðum verður gefinn út hjá
Staðlaráði Íslands staðall fyrir
jafnlaunakerfi stofnana og fyrir ­
tækja. „Staðallinn er tæki sem
stjórnendur geta notað til leið­
sagnar um þróun launakerfa og
úttektir, hvort sem menn stefna á
formlega vottun eða ekki.“
Jafnrétti í launum
er góður bissness
Dr. Stefanía Óskarsdóttir,
lektor við HÍ
STJÓRNMÁL
Forsetakosningarnar sem nú eru um garð gengnar eru forvitni­legar fyrir ýmsar sakir.
Eitt atriði sem vakti eftirtekt var
Ameríkuvæðing kosningabar­
áttunnar en þar léku fjölmiðlar
mikilvægt hlutverk. Án atbeina
fjölmiðla geta frambjóðendur
illa komið sjónarmiðum sínum á
framfæri við almenna kjósendur.
Fjölmiðlar móta þó jafnframt
rammann um hvernig fram­
bjóðendur kynna sig, t.d. með
því að ákveða framsetningu
efnis, umræðuefnið, hvaða
spurninga er spurt og skipulag
þátta. Þetta þarf ekki að hefta
slyngan frambjóðanda í því
að koma sjónarmiðum sínum
á framfæri en getur haft áhrif
á túlkun áhorfenda á því sem
fram fer eða er sagt. Í þessum
efnum er sjónvarpið sérstak­
lega áhrifamikill miðill. Íslenskar
sjónvarpsstöðvar leituðu greini­
lega í smiðju bandarískra sjón­
varpsstöðva við kynningu sína á
frambjóðendum. Þetta sást t.d.
í kappræðum frambjóðenda en
uppsetningunni svipaði mjög til
þess sem tíðkast í Bandaríkjum.
Einnig var eftirtekarvert hversu oft frambjóðendur
voru beðnir að lýsa eigin ágæti
í kosningabaráttunni en það átti
enginn frambjóðandi í erfiðleik­
um með. Þá var sala á bolum
með andliti frambjóðanda og
veislur stuðningsmanna nokkur
nýlunda sem kannski verður að
venju.“
ameríkuvæðing
kosningabaráttunnar
„Þetta má gera
um leið og skoðuð
er sam keppnis-
hæfni vinnu stað -
arins sem launa -
greiðanda.“
„Eitt atriði sem
vakti eftirtekt var
Ameríkuvæðing
kosningabar-
átt unnar en þar
léku fjölmiðlar
mikilvægt hlut-
verk.“
Það hafa verið upp grip í námaiðnaði á und an ­förn um árum. Anglo American er umsvifa­
mikið fyrirtæki á þeim vettvangi,
einkum er um ræðir vinnslu á
járni, mangan, kopar, platiníum
og demöntum. Cynthia Caroll
hefur verið framkvæmdastjóri
síðan 2007. Það er líklega hægt
að segja að hún sé á heimavelli.
Cynthia er jarðfræðingur að mennt
og varði fyrstu árum starfs ævi
sinnar úti í mörkinni. Smátt og
smátt viku vinnuvettlingarnir og
hún var til margra ára einn af
stjórnendum Alcan. Cynthia hef­
ur staðið fyrir miklum breytingum
hjá Anglo American til að skerpa
áherslur í starfseminni og auka
arðsemi. Háværar raddir í byrj ­
un starfstíðar hennar um að
fyrirtækið væri yfirtökukandídat
eru ekki jafnhvínandi og áður.
Cynthia og félagar girtu starf s­emina af fyrir nokkrum ár um
með fjórum stefnumarkandi stoð ­
um. Um ræðir að fyrir tækið eigi
og fjárfesti í fyrsta flokks nám um
í áhugaverðum hrá efnum, að
fyrirtækið ráði fyrir úrvals starfs­
fólki og að reksturinn sé skilvirk­
ur og hagkvæmur. Síðast, en
kannski ekki síst, að starfsemin
sé örugg, sjálfbær og ábyrg.
Nánast samkvæmt eðli máls
má hafa mismunandi skoðanir
á hvað er sjálfbær og ábyrg
starfsemi og Anglo American,
og Cynthia persónulega, hafa
sætt gagnrýni. Í einu umdeild­
asta verkefni fyrirtækisins ræðir
um hugsanlega námuvinnslu á
ósnortnu náttúrusvæði. Þar hefur
Cynthia þurft að þola mjög bein­
skeytt viðurnefni sem hún segist
reyna að taka ekki of nærri sér.
Fyrir atorkusemi sína síðan hún
tók við stjórnartaumunum hjá
Anglo American hefur hún aftur
á móti stundum verið kölluð
„Stormsveipa­Cynthia“.“
Loftur Ólafsson,
sérfræðingur hjá Íslandssjóðum:
ERLENDI FORSTJÓRINN
Járnið hamrað
„Háværar raddir í
byrj un starfstíðar
hennar um að
fyrirtækið væri
yfirtökukandídat
eru ekki jafn hvín-
andi og áður.“