Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.05.2012, Side 98

Frjáls verslun - 01.05.2012, Side 98
98 FRJÁLS VERSLUN 5. TBL. 2012 til þess að markmiðum laganna verði náð innan tilskilins tímaramma. Samkvæmt lögunum um kynjakvóta skulu hlutföll kynjanna í stjórn og varastjórn vera sem jöfnust og náist kynjahlutfall ekki með hefðbundinni kosningu væri hægt að leysa þetta með ákvæði í samþykktum félags­ ins um einhvers konar fléttustjórn. Önnur leið væri að nota tilnefningarnefndir, sem myndu við val sitt á stjórnarmönnum huga að samsetningu stjórnar félagsins út frá kyni. Þessi leið er orðin algengari í Noregi eftir að ákvæði um kynjakvóta tók gildi í norsk um hlutafélögum. forsendur framboðs í stjórnum Skilyrði margra fyrirtækja víða um heim við val á stjórnarmönnum er að þeir hafi reynslu af framkvæmdastjórn annarra fyrir tækja eða reynslu af stjórnunarstörfum ásamt ákveðinni menntun. Sú skoðun virðist útbreidd að konur uppfylli ekki þessi skilyrði nema í takmörkuðum mæli og standi það í vegi fyrir því að fleiri konur veljist til setu í stjórnum. Rannsókn á nýjum stjórnarmönn­ um í stærstu fyrirtækjum Bretlands, FTSE 100, hafnar þessari tilgátu og kemst að því að í þessum stjórnum séu konur líklegri en karlar til að hafa háskólagráðu í viðskipta­ fræðum og meiri reynslu af stjórnarstörfum í minni fyrirtækjum. Aftur á móti hafi þær minni reynslu sem æðstu stjórnendur stór­ fyrirtækja. framboð og eftirspurn Oft er spurt hvers vegna markaðurinn jafni ekki kynjahlutföllin í stjórnum fyrirtækja svo ekki þurfi að koma til lagasetningar. Þetta er gild spurning. Konur eru í meirihluta þeirra sem útskrifast úr háskólum í Evrópu og Bandaríkjunum og því blasir við að með því að líta framhjá konum sé farið á mis við mannauð og hæfa einstaklinga. Hér á landi er menntun, þekking og reynsla kvenna af stjórnun fyrir hendi þar sem kon ur hafa verið í miklum meirihluta þeirra sem útskrifast úr háskólum á undanförnum árum og á það sérstaklega við um greinar eins og viðskipta­, lög­ og verkfræði sem virðist vera algengasta menntunin meðal stjórnarmanna. Ekkert vantar því upp á framboðið og hin eðlilega spurning hlýtur að vera hvers vegna eftirspurnin innan fyrir tækja eftir jafnara kynjahlutfalli hafi ekki verið meiri. Nokkrar rannsóknir styðja þá kenningu að konur sem eru í stjórnum veki athygli á öðrum konum til stjórnarstarfa eða hvetji aðrar konur til þátttöku í sömu fyrirtækjum og þannig fjölgi konum í þessum stjórn­ um. Í Noregi gildir almennt að fyrirtæki í meirihluta eigu stofnanafjárfesta eða ríkis eru líklegri til að auka hlut kvenna í stjórn­ um. Í Bandaríkjunum benda rannsóknir til að stofnanafjárfestar, s.s. lífeyrissjóðir sem hafa fjölda kvenna sem sjóðsfélaga, geri frekar kröfur til þess að konum fjölgi í stjórnum fyrirtækja. Almennt virðist sem að í löndum þar sem rík hefð er fyrir mikilli þátttöku kvenna í stjórnmálum og launajafn­ rétti tiltölulega mikið sé hlutfall kvenna í stjórnum fyrirtækja hærra. Viðskiptavinirnir eru helsta eign fyrirtækja og þess vegna hafa þau sjónarmið fylgi að stjórnir eigi að endurspegla viðskiptavini fyrirtækjanna og skilji þarfir þeirra. Það leiði til betri og upplýstari ákvarðana sem aftur ættu að leiða til aukins árangurs fyrir fyrirtækin. Breytir þá engu af hvoru kyni stjórnarmenn eru. Samkvæmt þessu ættu fyrirtæki sem eru með fjölda kvenna í vinnu eða selja vörur og þjónustu sem ætluð eru konum að vera undir þrýstingi um að þær komi frekar að stjórnum og stjórnun slíkra fyrirtækja. stærð fyrirtækja og stjórna skiptir máli Erlendar rannsóknir benda til jákvæðs sambands milli stærðar fyrirtækja og fjölda kvenna í stjórnum þeirra. Stór fyrirtæki hafi fleiri konur í stjórn. Benda má á að í stærri fyrirtækjum eru að jafnaði fleiri stjórnarsæti í boðI og þannig aukast líkurnar á að kona sé á meðal stjórnarmanna. Almennt er talið að stærri fyrirtæki hafi meiri hvata til að hafa fjölbreytni í stjórnarháttum í ljósi þess að þau eru meira í sviðsljósi almennings. Það er ennfremur athyglisvert að svo virðist sem konur sækist frekar eftir stjórnarsetu í stórum fyrirtækjum. Rannsóknir sýna að þau fyrirtæki þar sem konur sitja í stjórn skila betri rekstrarárangri. En er árangurinn stjórnarmönnum að þakka eða starfsmönnu fyrirtækisins? Mjög erfitt er að einangra áhrif stjórna á frammistöðu fyrirtækja. Hvað er stjórnarinnar og hvað er stjórnendanna? Vissulega er þetta liðsheild þar sem markmiðin eru sameiginleg. Kenn­ ingarnar eru því þær að það eitt og sér að fjölga konum í stjórnum fyrirtækja þurfi ekki að skila bættum árangri í rekstri. Til þess sé orsakasambandið á milli mönnunar stjórna og árangurs of flókið og að kynjakvóti leiði að minnsta kosti ekki sjálfkrafa til bætts rekstrarárangurs. Ennfremur hefur verið spurt hvort arðsamari fyrirtæki séu líklegri til að sækjast eftir að fá konur til sín í stjórn (eftirspurnaráhrif) eða hvort konurnar sjálfar (framboðsáhrif) sækist eftir stjórnarsetu í fyrir tækjum með góðan rekstur. staðan víða um heim Á síðustu tíu árum hefur áherslunni í reglum um góða stjórnhætti fyrirtækja verið beint að því að skoða hlut kvenna í stjórnum fyrirtækja. Löndum hefur fjölgað sem gera kröfu um upplýsingaskyldu fyrirtækja til að Síðustu ár hafa 70% stjórna á Íslandi verið eingöngu skip uð karlmönnum, 14,5% báð um kynjum og 14,8% ein göngu konum. Kjörtímabil stjórnar getur, samkvæmt hlutafélaga­ lög um, verið allt að fjögur ár og verði stjórn kjörin á aðalfundi á árinu 2013 til fjögurra ára getur hlutafé­ lagaskrá ekki aðhafst neitt fyrr en að fjórum árum liðnum.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Frjáls verslun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.