Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2008, Blaðsíða 11

VÍSINDI Á VORDÖGUM
FYLGIRIT 56
með aðra sjúkdóma í lungum, oftast krabbamein. Hér er lýst
ungum manni með SBSP vegna lungnameinvarpa eistnakrabba-
meins.
Tilfelli: 18 ára karlmaður leitaði á bráðamóttöku Landspítala
með tveggja daga sögu um mæði og brjóstverk. Hann hafði
aldrei reykt en 6 mánuðum áður hafði hann greinst með eistna-
krabbamein með meinvörpum í heila, augum, aftanskinurými
og báðum iungum. Hægra eista var fjarlægt og gefin lyfja-
meðferð með bleomycin, etoposíð og cisplatin. Sjúkdómurinn
í lungum svaraði meðferð mjög vel. Fjórum mánuðum síðar
voru merki um stækkun meinvarpa í heila og var þá lyfjameð-
ferð breytt í etoposíð, ifosfamide auk cisplatins. Þar að auki
var beitt tveggja mánaða geislameðferð á höfuð og háskammta
sterameðferð (prednisólon) sem hann hafði nýlokið við þegar
hann kom á bráðamóttöku. Þar var hann einkennalítill í hvíld,
cushingoid með öndunartíðni 28, S02 97% án súrefnis, BÞ136/86
og púls 120. Öndunarhljóð voru minnkuð beggja vegna og á
lungnamynd og TS af lungum sást loftbrjóst beggja vegna, með
48% samfalli á hægra lunga og 51% á því vinstra. Komið var
fyrir brjóstholskera beggja vegna og tveimur dögum síðar þegar
loftleki hafði stöðvast var gerð fleiðruerting (pleurodesis) með
mepacrine (alls 4 skammtar hvoru megin á fjórum dögum) sem
hann þoldi vel. Einkenni gengu til baka, brjóstholkerar voru
fjarlægðir tveimur dögum síðar og síðan hafin ný lyfjameðferð.
Stuttu eftir útskrift greindust lifrarmeinvörp og heilameinvörp-
in reyndust stækkandi. Lést hann úr þeim tæpum tveimur mán-
uðum síðar.
Umræða: SBPS getur greinst hjá sjúklingum með lungnamein-
vörp eistnakrabbameins. Um er að ræða afar sjaldgæft fyrirbæri
og er orsök loftlekans talin blæðing inn í meinvarp aðlægt fleiðru
eða drep, t.d. eftir krabbameinslyfjameðferð. Athyglisvert er
hversu lítil einkenni þessi sjúklingur hafði í hvíld, jafnvel þótt
stór hluti beggja lungna væri samanfallinn.
V-7 Rof á vélinda á Landspítala 1980-2007
Halla Viðarsdóttir', Sigurður Blöndal2, Tómas Guðbjartsson2-3
’Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2almenn skurðdeild Landspítala,
dæknadeild HÍ
hallavi@landspitali.is
Inngangur: Rof á vélinda er sjaldgæfur og oft lífshættulegur
kvilli sem getur verið sjálfsprottinn eða komið eftir áverka.
Meðferð er langoftast fólgin í skurðaðgerð þar sem reynt er að
hefta útbreiðslu sýkingar í miðmæti og blóðeitrun sem oft fylgir
í kjölfarið. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna faralds-
fræði rofs á vélinda og árangur skurðaðgerða á Landspítala á 28
ára tímabili.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum sjúkling-
um með rof á vélinda 1980-2007. Upplýsingar fengust úr sjúkra-
skrám og miðuðust útreikningar á lifun (hráar tölur) við 31. des.
2007 en meðaleftirfylgni var 69 mán.
Niðurstöður: Alls greindust 27 sjúklingar, meðalaldur 62 ár
(bil 7 mán.-90 ár), 15 karlar. Orsök var af læknisvöldum í 14 til-
vikum (54%), oftast eftir vélindavíkkun (n=7) og magaspeglun
(n=3). Sjálfkrafa rof greindist hjá átta sjúklingum (31%) og 4
(15%) höfðu rof vegna aðskotahlutar. Rof á brjóstholshluta vél-
inda greindist hjá 15 sjúklingum (68%), 4 í kviðarhols- (18%) og
3 (14%) í hálshluta. Undirliggjandi sjúkdómur í vélinda var til
staðar hjá 11 sjúklingum, langoftast þrenging. Af 27 sjúklingum
greindust fimm við krufningu, 10 fengu eingöngu sýklalyfja-
meðferð, og fjórir fengu að auki brjósholskera en þurftu síðar í
brjóstholsaðgerð. Alls fóru því 16 sjúklingar í opna skurðaðgerð
þar sem miðmætið var opnað og lagðir inn brjóstholskerar. í
átta tilfellum var að auki lögð út stómía á maga og komið fyrir
næringarlegg í smágirni. Þrír sjúklingar fengu T-kera í vélinda,
í fimm tilfellum var saumað yfir rofið. Tíminn frá rofi að aðgerð
var að meðaltali 22 klst. (bil 2 klst.-7 d.), en 11 sjúklingar fóru í
aðgerð innan 24 klst. Átta sjúklingar fengu alvarlega fylgikvilla
og fimm þurftu enduraðgerð. Alls lágu 16 sjúklingar á gjörgæslu
og miðgildi legutíma var fjórir dagar (bil 1-41). Heildarlegutími
voru 16 dagar (bil 9-83). Af 27 manns eru 16 á lífi og mældist eins
og fimm ára lifun 81 og 65%. Fimm létust vegna rofs á vélinda
(19%).
Ályktun: Tíðni vélindarofs virðist svipuð hér á landi og í ná-
grannalöndum okkar. Rofið er oftast af læknisvöldum og stað-
sett í brjóstholshluta vélinda. Stór hluti sjúklinga (19%) lætur
lífið eftir vélindarof og eru fylgikvillar og enduraðgerðir tíðar.
Athygli vekur að allt að fjórðungur sjúklinga er meðhöndlaður
án skurðaðgerðar sem telja verður nokkuð hátt hlutfall, enda
horfur þeirra lélegar.
V-8 Áhrif NovoSeven® og fibrinogens á blóðstorku eftir
opnar hjartaaðgerðir með aðstoð hjarta- og lungnavélar
Hanna S. Ásvaldsdóttir', Páll T. Önundarson2, Brynja R.
Guðmundsdóttir2, Benny Sörensen3
1 Hjarta og lungnaskurðdeild, 2blóðsjúkdómadeild Landspítala,3
blóðsjúkdómadeild Skejby Sygehus, Árósum, Danmörku
hannaasv@landspitali.is
Inngangur: Opnar hjartaaðgerðir með aðstoð hjarta- og lungna-
vélar (HLV) hafa neikvæð áhrif á blóðstorku sjúklings og blæð-
ingar eru algengur fylgikvilli þessara aðgerða. Nýlega hefur
verið sýnt fram á að lyfið NovoSeven® geti stöðvað lífshættu-
legar blæðingar hjá þessum sjúklingum. Storkurit (Rotem®) er
rannsóknaraðferð þar sem storkuferli heilblóðs er gert sýnilegt.
Markmið þessarar rannsóknar var að athuga með storkuriti
hvort meta megi ex vivo áhrif NovoSeven® og fibrinogens á
storkuferlið með því að bæta þeim út í blóðsýni sjúklings.
Aðferð: Storkurit (4 breytur), hefðbundin storkupróf og lok-
unartími voru gerð á blóðsýnum 18 sjúklinga (meðalaldur
67 ár, 14 karlar, 4 konur) fyrir og eftir hjartaaðgerð með HLV.
Aðgerðimar voru CABG (n=12), AVR (n=2), CABG + AVR (n=3)
og MVR (n=l).
Niðurstöður: Meðaltími á HLV var 112 mínútur (45-206) og
ósæðartöng 67 mínútur (21-153). Marktækar breytingar urðu á
storkuriti eftir HLV. Þegar NovoSeven® var bætt við blóðsýnin
breyttust tvær breytur storkurits marktækt. Tími frá ræsingu
storku þar til að hún hefst (CT) minnkaði frá miðgildi 386 sek
(95% CI 175-516) í 231 sek (154-396). Tíminn að hámarkshraða
storknunar (t.Max Vel) minnkaði frá miðgildi 560 sek (311-764)
LÆKNAblaðið 2008/94 1 1