Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2008, Blaðsíða 36

V í S 1 N D 1 Á
VORDÖGUM
F Y L G 1 R 1 T 5 6
handlegg. Mæld var hæð og þyngd og tekin ítarleg saga um
líkamsáreynslu, æfingar og lyfjanotkun. Non-parametric Mann-
Whitney próf var notað við samanburð á hópunum.
Niðurstöður: 1998 æfði hópurinn að meðaltali 14,8 klst á viku
og beinþéttnin í mjöðm var 18% og í lendhrygg 11% hærri en í
slembiþýði (p<0,01). Á níu árum milli mælinga höfðu þær fimm
stúlkur sem hætt höfðu íþróttaiðkun tapað u.þ.b. 10% í bein-
þéttni í mjöðm samanborið við um 3% (p=0,025) meðal hinna
19 sem enn stunduðu æfingar. Þær sjö sem enn voru virkar í
keppnishandbolta viðhéldu alveg sinni beinþéttni í mjöðminni.
Beintap í lendhrygg virtist í sömu átt en náði ekki marktækni.
Beinþéttnin í ríkjandi framhandlegg var hins vegar óbreytt í
öllum þremur hópunum. Meðalbeinþéttni í mjöðm hópsins
sem alveg hafði hætt íþróttum var nú ekki marktækt hærri en í
slembiþýði.
Ályktun: Rannsókn okkar sem vissulega nær til takmarkaðs
hóps samrýmist þeim vísbendingum að til þess að íþróttamenn
viðhaldi þeirri umframbeinþéttni í mjöðm sem þeir hafa náð um
tvítugt þurfi þeir að halda áfram reglubundinni æfingu. Þessu
virðist þó mismunandi háttað eftir því hvaða bein um ræðir.
V-68 Boðleiðir sem miðla boðum thrombíns til örvunar
eNOS í æðaþelinu eru háðar breytingum á innanfrumu ATP
eftir meðhöndlun
Brynhildur Thors1, Haraldur Halldórsson1-2, Guðmundur Þorgeirsson1-2
’Læknadeild HÍ, 2Landspítala
brynhit@hi.is
Inngangur: Undanfarin misseri höfum við unnið að því að kort-
leggja þátt tveggja kínasa í örvun AMP-háða kínasans AMPK í
æðaþeli eftir meðhöndlun með thrombíni; LKBl sem örvast við
hækkun á innanfrumu AMP/ATP og Ca+2/CaM kínasa kínasans
(CaMKK) sem bregst við hækkun í Ca+2. Eins höfum við athugað
þátt AMPK sjálfs í fosfórun ensímsins endothelial NO-synthase
(eNOS).
Aðferðir: Æðaþelsfrumur (HUVEC) voru teknar úr bláæðum
naflastrengja og ræktaðar í æti Morgans 199 sem inniheldur
tween 80, kólesteról og ATP ásamt tocopherýl fosfati og öðrum
fituleysanlegum vítamínum. Tilraunir voru gerðar í þremur
ólíkum ætum: Morgans 199, Williams æti (inniheldur fituleys-
anleg vítamin) og æti 1640 (inniheldur ekkert af ofantöldu).
Luciferase assay var notað til ATP mælinga, Western blotting og
ECL var notað til að greina sértæka fosfórun próteina.
Niðurstöður: í æti 1640 varð ekki lækkun á innanfrumu ATP
eftir meðhöndlun frumnanna með thrombíni og var fosfórun
AMPK og ACC alveg hindruð af CaMKK hindranum STO-609.
Hindrinn hafði hins vegar engin áhrif á eNOS fosfórunina eftir
thrombín. í Morgans 199 olli thrombin greinilegri lækkun á inn-
anfrumu ATP og í því æti hindraði STO-609 fosfórun AMPK,
ACC og eNOS að hluta til. Eins dró AMPK hindrinn Compound
C að hluta úr fosfóruninni á eNOS í æti 199 eftir thrombín en
hafði engin áhrif í 1640 sem sýnir skýrt að mismunandi boðferl-
ar miðla thrombin háðri eNOS fosfórun í mismunandi ætum.
Ályktun: Við aðstæður sem leyfa lækkun á innanfrumu ATP
verður AMPK-háð eNOS fosfórun eftir örvun með thrombíni
og fosfórun AMPK sjálfs er háð CaMKK sem og öðrum AMPK-
kínasa (væntanlega LKBl). Á hinn bóginn, í æti þar sem ekki
verður lækkun á ATP, er örvun AMPK algjörlega háð CaMKK
og veldur ekki fosfórun á eNOS.
V-69 Skráning lyfjasögu sjúklings, mat á lyfjatengdum
vandamálum og nothæfi eigin lyfja
Ásta Friðriksdóttir1, Anna Birna Almarsdóttir 'Anna Ingibjörg
Gunnarsdóttir’, Þórunn Kristín Guðmundsdóttir2
‘Lyfjafræðideild HI,2 sjúkrahúsapóteki Landspítala
thonjnnk@iandspitaii.is
Inngangur: Rannsóknir sýna að lyfjafræðingar taka nákvæmari
lyfjasögu en aðstoðarlæknar og greina frekar lyfjatengd vanda-
mál, sem fækkar lyfjaávísunarvillum og leiðir til markvissari
lyfjameðferðar. Til að skrá nákvæma lyfjasögu er m.a. hægt að
nota eigin lyf sjúklinga en sumstaðar erlendis nota sjúklingar
sín eigin lyf í sjúkrahúsinnlögn. Lyfin eru þá metin nothæf út
frá ákveðnum viðmiðum og sýna rannsóknir að gæði þeirra eru
almennt góð.
Efniviður og aðferðir: Óskað var eftir þátttöku allra sjúk-
linga sem lögðust inn á skurðdeildir 12-E, 12-G, 13-D og
13-G á Landspítala og komu í gegnum innskriftarmiðstöð.
Rannsóknartímabilið var sex vikur og heildarfjöldi sjúklinga
222. Rannsakandi tók viðtal við 134 sjúklinga eftir aðgerð og
skráði lyfjasögu, lyfjatengd vandamál og mat gæði eigin lyfja
sjúklinga. Lyfjasaga tekin af aðstoðarlækni í innskriftarmiðstöð
var skráð upp úr sjúkraskrá og borin saman við lyfjasögu tekna
af rannsakanda. Misræmi þar á milli sem og lyfjatengd vanda-
mál voru greind og flokkuð. Farið var yfir eigin lyf sjúklinga og
þau dæmd nothæf eða ónothæf með tilliti til notkunar í sjúkra-
húsinnlögn.
Niðurstöður: Þegar borin var saman lyfjasaga tekin af rannsak-
anda og aðstoðarlækni kom í Ijós 331 misræmi hvað varðaði
lyfseðilskyld lyf. En 804 misræmi ef náttúrulyf, náttúruvörur og
lausasölulyf voru einnig tekin með. Gæði eigin lyfja sjúklinga
voru almennt góð. Af þeim 267 eigin lyfjum sjúklinga voru
90,6% talin nothæf í sjúkrahúsinnlögn. Alls greindust 165
lyfjatengd vandamál hjá 79 sjúklingum. Flest þeirra tengdust
óæskilegri verkun lyfs (39%) og lélegri meðferðarheldni (16%).
Ályktanir: Niðurstöður rannsóknarinnar benda til að lyfjafræð-
ingar taki mun ítarlegri lyfjasögu en aðstoðarlæknar. Gæði eigin
lyfja sjúklinga sem koma í valaðgerðir á skurðlækningasvið
Landspítala Hringbraut eru almermt góð og nothæf í sjúkrahús-
innlögn. Tæplega helmingur þessara sjúklinga telur sig upplifa
lyfjatengd vandamál sem styður mikilvægi lyfjafræðilegrar
umsjár.
V-70 Lyfjafræðileg umsjá á dag- og göngudeild blóð- og
krabbameinslækninga 11B, Landspítala
Guðrún Eva Níelsdóttir1, Anna Birna Almarsdóttir1, Þórunn K.
Guðmundsdóttir2
'Lyfjafræðideild HÍ, 2sjúkrahúsapóteki Landspítala
thorunnk@landspitali. is
36 LÆKNAblaðið 2008/94