Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2008, Blaðsíða 19

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 56
Inngangur: Æxlisvöxtur upprunninn í fleiðru getur verið stað-
bundinn eða útbreiddur um himnuna. Æxli af fyrrnefndu gerð-
inni nefnast á ensku Solitanj Fibrous Tumors of the Pleura (SFTP)
en um 20% þeirra eru illkynja og draga þá þriðjung sjúklinga
til dauða. Algengari og betur rannsökuð eru mesothelioma, sem
vaxa með dreifðum hætti, tengjast útsetningu fyrir asbesti og
hafa nær 100% dánarhlutfall. Markmið rannsóknarinnar er
að nýta hagstæðar aðstæður hér á landi til lýðgrundaðrar (e.
population-based) úttektar á SFTP og ákvarða nýgengi sjúkdóms-
ins sem hingað til hefur ekki verið þekkt.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskygn og fengust
upplýsingar um sjúklinga með SFTP úr sjúkragögnum og skrám
rannsóknarstofu Landspítala í meinafræði. Vefjafræði æxlanna
var yfirfarin af meinafræðingi. Til samanburðar voru upplýsing-
ar um nýgengi mesothelioma sóttar til Krabbameinsskrár KI.
Niðurstöður: Alls greindust 11 sjúklingar með SFTP á tímabilinu
(8 konur og 3 karlar, meðalaldur 60 ár) en 35 með mesothelioma
(4 konur og 31 karl, meðalaldur 68 ár). Árlegt aldursstaðlað ný-
gengi SFTP og mesothelioma er því 1,4 og 4,0 af 1.000.000 (95%
öryggisbil 0,69-2,5 og 2,6-5,4). Aðeins þrír sjúklingar með SFTP
höfðu einkenni af sjúkdómnum en hinir greindust fyrir tilviljun.
Allir sjúklingamir vom meðhöndlaðir með brottnámi æxlis
í opinni aðgerð utan einn sem greindist við krufningu. Engir
alvarlegir fylgikvillar komu upp í eða eftir aðgerð. Endurkoma
sjúkdómsins hefur ekki verið skráð í neinu tilfelli og enginn
sjúklinganna látist úr sjúkdómnum (miðgildi eftirfylgni 70
mán.).
Ályktanir: Á 24 ára tímabili greindust hér á landi 46 tilfelli æxl-
isvaxtar með uppruna í fleiðru. Fjórðungur þeirra voru stað-
bundin SFTP æxli sem í öllum tilvikum sýndu af sér góðkynja
klíníska hegðun og vefjagerð. Þótt um sé að ræða litla rann-
sókn og fá tilfelli er þetta fyrsta lýðgrundaða rannsóknin sem
vitað er um á SFTP og gefur hún nýgengið á þessum sjaldgæfa
sjúkdómi.
V-25 Lyfjabrunnar á Landspítala 2002-2006, ísetning og
notkun
Skúli Óskar Kim1, Páll Helgi Möller2, Bergþór Björnsson2, Pétur
Hannesson3, Agnes Smáradóttir4
'Læknadeild HI, 2skurðlækningadeild, 3myndgreiningadeild,
dyflækningadeild krabbameina Landspítala
sokVShi.is
Inngangur: Isetning og notkun lyfjabrunna hefur aukist und-
anfarin ár á Landspítala. Erlendar rannsóknir sýna lága tíðni
snemm- og síðkominna fylgikvilla. Þetta hefur ekki verið rann-
sakað hér á landi. Tilgangur rannsóknar var að kanna ísetningu
og notkun lyfjabrunna á Landspítala, auk tíðni fylgikvilla og
bera saman við niðurstöður erlendra rannsókna.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturskyggn. Allir
sjúklingar yfir 18 ára aldur sem fengu lyfjabrunn á skurðlækn-
ingadeild Landspítala Hringbraut á tímabilinu 1. janúar 2002 til
31. desember 2006 voru teknir inn í rannsóknina. Skráðar voru
upplýsingar úr aðgerð, niðurstöður lungnamyndatöku eftir
ísetningu og klínískar upplýsingar á meðan notkun stóð. Farið
var yfir myndrannsóknir þar sem vandkvæði komu upp við
ísetningu eða notkun á lyfjabrunni. Rannsókn var samþykkt af
Vísindasiðanefnd Landspítala og Persónuvernd.
Niðurstöður: Á tímabilinu voru settir 482 lyfjabrunnar í 438
sjúklinga. Sjúklingar voru með lyfjabrunna í 398 (2-1875) daga.
Ábendingar fyrir ísetningu voru krabbamein (n=361), blóð-
sjúkdómar (n=97) og aðrir sjúkdómar (n=24). Snemmkomnir
fylgikvillar voru loftbrjóst (n=12) og blæðing (n=l). Síðkomnir
fylgikvillar voru blóðsegar (n=23), brunnsýkingar (n=6) og
blóðsýkingar (n=8), snúningur á lyfjabrunni (n=ll), tilfærsla á
æðalegg (n=8) og slöngurek (n=2).
Ályktun: Tíðni fylgikvilla við ísetningu og notkun lyfjabrunna
á Landspítala er svipuð og þekkt er úr erlendum rannsóknum.
Blóðsegar eru ívið tíðari hjá okkur samanborið við erlendar
rannsóknir. Ástæður kurtna að vera fjöldi daga sem lyfjabrunnur
er til staðar eða ófullnægjandi skolun við notkun. Mögulega er
hægt að draga úr tíðni annarra fylgikvilla með hjálp ómskoð-
unar við neðanviðbeinsbláæðaástungu eða með ísetningu
lyfjabrunns með skurði niður á bláæð.
V-26 Þrívíddarlíkan af mjúkvefjaæxli í hnésbót og
nærliggjandi vefjum
Eyþór Örn Jónsson', Paolo Garguilo2, Hildur Einarsdóttir3, Halldór
Jónsson jr.1,4, Þórður Helgason2
'Læknadeild HÍ, 2rannsóknar- og þróunarstofu, 3röntgendeild,
4bæklunarskurðdeild Landspítala
eythororn@gmail. com
Inngangur: Myndgreining í þrívídd hefur reynst gagnleg
við undirbúning ýmissa skurðaðgerða en þrívíddarlíkön
sýna afstöðu vefja með skýrari hætti en tvívíðar þversneiðar.
Þrívíddarlíkön af mjúkvefjaæxlum á grunni segulómskoðunar
eru nánast óþekkt. Tilgangur verkefnisins var að gera þrívídd-
arlíkan af mjúkvefjaæxli í hnésbót ásamt nærliggjandi vefjum á
grunni segulómskoðunar og meta lrvort líkanið gagnaðist við
undirbúning á brottnámi æxlisins.
Efniviður og aðferðir: Sjúklingurinn er áður hraustur 41 árs
gamall karlmaður sem gekkst undir segulómskoðun vegna
verkja í hné og greindist þá með mjúkvefjaæxli djúpt í hnésbót-
inni. Vefir hnésbótarinnar voru einangraðir og endurbyggðir
með myndvinnsluforritinu MIMICS. Gerð var viðbótar seg-
ulómskoðun með mjög þunnum sneiðum til að kanna hvort
þrívíddarlíkan á þeim grurtni hefði meira notagildi.
Niðurstöður: Gerð þrívíddarlíkananna gekk vel en það tók 2Vi
klst. að gera hvort líkan um sig. í MIMICS er hægt að skoða
líkönin frá öllum sjónarhornum og birta og hylja vefi að vild.
Einnig var framleitt haldbært gipslíkan en gerð þess tók 3Vi klst.
Við undirbúning aðgerðarinnar var einkum gagnlegt að sjá af-
stöðu æxlisins til tauga og æða vegna vals á nálgun (approach).
Við aðgerðina kom í ljós að líkanið spáði mjög vel fyrir um legu
æxlisins. Líkanið sem byggir á hefðbundinrti sneiðaþykkt sýnir
afstöðu vefja með fullnægjandi hætti en það sem byggir á þynnri
sneiðum er þó talsvert nákvæmara. Við meinafræðilega skoðun
kom í ljós að um mjög stóran hlaupbelg (ganglion) var að ræða.
Umræða: Það er unnt að gera þrívíddarlíkön af mjúkvefjaæxlum
LÆKNAblaðið 2008/94 1 9