Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2008, Blaðsíða 44

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 56
V-88 Lífsgæði og endurhæfingarþarfir sjúklinga sem fá
lyfjameðferð við krabbameini - langtímarannsókn
Þórunn Sævarsdóttir1, Nanna Friðriksdóttir1, Sigríður Gunnarsdóttiru
’Lyflækningasviði II Landspítala, dijúkrunarfræðidcild HÍ
torunnsa@landspitali.is
Inngangur: Greining og meðferð við krabbameini hefur áhrif
á lífsgæði, og er þekking á því mikilvæg fyrir hjúkrun krabba-
meinssjúklinga..
Markmið: Að kanna breytingar á lífsgæðum og endurhæfing-
arþörfum einstaklinga sem fá lyfjameðferð við krabbameini yfir
6 mánaða tímabil.
Aðferð: Þátttakendur svöruðu C ARES-SF (C Ancer Rehabilitation
Evaluation System, Short Form) við upphaf lyfjameðferðar (Tl),
eftir 3 (T2) og sex mánuði (T3). C ARES-SF spurningalistinn metur
lífsgæði og endurhæfingarþarfir, inniheldur 59 vandamálamið-
aðar spurningar sem skiptast niður í 5 lífsgæðaþætti., líkamleg
einkenni, sálfélagsleg líðan, kynlíf, samskipti við maka og sam-
skipti við heilbrigðisstarfsfólk. Mögulegt lífsgæðaskor er 0-4,
hærra skor gefur til kynna verri lífsgæði. Endurhæfingarþarfir
eru metnar með því að spyrja hvort viðkomandi óski eftir aðstoð
við hvert vandamál.
Niðurstöður: Við upphaf lyfjameðferðar (Tl) var fjöldi þátttak-
enda 144,90 konur og 54 karlar og meðalaldur (SD) 55 (12,1)
ár. Eftir 3 mánuði (T2) voru þátttakendur 109 og 92 eftir 6 mán-
uði (T3) . Lífsgæðaskorið (SD) mældist marktækt hærra eftir
3 (0.96(0.53)) og 6 (0.90(0.50)) mánuði borið saman við upphaf
lyfjameðferðar (0.70(0.43)) (p=0,01). Á öllum tímapunktum voru
lífsgæðin verst á kynlífs -og líkamlegum þáttum spurningalist-
ans og best á þættinum samskipti við fagfólk. Það var ekki mar-
tækt samband milli lífsgæða og sjúkdómsbreyta, né lífsgæða og
lýðfræðilegra breyta fyrir utan aldur. Eldri sjúklingar voru með
marktækt betri lífsgæði en yngri sjúklingar. Meðalfjöldi end-
urhæfingarþarfa var 3,3 (Tl), 2.97 (T2) og 3,2 (T3) og munurinn
ekki marktækur. Algengustu endurhæfingarþarfirnar tengdust
þreytu, verkjum, svefnleysi og kvíða.
Ályktun: Þátttakendur upplifðu marktækt verri lífsgæði yfir 6
mánaða tímabil frá upphafi lyfjameðferðar. Lífsgæðin mæld-
ust verst á kynlífs -og líkamlegum þáttum spurningalistans.
Meðalfjöldi endurhæfingarþarfa var svipaður yfir tímabilið og
flestar tengdust líkamlegum vandamálum.
V-89 Andlát eftir heimferð frá bráðamóttöku Landspítala
Hringbraut
Oddný S. Gunnarsdóttir1, Vilhjálmur Rafnsson2
^Skrifstofu vísinda, kennslu og þróunar, Landspítala,2 rannsóknastofu í
heilbrigðisfræði, læknadeild HÍ
oddnysgu@landspitali.is
Inngangur: Aftursýnar rannsóknir á þeim sem útskrifuðust af
bráðamóttökum og létust skömmu síðar hafa sýnt að andlátin
komu óvænt, þau tengdust sjúkdómsgreiningu við útskrift frá
bráðamóttökunni eða gáfu til kynna læknamistök. Meira en 20%
þeirra sem fóru heim af bráðamóttökunni fengu illa skilgreindar
sjúkdómsgreiningar. Tilgangur rannsóknarinnar var að meta
tengsl illa skilgreindar sjúkdómsgreininga (R-flokkurinn sam-
kvæmt Alþjóðlegu tölfræðiflokkun sjúkdóma) við dánarmein
þeirra sem létust innan 8,15 og 30 daga eftir heimferð frá bráða-
móttökunni.
Aðferð: Þetta er framsýn rannsókn og gögnin eru rafrænar skrár
frá bráðamóttökunni á tímabilinu 1995 til 2001. í skránum voru
upplýsingar um kyn, aldur, kennitölu, komudag og sjúkdóms-
greiningu. Dánarmein voru fundin úr Dánarmeinaskrá með
samkeyrslu á kennitölum. Reiknað var hættuhlutfall (hazard
ratio, HR) og 95% öryggismörk (ÖM) í tímaháðri greiningu
þar sem dánartíðni þeirra með illa skilgreindar sjúkdómsgrein-
ingar var borin saman við dánartíðni þeirra sem fengu aðrar
sjúkdómsgreiningar.
Niðurstöður: Af þeim sem létust innan 8 daga voru 11% með
illa skilgreindar sjúkdómsgreiningar við útskrift. Dánartíðni
innan 8 daga var 208,5, innan 15 daga 347.4 og innan 30 daga
648.6 á hverja 100.000. HR hjá körlum sem létust innan 8 daga
var hærra en hjá konum og aldur tengdist hækkaðri dánartiðni.
HR þeirra með illa skilgreindar sjúkdómsgreiningar miðað við
þá með aðrar sjúkdómsgreiningar var 0,44(95% ÖM 0.20 til 0.96)
að teknu tilliti til aldurs og kyns.
Ályktun: Dánartíðni þeirra sem létust innan 8 daga er talsvert
hærri en fundist hefur í tveimur bandarískum rannsóknum,
sem gæti skýrst af því að auðvelt er að fylgja fólki eftir í Þjóðskrá
og Dánarmeinaskrá hér á landi. Þeir sem útskrifast af bráða-
móttökunni með illa skilgreindar sjúkdómsgreiningar hafa
lægri dánartíðni en aðrir, en óvíst er hvort það er ásættanlegt að
einstaklingar látist skömmu eftir útskrift með þessa sjúkdóms-
greiningar og spurning vaknar um hvort viðkomandi hafi verið
rétt metnir á móttökunni.
V-90 Áhættumat hjarta- og æðasjúkdóma fyrir fimmtugt
- samanburður á hlutfallslegri og raunverulegri áhættu í
áhættureiknivél
Geir Hirlekar1, Thor Aspelund1-2, Vilmundur Guðnason1'2, Þórarinn
Guðnason1'2-3, Karl Andersen1-2-3
'HI, 2Hjartavernd, 3Landspítala
geir@hi.is
Inngangur: í nýjum leiðbeiningum Evrópsku hjartalæknasam-
takanna ESC í september 2007 um forvarnir hjarta- og æðasjúk-
dóma er mælt með að notast við hlutfallslega áhættu (relative
risk) fremur en raunáhættu (absolute risk) hjá konum og ungu
fólki. Með því að notast við hlutfallslega áhættu hjá þessum
hópum má reyna að finna þá sem eru í margfaldri áhættu miðað
við jafnaldra. Markmið rannsóknarinnar var að bera saman
hefðbundna aðferð með áhættureiknivél Hjartaverndar sem
styðst við raunáhættu og að reikna hlutfallslega áhættu ein-
staklings miðað við markgildi. Leitað var svara við þeirri spum-
ingu hvort hlutfallsleg áhætta væri betri aðferð til aðgreiningar
en raunáhætta.
Aðferðir: Notuð voru gögn úr Hóprannsókn Hjartaverndar
(The Reykjavík study). Alls 15.763 einstaklingar á aldr-
inum 36-64 ára. Kransæðasjúkdómur var skilgreindur sem
einhver af atburðunum kransæðastífla, hjáveituaðgerð eða
44 LÆKNAblaðið 2008/94