Frjáls verslun - 01.01.2011, Blaðsíða 75

FRJÁLS VERSLUN 1.tbl.2011 75
STARFAÐI HJÁ EVRÓPURÁÐINU Í STRASSBORG
P
áll Þórhallsson lauk embætt is­
prófi í lögfræði frá Háskóla Ís­
lands árið 1995 og hóf þá störf
hjá lögmannsstofu í Reykja­
vík. Ári síðar sá hann auglýst
störf hjá Evrópuráðinu en eiginkona hans
var þá farin að huga að framhaldsnámi í
læknisfræði erlendis. Hann sótti um ásamt
nokkrum tugum manna hér á landi. Um
tuttugu var boðið í skriflegt próf. Páll var
síðan boðaður ásamt fimm öðrum í viðtal
í Strassborg. Þrír úr þeim hópi komust á
biðlista hjá Evrópuráðinu; þeir voru metnir
„hæfir“. „Það var engin tiltekin staða laus
en ég var settur á lista, en á honum er fólk til
vara ef stöður losna. Sá listi gildir í þrjú ár.“
Páll flutti til Frakklands árið 1997 ásamt
fjölskyldunni. Tæp tvö ár liðu þar til hann
fékk starf hjá Evrópuráðinu sem var í mars
1999. Tímann notaði hann meðal annars til
að stunda framhaldsnám í mannréttindum
og stjórnskipunarrétti auk þess sem hann
skrifaði fyrir Morgunblaðið en þar hafði
hann starfað sem blaðamaður frá 1987 og
þ.m.t. árin sem hann var í lögfræðináminu.
„Það liggur við að ég hefði tekið hvaða
starfi sem var. Ég var orðinn svolítið úrkula
von ar um að fá vinnu og hafði ekki búist
við að biðin yrði svona löng.“
LÖGFRÆÐI OG HÚMANÍSK FÖG
Til þess að fá starf hjá Evrópuráðinu þarf
að fara í gegnum samkeppnispróf eins og
Páll fór í en þau eru haldin með óreglulegu
millibili. Þeir sem standa sig best eru settir
á biðlista sem gildir tímabundið eins og
áður segir. Það er þó engin trygging fyrir
vinnu heldur þarf jafnframt að losna staða
þar sem viðkomandi er metinn hæfastur í
samanburði við aðra á listanum og jafnvel
aðra starfsmenn hjá Evrópuráðinu í sama
þrepi sem lýst hafa vilja til að hreyfa sig
til. Fyrir utan föstu stöðurnar er síðan öðru
hverju auglýst eftir fólki til tímabundinna
starfa.
Páll segir að einu stöðurnar sem sérstak­
lega eru ætlaðar Íslendingum séu staða
dóm ara við Mannréttindadómstólinn og
staða eins lögfræðings við dómstólinn.
„Það er því á heildina litið frekar torsótt
fyrir Íslendinga að komast í vinnu hjá
Evrópuráðinu. Skipting starfsmanna er
nokk urn veginn í samræmi við fjárframlög
aðild arríkjanna. Flestir starfsmenn eru frá
þjóðum sem greiða mest eins og Bretar,
Frakkar, Þjóðverjar og Rússar.“
Páll segir að fyrir utan dómstólinn séu
tveir Íslendingar í föstu starfi hjá Evrópu­
ráðinu, þær Ólöf Þórhildur Ólafsdóttir og
Regína Jensdóttir.
Varðandi menntun þeirra sem hafa áhuga
á að vinna hjá Evrópuráðinu segir Páll að
lögfræðingar eigi mesta möguleika en að
nám í ýmsum húmanískum fögum geti líka
verið góður undirbúningur.
Hvað varðar starfsmöguleika hjá öðrum
alþjóðlegum stofnunum segir Páll: „Það
segir sig sjálft að stofnanir eins og Norður­
landaráð og Norræna ráðherranefndin,
EFTA og Eftirlitsstofnun EFTA standa okk­
ur nær, m.a. vegna smæðar sinnar, heldur
en risavaxnar stofnanir eins og Sameinuðu
þjóðirnar þar sem við þurfum að keppa um
stöður við alla heimsbyggðina.
Ekki eru bein tengsl á milli utanríkisþjón­
ustunnar og þess fólks sem ræðst til starfa
hjá alþjóðastofnunum upp á eigin spýtur.
Samt sem áður er hvort tveggja hluti af því
að við Íslendingar gerum okkur gildandi í
alþjóðlegu samstarfi.“
Páll segir að Íslendingar eigi að leggja
rækt við að þjálfa upp fólk sem er hæft
í alþjóðasamstarf og er með viðeigandi
mennt un, reynslu og tungumálakunnáttu.
„Margir koma síðan aftur heim reynslunni
ríkari. Í vaxandi mæli sýnist mér líka
að alþjóðastofnanir setji hámark á þann
tíma sem hver starfsmaður getur unnið hjá
stofn uninni. Þannig er ákveðin endurnýjun
tryggð en einnig að þekkingin skili sér aftur
til heimalandsins.“
GRUNDVALLARGILDIN MIKILVÆG
Nokkrar stofnanir tilheyra Evrópuráðinu.
Páll segir að sú þekktasta sé tvímælalaust
Mannréttindadómstóll Evrópu. „Einnig
má nefna þing Evrópuráðsins sem fulltrúar
Alþingis sækja reglulega, þing evrópskra
sveitarfélaga sem Íslendingar sækja einnig
og ríkjahópur gegn spillingu (GRECO) sem
meðal annars fékk því áorkað að á Íslandi
voru sett löngu tímabær lög um fjármál
stjórnmálaflokka.“
Hvað varðar hlutverk Evrópuráðsins má
helst nefna vernd mannréttinda, menn ingar­
legrar fjölbreytni, lýðræðis og réttarríkisins.
„Þessum markmiðum nær Evrópuráðið
með samvinnu að gerð alþjóða samninga,
eftirliti með slíkum samn ingum og ýmsum
aðgerðum til að vekja aukna vitund um
grundvallargildi í mann legu samfélagi.“
ARMENÍA OG ASERBAÍDSJAN
Páll fékk starf hjá fjölmiðladeild innan
mann réttindasviðsins þar sem unnið er að
málefnum fjölmiðla svo sem varðandi tján ­
ingarfrelsi, réttindi blaðamanna og löggjöf
um fjölmiðla.
„Ég athugaði í byrjun hvort ég gæti
fengið mig færðan yfir til Mannréttinda­
dóm stólsins en á þeim tíma fannst mér það
spennandi því þar væri meiri lögfræði­
vinna. Eftir því sem á leið sannfærðist
ég hins vegar um að ég fengi mjög góða
reynslu út úr þessu starfi, m.a. vegna þeirr­
ar stefnumótunar sem fer fram á vegum
deildarinnar. Þar er unnið með nefndum
sem semja nýja sáttmála og tilmæli og veitt
er aðstoð við ríki í Austur­Evrópu. Starf
mitt fólst m.a. í að skipuleggja aðstoð við
ný aðildarríki Austur­Evrópu hvað varðar
réttindi blaðamanna og reglur um fjölmiðla
sem eru mikilvægar í lýðræðisþjóðfélagi.
Ég fór mikið til Armeníu og Aserbaídsjan á
þessu tímabili og vann þar með blaðamönn­
um og ég sá ekki á þessum árum að mikið
hreyfðist í rétta átt þótt vonandi hafi ein­
hverjum fræjum verið sáð sem síðar bera
ávöxt. Ég lærði jafnframt að meta það sem
er gott við íslenskt samfélag. Á Íslandi hefur
maður á tilfinningunni að hver einstakl­
ingur skipti miklu máli og geti í rauninni
áorkað heilmiklu ef hann hefur tækifæri til
þess þótt vissulega sé stundum á mörkun­
um að við ráðum við þau flóknu verkefni
sem fylgja nútímasamfélagi.
Annar þáttur í starfinu var að vera ritari
nefnda sérfræðinga sem unnu að nýjum
alþjóðasáttmálum eða tilmælum og skrifa
skýrslur um þau efni. Þarna kynntist ég
vinnulagi við nefndarstörf og hvernig ætti
að útbúa nýja lagatexta sem ég hef nýtt í
núverandi starfi í ráðuneytinu. Ég kynntist
líka ólíkum hagsmunahópum og stjórn­
völdum mismunandi ríkja. Skipulagið og
reglufestan duga best þegar unnið er með
fólki frá ólíkum löndum. Menn koma sér
saman um leikreglurnar, þeim er fylgt og
þá er ekkert hægt að mögla.“
TARTE FLAMBEE OG ELSASS-VÍN
Strassborg er heillandi borg. Gamli hluti
borgarinnar, Petite France, er á heimsminja­
skrá UNESCO. Að sögn Páls er áhugavert
að skoða dómkirkjuna, sem Hannes Péturs­
son orti um, Place Gutenberg, Place Broglie
og Orangerie­garðinn þar sem byggingar
Evrópuráðsins eru skammt undan. Víða
eru kaffihús og veitingastaðir.
Einn þekktasti rétturinn er tarte flambee,
eins konar flatbaka með sýrðum rjóma,
lauk og beikoni. „Skyndibitinn er helsti
óvinur Frakka,“ segir Íslendingurinn sem
kann að meta matarhefð Frakkanna. „Þeir
Páll Þórhallsson:
„Við eigum að gera okkur
gildandi í alþjóðlegu sam­
starf. Við eigum að velja og
forgangsraða.“