Frjáls verslun - 01.03.2010, Blaðsíða 30

30 F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 1 0
ÚR SKÝRSLUNNI
bank inn ætlar fyrir hönd ríkisins að taka
75 prósent af Glitni í sinn hlut og þynna
hlutfjáreign annarra út að sama skapi.
Seðlabankastjóri er staðráðinn í að þjóðnýta
elsta einkabanka landsins. Hinir umbeðnu
milljarðar eiga að fara í yfirtöku og ekki í lán.
Þynning hlutanna þýðir að lán með veð um
í þessum hlutum falla. Það verður keðju­
verkun um allt kerfið. Því eru banka stjórar
annarra banka spurði hvort þeir lifi áfallið
af og þeir halda það. Það var ofmat því allt
kerfið hrundi.
Það er ekki fyrr en farið er að ræða við
sérfræðinga frá bandaríska bankanum JP
Morgan að mönnum er ljóst að þessi staða
er alveg vonlaus. Það verður að gefa ríkis­
stjórninni heimild til að „taka alla bankana“
niður ef þurfa þykir og skipta þeim í „góða
banka“ og „vonda banka“ með það að mark­
miði að láta vonda hlutann verða gjaldþrota.
Leiðir út úr vandanum
En áður en neyðarlögin líta dagsins ljós á
Alþingi viku síðar á mikið eftir að ganga á.
Það koma upp hugmyndir um sameiningu
banka og að reyna aðrar leiðir en yfirtöku.
Það er í þessari örvæntingu í stjórnarráðinu
sem hnútur fljúga um borð. Davíð Oddsson
og Tryggvi Þór Herbertsson fara í hár saman.
Davíð vill ekki að grafið sé undan hans
áætl un um yfirtöku. Sunnudagskvöldið 28.
september er ákvörð unin tekin af ráðherrum
forsætis, fjár mála og iðnaðar. Það er á fundi í
fjár mála ráðuneytinu. Baks ráðamanna við að
komast inn um læstar bakdyr ráðuneytisins
eykur enn á grun um að eitthvað mikið sé
að gerast.
Jóhanna Sigurðardóttir hringir síðar þetta
kvöld í Björgvin G. Sigurðsson og spyr hann
hvort hann viti ekki hvað sé að gerast varð­
andi Glitni. Bankaráðherrann vissi það ekki.
Og Glitnismenn vissu ekki heldur mikið um
framvindu mála. Sátu bara í bankanum og
biðu.
Stóryrði í bankanum
Klukkan hálf ellefu á sunnudagskvöldinu
er Þorsteinn Már Baldvinsson kominn
aftur í Seðlabankann, nú með lögmönnum
til að hlýða á úrslit erindisins sem hann
bar upp við Davíð Oddsson í hádeginu
fimmtudaginn áður.
Veður úti er þokkalegt í kvöldhúminu
en inni í bankanum brestur á óveður.
Erindið við bankastjóra hefur leitt til allt
annarrar niðurstöðu en upphaflega var ætlað.
Glitnismönnum er ljóst að þeir missa bank­
ann. Það er ekkert þrautavaralán í boði,
aðeins yfirtaka á 75 prósent hlut.
Glitnishelginni er að ljúka og staðan er allt
önnur en þegar hún gekk í garð. Á borði
seðla bankastjóra fyrir framan Glitnismenn
eru engir pappírar og ekkert til umræðu
annað en að taka við boðskapnum.
Þorsteinn Már bregst ókvæða við. Hann
hættir að tala eins og formaður bankastjórnar
og fer að tala eins og útgerðarmaður. Hann
segir: „Ég hef aldrei verið tekinn annað eins
í rassgatið...“
Þetta er vond ákvörðun að hans mati og á
eftir að hafa alvarlegar afleiðingar. Það reynist
rétt þótt enginn viti hvort aðrar ákvarð anir
hefðu verið betri.
Staðan er góð
En nú er ekkert annað eftir en að semja frétta ­
tilkynningu um niðurstöðuna og kynna hana
almenningi. Það er gert á mánu dags morgni í
Seðlabankanum klukkan 9.40.
Stjórnarandstaðan og einstakir þingmenn fá
fyrst að kynna sér stöðuna og menn standa
enn í þeirri trú þessa nótt að hinir bankarnir
lifi þetta fyrsta stóra áfall bankakerfisins af. En
þegar búið er að taka eitt spil úr spilaborg
falla allar spilaborgir, alltaf.
Geir H. Haarde forsætisráðherra segir
síðar fyrir rannsóknarnefnd Alþingis að ef
þessi taka hefði heppnast hefði staða hinna
bankanna verið þolanleg á eftir. Hann segir
við fjölmiðla að staða hinna bankanna sé
sterk og getur ekki sagt annað.
Á blaðamannafundinum er rætt um að selja
hlutinn í Glitni hið bráðasta og græða á öllu
sama. En það er bara vika til stefnu. Helgina
eftir hrynur allt til grunna en örlögin réðust
Glitnishelgina.
Forsíðu grein
ÖSSUR SKARP HÉÐINS SON UM
FUND Í RÁÐHERRABÚSTAÐNUM:
„Og Halldór Kristjánsson sat þarna
svona eins og laminn hundur og tók
ekki mikið undir þetta. Svo var þessi
fundur búinn, Sigurjón var þarna, það
voru snúðar á borðunum, skornir í
tvennt, stórir snúðar. Sigurjón er nú
munnstór maður og mikill og þegar
þeir voru farnir út og hann var einn
eftir þá tók hann svona hálfan snúð,
tróð honum upp í andlitið á sér
og skaut undan snúðnum þessari
setningu: Ég hef ekki trú á þessu, ég
hef ekki trú á þessu. Þá kom svona
hönd með gullúri og kippti honum út.“
DAVÍÐ ODDSSON UM SAMTAL SITT
VIÐ HALLDÓR J. KRISTJÁNSSON,
BANKASTJÓRA LANDSBANKA:
„Ég get fengið ríkisstjórnina og banka­
stjórnina til að samþykkja þetta með
einu skilyrði, þessa hugmynd ykkar.
Hann (Halldór) var mjög kátur og
sagði: Hvað er það?
Það er að ég komist í stjórn
Blómavals.
Þá sagði hann (Halldór): Er þetta
svona vitlaust?
Já, þetta er svona vitlaust.
Og svo lagði ég á.“
ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON UM
GEIR H. HAARDE OG ÞJÓÐ-
STJÓRNAR HUGMYND DAVÍÐS
ODDSSONAR:
„Og frá því er skemmst að segja að
hann (Geir) nánast skalf og nötraði.
Hann sagði: „Þú getur ekki gert mér
þetta. Ég get ekki farið þarna upp og
sagt þetta við Davíð.“
STYRMIR GUNNARRSON UM
ÍSLENSKT ÞJÓÐFÉLAG:
„Ég er búinn að fylgjast með þessu í
50 ár. Þetta er ógeðslegt þjóðfélag,
þetta er allt ógeðslegt. Það eru engin
prinsipp, það eru engar hugsjónir,
það er ekki neitt. Það er bara
tækifærismennska, valdabarátta.“
DAVÍÐ ODDSSON:
„Ég varð nú eiginlega fyrir „sjokki“
þarna daginn eftir að menn ætla að
taka Glitni yfir, þá sé ég í fyrsta skipti
svona útdrátt úr lánabók, um stærstu
skuldara, og þá sé ég að eigandi
bankans virðist í þeim tölum skulda
170 milljarða, en reyndar reyndust það
vera 300 og eitthvað milljarðar.“
DAVÍÐ ODDSSON:
„Þá er forstjóri Fjármála eftir lits ins
staddur í bank an um og mér varð svo
mikið um þetta að ég hljóp niður á
fyrstu hæðina, þar sem hann var, og
kallaði hann yfir í næsta herbergi og
sýndi honum þessar tölur, þar sem
sko Baugur, Glaumur og FL Group
og Landic Property og bara 360 ... þá
sagði forstjóri Fjármálaeftirlitsins: Þú
misskilur þetta, þetta eru ekkert sömu
aðilarnir. Þá lamdi ég nú fast í borðið
og sagði: Þú talar ekki svona við mig,
drengur.“
ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON UM
SAMSKIPTI RÁÐAMANNA:
„Hafi Ingibjörg Sólrún fengið viðvaranir
frá Davíð Odds syni sé hætt við að
þeim hafi verið vafið inn í svo mikið
af bölvi og ragni að það hafi deyft
þungann í þeim orðum.“