Læknablaðið - 01.03.2015, Síða 40

160 LÆKNAblaðið 2015/101
U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
skráningu berklatilfella og upplýsinga-
gjöfin er betri en áður. Dauðsföllum af
völdum berkla hefur einnig fækkað. Aðal-
áhyggjuefnið í dag er uppgangur lyfja-
ónæmra stofna berklabaktería og þar er
ekkert land stikkfrí. Þrátt fyrir einangrun
landsins höfum við fengið nokkra ein-
staklinga hingað til lands sem eru sýktir af
lyfjaónæmum berklum og þurfum að vera
áfram á varðbergi fyrir slíku. Eystrasalts-
ríkin hafa verið að berjast við lyfjaónæma
berkla og staðið sig vel með aðstoð al-
þjóðasamfélagsins, meðal annars í gegnum
sjóðinn Global Fund sem styður baráttuna
gegn HIV, berklum og malaríu á heims-
vísu.“
Magnús hefur nýlega tekið þátt í að
meta árangurinn af þessu starfi á vegum
WHO. Hann fór í lok síðasta árs til
Aserbaídsjan til að taka út greiningu og
meðferð þar í landi á HIV-smituðum. „Það
var mjög lærdómsríkt að koma þangað og
meðal annars heimsóttum við risastórt
fangelsi sem hýsti nokkur þúsund fanga.
Þar var berklasmit svo útbreitt að fangelsið
rekur sinn eigin berklaspítala. Á berkla-
spítalanum þar voru nærri 70 sjúklingar í
meðferð vegna virkra berkla, sem er ansi
há tala ef við berum saman við Ísland, en
hér á landi erum við að jafnaði með einn
eða tvo berklasjúklinga á spítalanum og
geta jafnvel liðið vikur og mánuðir á milli
tilfella. Af þessum 70 sjúklingum voru
um þriðjungur með fjölónæma berkla
sem ekki er hægt að meðhöndla með
venjulegum hætti og jafnframt voru tveir
sjúklingar með ofurónæma berkla sem
engin meðferð bítur á. Í slíkum tilfellum
hverfur læknisfræðin aftur til upphafs síð-
ustu aldar þegar nánast engin virk úrræði
stóðu til boða.“
Alvara málsins er augljós og varla
hægt að hugsa það til enda ef slíkar ofur-
bakteríur leika lausum hala í samfélaginu,
en samkvæmt WHO dó um ein og hálf
milljón manna úr berklum í heiminum
árið 2013.
Vel upplýst fólk tekur
óupplýstar ákvarðanir
Magnús segir að í heimsókninni hafi
einnig komið fram menningarmunur á
viðhorfi til HIV-smitaðra og hvernig best
sé að ná til þeirra sem eru í smithættu.
Eins og þekkt er viðurkennir Rússland og
sum fyrrum Sovétlýðveldi ekki samkyn-
hneigð og þar er beitt gamaldags úrræðum
þegar kemur að forvörnum og meðferð
fíkniefnaneytenda. Lönd í slíkri stöðu
eru því berskjaldaðri fyrir útbreiðslu HIV.
„Þannig er tilhneiging til að líta fram hjá
veigamiklum smitleiðum og sjúkdómurinn
getur breiðist hratt út. Það er líka rétt að
minna á að HIV er ólæknandi þó komin
séu fram lyf sem halda sjúkdómnum mun
betur niðri en áður var. Í dag eru um 30
milljónir manna í heiminum smitaðar af
HIV. Afar jákvætt er að í fyrsta skipti í
mörg undanfarin ár hefur alþjóðasamfé-
laginu tekist að stöðva vaxandi nýgengi
HIV-smits. Þar munar fyrst og fremst um
samræmdar aðgerðir í löndum Afríku
sunnan Sahara.“
Mikilvægasta dæmið um sjúkdóm
sem tekist hefur að útrýma er bólusótt en
Magnús nefnir lömunarveiki sem annan
sjúkdóm sem vel hafi gengið að ráða
niðurlögum á. „Það hafa þó verið blikur
á lofti varðandi lömunarveikina en ný til-
felli hafa greinst á stríðshrjáðum svæðum
í heiminum og svæðum sem eru í höndum
trúarofstækismanna.“
Að endingu beinist talið að andstöðu
við bólusetningar á Vesturlöndum, sem
nokkuð hefur verið fjallað um undanfarin
ár. „Ýmsir slæmir sjúkdómar sem bólusett
hefur verið gegn með góðum árangri hafa
blossað upp í nágrannalöndum okkar
vegna þess að fólk hefur látið blekkjast
af óprúttnum og rakalausum áróðri sem
beinist meðal annars að ungbarnabólu-
setningum. Þar má nefna mislingafaraldra
sem komið hafa upp í Bretlandi, Þýska-
landi, Frakklandi og nú síðast í Kaliforníu
í Bandaríkjunum og stafar eingöngu af
andstöðu foreldra við að bólusetja börn
sín. Þarna er oft um að ræða vel menntað,
tekjuhátt forréttindafólk sem hefur þó
tekið mark á ósönnum fullyrðingum um
tengsl bólusetninga við einhverfu og valið
að láta ekki bólusetja börnin sín. Mislingar
eru gríðarlega smitandi og geta valdið var-
anlegum heilaskemmdum með krömpum
og heilabólgu. Þarna stöndum við frammi
fyrir andstæðu þess sem ég nefndi áður
um hrun innviðanna í samfélaginu, því
ekki er hægt að kvarta yfir heilbrigðiskerfi
þessara landa eða skorti á upplýsingum.
Þetta sýnir að minni kynslóðanna hrekkur
mjög skammt þegar um sjúkdóma af þessu
tagi er að ræða, fólk þekkir ekki lengur
alvöru málsins ef það hefur ekki þurft að
horfast í augu við afleiðingar sjúkdómanna
og kannski þurfum við að brenna okkur á
þessu með reglulegu millibili. Sorglegt ef
það er raunin.“
&
Victoza (líraglútíð)
leiðir til allt að:1
1,5%
lækkunar á HbA1c
frá 8,4 % HbA1c til 6,9 % HbA1c
3,7 kg
þyngdartaps
Magi
Victoza seinkar
magatæmingu og
veitir því aukna
mettunartilnningu. 2,3
Briskirtill
Victoza virkjar
betafrumurnar sem
losa insúlín þegar
blóðsykur er hár. 2,3
Lifur
Victoza hamlar
seytingu glúkagons
og dregur úr útskilnaði
glúkósa frá lifur. 2,3
Matarlyst
Victoza dregur úr
matarlyst, sem leiðir til
minnkaðrar fæðuneyslu. 2
líraglútíð
Sykursýki tegund 2
IS
/L
R/
04
14
/0
17
9
Til leigu 120 fm húsnæði í Skipholti 50C. Hentar
vel til heilbrigðisþjónustu. Leiguverð 250 þús./mán.
Nánari upplýsingar í síma 898 5595 eða 499 0212.
Til leigu