Tímarit Máls og menningar - 01.05.1944, Page 25

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
15
sem nú er að öllu leyti og varanlega komin í hendur íslendinga
sjálfra.
Verkefnið í utanríkismálum, sem brýnast virðist að leysa nú sem
stendur, er að fá sem fullkomnastar tryggingar frá stórveldunum
fyrir sjálfstæði landsins, einmitt um leið og lýðveldið er stofnað. I
því sambandi má minnast þess, að nýlega hafa Bandaríkin, Bret-
land og Sovétríkin lýst yfir því, að þau ábyrgist sameiginlega sjálf-
stæði Irans. A því er lítill vafi, að þessi þrjú stórveldi verða mestu
ráðandi í styrjaldarlokin, og er sameiginleg ábyrgð þeirra allra hin
öruggasta trygging, sem smáríki getur öðlazt og stórum þýðingar-
meiri en ábyrgð eins þeirra eða tveggja. Staðreynd þessa þarf ekki
að rökstyðja, svo augljós er hún, enda viðurkennd af öllum, sem
líta á málin hleypidómalaust. Sterk rök hníga að því, að ísland geti
átt þess kost ao fá ábyrgð allra þessara stórvelda á sjálfstæði sínu,
ef einarðlega og viturlega er á málinu haldið af vorri hálfu. Þjóð-
ernislegur, landfræðilegur og sögulegur réttur vor er svo ótvíræður,
að ekki verður um deilt né brigður á bornar. Hlutdeild íslands í
styrjöldinni hlýtur einnig að mæla sterklega með þessum sann-
gjörnu kröfum vorum á hendur stórveldunum meðal Bandamanna.
Islendingar hafa látið Bandamönnum í té land sitt og aðstöðu þess
í Norðurhöfum. Með þessum hætti höfum vér lagt drjúgan og mik-
ilvægan skerf til styrjaldarrekstursins og sigursins, sem framundan
er. Hefur þetta hvað eftir annað verið viðurkennt af fulltrúum stór-
veldanna. I staðinn höfum vér að vísu þegið herverndina, en einnig
teflt menningu vorri og þjóðerni í augljósa hættu og þó einkum
skipum og sjómönnum, sem með frábærum hetjuskap hafa á smá-
skipum boðið hættum hafsins og stríðsins byrginn, enda þjóðin
goldið afhroð í mannfalli eigi minna en sumar stríðsþjóðirnar
sjálfar.
Fyrir þessar sakir allar, hljótum vér íslendingar að vænta þess
fastlega, að stórveldin áðurnefndu muni telja sér bæði ljúft og skylt
að veita þjóð vorri hinar fyllstu sjálfstæðistryggingar, sem unnt er
að láta smáþjóð í té, þar á meðal ótvíræðar tryggingar fyrir því,
að allur herafli á landi, sjó og í lofti verði tafarlaust kallaður lieim
að stríði loknu og yfirráð maunvirkja, svo sem hafna og flugvalla,
fengin til frambúðar í hendur landsmönnum sjálfum. Og vissulega