Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Page 13

Heldur í dag en á morgun
T\Tu ebu liðnir tæpir fjórir mánuðir síðan frestað var samningum við Bandaríkin um
-I- ’ brottflutning hersins. Af hálfu Framsóknar og Alþýðuflokksins var frestunin rökstudd
með því, að horfur væru um þær mundir svo ótryggar í heiminum, að óvarlegt væri að láta
herinn fara um sinn. Sósíalistaflokkurinn samþykkti hins vegar þessa ráðstöfun á þeirri
forsendu, að fyrst samstarfsflokkar hans væru eins og á stóð ófáanlegir til að semja um
brottflutning hersins, væri frestun samninga skásti kosturinn, sem fyrir hendi væri. En
jafnframt tók Sósíalistaflokkurinn skýrt fram, að hann teldi ástæður Framsóknar og Al-
þýðuflokksins haldlausar með öllu.
Atburðirnir, sent skutu Framsókn og Alþýðuflokknum slíkan skelk í hringu, eru nú
teknir að fjarlægjast. Oveðursskýin, er einkum hvíldu yfir nálægum Austurlöndum, eru
liðin út að sjóndeildarhring og horfurnar í heiminum orðnar áþekkar og þær voru áður.
Meginhluti Evrópuhers A-bandalagsins starfar eins og áður að því að innræta Alsírbúum
lífsviðhorf „frjálsra þjóða“, og Bretar hafa ákveðið að fækka til mikilla rnuna í her sínum
á nteginlandinu. Slíkar staðreyndir eru ótvírætt vitni um, að hætta á nýrri heimsstyrjöld
er ekki á næstu grösum.
En þó að allt sé aftur sæmilega með kyrrunt kjörum, eftir atvikum, og hafi verið í nokkra
mánuði, láta Framsókn og Alþýðuflokkurinn sér einkar hægt í herstöðvamálinu. Þessir
flokkar hafa sannast sagt ekki minnzt á það mál, síðan frestunin var ákveðin. Sósíalista-
flokkurinn hefur einn stjórnarflokkanna haldið því vakandi. Þó eru hinir flokkarnir tveir
enn bundnir af samþykkt Alþingis um brottflutning hersins. Enn eru þeir bundnir af
stjórnarsamningnum sama efnis og enn eru þeir hundnir af loforðum sínum við kjósendur
í síðustu kosningunt. En þessir gömlu hernántsflokkar eru ekkert að flýta sér. Og eftir
fyrri reynslu er ekki heldúr við því að búast. 1951 var stríð í Kóreu, frernur litlu landi hin-
um megin á hnettinum. Þá sáu Bandaríkjamenn sér leik á borði að bæta við sig einni her-
stöð enn erlendis til viðbótar þeint þúsund, er fyrir voru, og þeir töldu foringjunt Framsókn-
ar og Alþýðuflokksins trú um (á Sjálfstæðisflokknnm stóð náttúrlega ekki), að heimsstyrj-
öld væri alveg yfirvofandi og ekki mætti dragast deginum lengur að Bandaríkin tækju ís-
land undir sinn verndarvæng. Það varð ekki löng fyrirstaða hjá þessum „ábyrgu" leiðtog-
um, þeir gleipttt slúðttrsögttna og háðu um hervernd í algeru heimildarleysi. 1952 var
Kóreustyrjöldinni lokið, og eftir það var ekki um að ræða aðrar styrjaldir í heiminum en
þessi venjulegu nýlendukúgunarstríð „frjálsra þjóða“, handamanna Islendinga í A-handa-
laginu. En það þurfti samt fjögurra ára þrotlausa haráttu alþýðunnar undir forustu Sósíal-
istaflokksins til að Framsókn og Alþýðuflokkurinn mönnuðu sig upp í að bera fram þings-
ályktunartillöguna ttm brottflutning hersins, til knúnir af ótta við fylgistap í kosningunum,
sem fyrir dyrum stóðu. Fjórir mánuðir eru því ekki langur umhugsunartími fyrir þessa
flokka. Þeir bíða hinir rólegustu, ef ekkert sérstakt rekur á eftir, og skyggnast um eftir
nýjtt „hættuástandi". Nú sem stendur er ttppreisn á Celebes. Líklega vilja þeir bíða og sjá,
hvað úr því verður.
Viðbrögð þessara flokka í sambandi við heimsatburðina s.l. haust sýna ljóslega, hversu
afstaða þeirra í bintim svonefndu herverndarmálum er fjarstæð og haldlaus og hversu
3