Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Síða 44

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þeir sem leið lá upp dalinn, Butraldi og fé-
lagar hans nokkru fyrri og héldu þeir heið-
arbrekku þá, sem venjulega er gengin. Sér
Þorgeir, að þeir eiga við Iiarðfenni að
stríða, leggur lykkju á leið sína og kemst á
brekkubrúnina á undan þeim. Hann stend-
ur þar og sér hvar Butraldi kemur, bls. 146:
„Butraldi mælti þá: „Rann kappinn nú?“
Þorgeirr segir: „Eigi rann ek; því fór ek
aðra leið, at ek þurfta eigi at skora fönn fyr-
ir mér, en nú mun ek eigi renna undan yðr.“
Þorgeirr stendr þá á brekkubrúninni, en
Butraldi skorar fönnina. Ok er hann kom í
miðja brekkuna, þá setr Þorgeirr spjót-
skepti sitt undir sik ok snýr fram oddinum,
en hefir öxina reidda um öxl, rennir fönnina
ofan at Butralda. Iiann beyrir bvininn af
för Þorgeirs ok lítr upp ok finnr eigi fyrr
en Þorgeirr hjó framan í fang honum ok þar
á hol; fellr hann á bak aptr. En Þorgeirr
rennir fram yfir hann, til þess at hann kemr
á jöfnu, svá hart, at förunautar Butralda
lirjóta frá í brott.“ — Þeir styrma yfir hon-
um, en Þorgeir fer aftur upp á hrekkubrún-
ina og suður til Reykhóla.
Lýsing þessi er snilldarlega gerð og ekki
ósennilegt, að Njáluhöfundur sé undir áhrif-
um frá henni, þegar hann lýsir stökki Skarp-
héSins milli ísskaranna. Þó er sá munur á,
að þar hvílir megináherzlan á íþrótt Skarp-
héSins, og þótt hér sé höfðað til fimleika
Þorgeirs, beinist athygli lesandans ekki síð-
ur að tækifærinu, sem hann grípur, til að
vega manninn að óvörum.
Nokkuð líkt er um víg Bjarna í Hunda-
dal. Hann þrjózkaðist, eins og áður er frá
greint, en þolinmæði Þorgeirs í hóf stillt.
BIs. 155: „Bjarni vill snúa hestinum heim
til garðshliðsins ok ríða heim til húss, en
Þorgeirr leggr spjótinu til hans ok þegar í
gegnum, svá at hann fell þegar dauðr af
haki.“ — Sauðamaður, sem þar var að
„byrgja kvíadyrnar“, sér þetta, heggur til
Þorgeirs með exi, en hann fær varið sig og
heggur í hausinn á sauðamanni, og þurfti
sá ekki meira. Hefur það sennilega verið
skrýtið vopn, sem sauðamaður bar, tæpast
mikil stríðsexi, því hann var að koma frá
því að reka kindur í kvíar; bls. 154: „Skúfr
er þá heim kominn ok rak sauðinn í kvína.“
Lengst er lýsingin á því, er Snorri á Hvíts-
stöðum verður fyrir barðinu á Þorgeiri og
fellur ásamt tveimur húskörlum. Var Þor-
geir á leið til skips við annan mann og fór
fram hjá bæ Snorra, en klyfjahestar, sem
hann rak, hlupu í túnið og þótti þar gott
að nasla. Stóð Þorgeir í stappi við að
reka þá úr túninu. Þetta sá Snorri og reidd-
ist, en hestarnir óðu í slægjunni, „gengr inn
ok tekr mikit krókaspjót, hleypr út ok bann-
ar hestunum." Snorri fer hranalega að þessu
og egnir Þorgeir, sem er alvopnaður, sbr.
bls. 178: „hann reið með skjöld ok spjót,
hjálm ok öxi.“ — Hleypur hann af baki og
hrekur Snorra til lambhúsa, sem þar voru,
og tekur að berjast við hann og húskarlana
tvo, sem brátt urðu sárir, „því at þeir höfðu
skammskeptar öxar.“ Þorgeir stekkur upp á
kofaþakið, rýfur þar gat á torfið, en Snorri,
sem hafði ekki annað vopn en spjót, leggnr
því þar út um. Þorgeir er vel á vegi staddur
með öxina og heggur spjótið af skafti. Er
þá Snorri vopnlaus. Hleypur Þorgeir nú inn
um gatið „ok hjó öxinni í höfuð Snorra ok
klauf allan hausinn." Var nú vandalítið að
sækja að tveimur særðum og illa vopnuðum
húskörlum með sköfnungsexi einni stundar-
mikilli og skildi, enda drap hann þá báða.
Illa kemur hól klausuhöfundar heim við
það, hvernig Þorgeir vegur Gaut Sleituson.
Þeir voru báðir búnir að taka fari með skipi
Illuga Arasonar, og beið skipshöfnin eftir
honurn norður í Hraunhöfn. Mönnum var
skipt í tvö mötuneyti. Dag einn, þegar Þor-
geir og hans menn eru að afla eldiviðar,
kvarta lagsmenn Gauts um, að þá vanti í
eldinn, illa gangi að sjóða matinn. Gautur
fer þá í tjald Þorgeirs, brýtur spjótsskaft
34