Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Síða 78

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Síða 78
TIMARIT MALS OG MENNINGAR in, sem kröfugöngumenn tóku úr her- búöum, voru talin, og vopnin, sem skilað hefur verið fram að þessu, fara ríflega fram úr þeirri tölu, enda þótt mikið af vopnum sé enn falið. Maður að nafni Dénes Horvath út- býtti vopnum meðal námumanna í Pécs. Síðustu árin hafði hann húið skammt frá Pécs, í Konló, og stundað læknisstörf. Þegar hann var beðinn um að sýna skilríki sín, hvarf hann, en kom aftur fram uppreisnardagana í október. Fyrir nokkrum vikum stofnuðu verkamenn, er vildu koma á ró og reglu, til fjöldagöngu til stuðnings við Kadarstjórnina. Þá var ráðizt á þessa friðsömu kröfugöngumenn. Um fjörutíu af árásarmönnunum voru handteknir, og þrjátíu og tveir þeirra viðurkenndu, að þeir hefðu verið sendir ásamt vopnum sínum frá Vest- urlöndum. Ég held, að þessi fáu dæmi, sem valin eru af handahófi, sýni, hvernig réttmæt reiði almennings tengdist til- raun til vopnaðrar gagnbyltingar, sem sumpart var undirbúin erlendis. Þann 23. okt. hófst lýðræðissinnuð alþýða Ungverjalands handa um að binda endi á völd Rakósí-Gerö-klík- unnar, sem bæði var mótsnúin alþýðu og lýðræði, og að byggja upp sósíal- isma með því að endurreisa pólitískt og efnahagslegt lýðræði. En frá upp- hafi blönduðu gagnbyltingarsinnar sér í hreyfinguna og tóku síðar stjórn hennar í sínar hendur. Þann 22. okt. héldu stúdentar fjölmarga fundi og ákváðu að taka frumkvæðið með frið- samlegri kröfugöngu daginn eftir, nokkrir vopnaðir menn reyndu að ná á sitt vald prentsmiðju til þess að prenta þar flugmiða. Þeir flýðu, þeg- ar lögreglan kom á vettvang. Þegar kröfugangan var stödd fyrir framan þinghúsið, settust þeir um útvarps- stöðina, reyndu að hertaka vopnabúr. og aðrir hernaðarlega mikilvægir staðir urðu einnig fyrir árásum. Það var þá, að Gerö bað um aðstoð þeirra sovéthersveita, er bækistöðvar hafa í Ungverjalandi samkvæmt Varsjár- samningnum. A sama tíma gerðu vopnaðir hópar árásir á flokksbygg- ingar í Ujpest, Kispest, Pestlérine, Albertfalva og í 13. borgarhverfi, og náðu þeim á vald sitt. Þann 26. voru allar flokksbækistöðvar úthverfanna í umsátursástandi og þann 30. voru aðalflokksstöðvarnar í Búdapest tekn- ar herskildi. Þar voru um fimmtíu manns vægðarlaust myrtir, þar á meðal ritari félagsstjórnar, kunnur andstæðingur Rakósís, rakari að iðn. og einnig hernaðarsendinefnd, sem þar var stödd af tilviljun. Allt þetta gerðist á þeim tíma, er forseti lands- ins og mikill hluti ríkisstjórnarinnar voru kommúnistar. Að morgni hins 25. var birt sam- tímis á mörgum stöðum í borginni skipun um að taka af lífi meðlimi pólitísku lögreglunnar. Mannaveið- 68
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.