Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Síða 85

UMSAGNIR UM BÆKUR
yndisleik þeirrar tungu sem þær hafa fæðzt
til — með þessa bók í höndum. Eg man
hvernig mér varð sjálfum við þegar ég eign-
aðist mína fyrstu ljóðabók 1940, Alfa
kvöldsins — og gleymi því ekki.
Guðnmndur Böðvarsson er gæddur þeim
sjaldgæfa hæfileika að geta sungið 1 jóð sín
inn í hug og hjarta lesandans. Og samtímis
því að tungutak hans er eins og ljúf og
heillandi tónlist, er texti Ijóða lians sprott-
inn af þeim tilfinningum sem fara hezt í
Ijóðrænum söng. I óði hans fellur hvað að
öðru með eðlilegum og hrífandi hætti: orð
og hljómur, þannig að á hvorugt hallar. Það
liggur við að hægt sé að segja um Guðmúnd
að hann sé jöfnum höndum sönglagahöfund-
ur ljóða sinna og textahöfundur sönglaga
sinna; að minnsta kosti virðist vafasamt að
tónskáld geti bætt neinu við þá söngtöfra
sem ljóðin búa yfir sjálf. (Mér kemur í hug
Dsjambul gamli sem frá segir í Gerzka
ævintýrinu og orli jafnóðum og hann sló
dombruna.)
Af öðrum ástæðum einnig hlýtur Guð-
mundur Böðvarsson að verða þjóðinni hjart-
fólginn: hann er með nokkrum hætti per-
sónugervingur hennar og fulltrúi beztu
eiginleikanna í skapgerð hennar. Hvað eft-
ir annað þegar ég les Ijóð hans sé ég fyrir
mér Ijóshærðan ungling í varpa sem horfir
undrandi inn í þær víðáttur sem nýverið
liafa opnazt skyggnum augum hans -— og
hrella hann hæði og gleðja. í augum þessa
unglings ljómar enn sá fögnuður sem jafn-
an er heimanmundur heilhrigðrar æsku, sú
fegurðarþrá sem síðar verður ómissandi
inælistika á verðgildi allra hluta, sú eftir-
vænting sem í fyllingu tímans verður
skeleggasti andmælandi þess vanskapnaðar
sem nefnir sig „guðs eigið sköpunarverk".
I augum hans eru veðrabrigði þeirrar eftir-
væntingar sem kemur of seint til leiks, sem
sér skýjaborgir sínar hrundar áður en þær
hafa eignazt staðfestu á jörð, sem sér niður
í hyldýpin þar sem Atlantis sökk — í stað
þess að mæta himinbláum augum sinnar
dísar.
Og hver stendur nær íslenzkum veruleik
í dag en þessi unglingur?
Þegar við sjáum augu hans dökkna og
verða innhverf, lítum við einnig í eigin
harm og sjáum æsku vora hverfa í ryki veg-
arins eins og glataðan óskastein. Við stönd-
um við hlið hans á varpanum sem enn er
grænn, og horfum ráðþrota á tröllin glíma.
Og okkur fer eins og honum: við heitum á
alla góða vætti að veita lífinu fulltingi, við
áköllum sólina, við förum í fylgd hans upp
um heiðar og ása að leita lífgrasa. Og
feginshugar og milli vonar og ótta snúum
við aftur til að skýra ógæfusömu mannkyni
frá draumi jarðarinnar — til að hughreysta
okkur sjálf.
Við föllum á kné við lilið lians, því orð
hans eru fremur eins og bæn en boðskapur
spámanns:
I nótt urðu allar grundir grænar í dalnimi,
því gróðursins drottinn
kom sunnan af liafi og hafði um langvegu
sótt.
Og fljótið strauk boganum blítt
yfir fiðlustrenginn
og hláar dúnmjúkar skúrir liðu yfir engin
í nótt.
0, hörn, mælli jörðin, á svifi í sumarsins
skýjum,
nú fer sólin að skína,
ó, munið að vera ekki deilu-
og drottnunargjörn.
Hver kenndi yður, smávinir, inisskipting
mömmunnar gjafa
og að metast til dauða um hvern blett
minna landa og liafa?
ó, börn!
75