Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Blaðsíða 89

UMSAGNIR UM BÆKUR
um á ritum um þjóðleg fræði undanfarin
ár, og er gott til þess að vita, að Björn
mun halda áfram söguritun sinni á vegum
félagsins. Með Islenzka skattlandinu hefur
skidd okkar við félagið enn aukizt, og ætti
öllum að vera Ijúft að þakka höfundi fyrir
gott verk, og félaginu fyrir myndarlega út-
gáfu. Hermnnn Pálsson.
Sigríður Einars jrá Munaðnrnesi:
Milli lækjar og ár
lest ljóð þessarar bókar bera keim upp-
runans, moldar og stuðlasetningarinn-
ar. Margt er þar girnilegt til fróðleiks. Þar
er h'ka ýmislegt sem hefði orðið öðrum að
smásögu en þessari skáldkonu verður allt
að Ijóði eins og kvæðin „Ungar stúlkur",
„Þá var hrú yfir lækinn“ og „A hryggjunni"
sýna.
Gerð ljóðanna er tvennskonar, önnur
beizluð, tamin og færð í fast form, hin öllu
óhundnari og styðst mestmegnis við inni-
liald ljóðsins eingöngu. Þá hefur skáldkon-
an frá nokkru að segja.
I „Hinni löngu ferð“ hefur hún boðskap
að flytja, án þess að vera að predika. Hún
leiðir okkur burt frá grösugri sveit með
töpuð barnagull og blárri straumlygnri á.
Smám saman fyllumst við beyg, sveitin er
brunnin í svarta rúst. Við spyrjum hvert
skáldkonan sé að leiða okkur, um hvaða
óhugnanlegan dal við séum að fara og í
kvæðislok skiljum við að „við erum arftak-
ar þeirra örlaga er biðu fólksins í Nagasaki
og Hírósíma".
Kvæðið „Eldur" er innblásið „stemnings-
kvæði“ þótt stemningin sé frekar á dökku
ldiðina. Ekki vildi ég sjá það í öðru formi
en það er. Þar kemur líka fram hin sterka
tilfinning fyrir andstæðum sem lýsir sér
víða í kvæðum hennar. Ég tek dæmi úr
kvæðinu „Múr“:
Ég vil lieim.
Þegar sólvindar hjala
við heiðablóm, — etc.
svo síðar:
Hér er veggurinn grár
móti glugga mínum.
Svo er henni létt um að yrkja að kvæðin
falla stundum eins og töluð setning óbund-
ins máls: Bærinn minn er harn ég var með
huldukletta, holt og hörð, berjamó og
brekkutún.
Stundum er strengurinn spenntnr til liins
ítrasta og hljómar hækkuðum tóni: „Blóm
í dögg“, Stjörnublóm", og „Blóinið í hvarf-
inu“, sérstaklega hefur hið síðastnefnda
fangað hug minn, það er svo fínlegt og
heillandi; eins og dálítil teikning.
Hinn rauði þráður bókarinnar er gróður
jarðar sem skáldkonan yrkir nm í ótal ]it-
brigðum og á margan hátt. I því tilliti lík-
isl hún Huldu skáldkonu en sá skáldskapur
sem hún hefur orðið fyrir mestum áhrifum
af er hinn síendurtekni skáldskapur vors og
gróðurs, og svo atburðir daganna. Hún eltir
ekki frumleik ljóðsins eins og það tíðkast
né heldur er hún að yrkja vegna ríms og
stuðla, henni er ljóð og mál í ldóð borið.
Kannski hún brúi bilið milli nútímaljóðs
og hefðbundins.
Blóm í skáldskap geta oft orðið nokkuð
sætkennd. Sigríður Einars notar þau alla-
vega. Daginn sem Island fær sjálfstæði
verður hún fyrst af öllu vör við litskrúðið
þann dag. „011 þau ilmandi blóm“, byrjar
hún ljóð sitt. Við undrumst að henni skuli
detta það fyrst í hug.
Þetta sólgeislaregn,
þessi fagnaðarfregn,
sem flaug öllum mótvindum gegn“ —
Hér er livergi tórað í fornöldinni. Né ver-
ið nátttröll í nútíðinni. Hér er farið frá
Bakarabrekku og læknum til Hírósíma og
79