Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Side 78

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Side 78
TÍMARIT MÁLS OC MENNINGAR Hann getur ekki lesið sjálfur." Ég las kvæðið „Ólífuakur Jaens“: Olífuakurinn opnast og lokast eins og blævængur. Yfir ólífulundinum er himinninn djúpur og fellir myrkt regn af köldnm stjörnum. Skuggar og sef skjálfa á bökkum fljótsins. Liðast grátt loft. Ólífulundimir eru þungaðir ópum. Hópar ófrjálsra fugla bæra löng stél sín í myrkrinu. „Kernur heim. Ef staðið er á miðj- um ólífuakri, milli tveggja trjáa, blas- ir við manni bein röð af trjám, sem minnir á lokaðan blævæng. Standi maður á bak við eitthvert tréð opnast trjáraðirnar eins og blævængur. Og ef reikað er milli trjánna minnir lund- urinn á stóran blævæng, sem opnast og lokast á víxl. A ólífuökrunum er mikið fuglaþvarg. Þrestirnir flykkjast þangað í hópum og láta ófriðlega, jafnvel á næturnar, þegar þeir eru fangar myrkursins og verða að bírast í trjánum. Haltu áfram.“ Þessi ungi maður bafði stritað á ólífuökrunum við illan kost. Hann hafði ltarizt fyrir lífi sínu meðal ó- lífulundanna. En þessi tré voru hon- um hugþekk og kvæði Lorca snart streng þeirrar ástar, sem hann bar til þeirra. Ef til vill hefði hann siður hrifizt, ef ljóðið hefði sagt frá mann- legum harmleik milli trjánna. Mér er kunnugt um að hann sneri aftur til skotgrafanna í þeirri trú, að Lorca væri „hans“ skáld og þessvegna bylt- ingarsinnað skáld. Og þó hafði Lorca ort kvæðið um ólífulundinn á ungl- ingsárum sínum, — eða 1921, þegar hann vann að því, ásamt tónskáldinu Manuel de Falla og málaranum Igna- cio de Zuloaga, að blása nýjum lífs- anda í andalúsíska þjóðhætti og sög- ur í Fiesta del Cante Jondo. Það var ekki morðið á Lorca í Granada, sem gerði hann nafnfrægan og vinsælan meðal alþýðu Spánar, eins og nærtækt væri að álykta. Svip- uð áhrif og ég hef reynt að lýsa hér að framan — vakin af samruna til- finninga, sem eru einstaklingsbundn- ar, en þó svo einfaldar, ævafornar og sameiginlegar öllum Spánverjum, að þær ná tökum á almenningi og vekja hugsunina af dvala — hafði eitt af minniháttar verkum Lorca miklu fyrr, og beinlínis sem áróðursvopn fyrir lýðveldissinna. Leikrit hans, Mariana Pineda, sem er byggt á sögulegum heimildum, var frumsýnt 1927. Einveldið var þá kom- ið að fótum fram og konungshásætið riðaði til falls. Þjóðin krafðist þess af æ meiri þunga, að stjórnin gæfi skýrslu um hörmungarnar í Marokkó, 268
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.