Tímarit Máls og menningar - 01.06.1978, Page 102

Tímarit Máls og menningar
finnst málið afar auðskilið. A bak við
einfaldleikann leynast hins vegar margir
torræðir hlutir, í ljóðunum er táknræn
dýpt sem erfitt getur verið að kafa.
Þetta stílbragð minnir á ljóð Sigfúsar
Daðasonar, einfalt mál en flókið tákn-
mál. Dæmi um slíkt gætu verið Bann
(35), Hvað brast (37), Fjall (44) og
Draumur (50).
Þorsteinn hefur alltaf tekið hlutverk
sitt alvarlega og vandi skáldskaparins er
honum hugstæður eins og mörgum öðr-
um af hans kynslóð. A þetta minnir
hann við og við í bókinni. Kvæðin eru
svo margvísleg, segir hann:
Mörg eru ljóðin glaðbeitt og græn
ofsareið og eldrauð (24)
en það er ekki Þorsteins leið. Hann
predikar ekki hátt, rímar ekki ræður,
en hljótt ofurhljótt
hvíslarðu þó að einhverjum
heimsins máttugustu orðum.
Silja Aðalsteinsdóttir.
UNDUR ORÐANNA
„Eg segi alltaf færri og færri orð“
stendur einhvers staðar í ljóði eftir Sig-
fús Daðason, og óhætt er að segja, að
hann hafi staðið við þessa yfirlýsingu.
Nú, þegar hann sendir frá sér ljóðabók
eftir átján ára þögn, þá er það lítið
kver, sem ber hið yfirlætislausa heiti Fá
ein ljóð.1 Engin ástæða er þó til að
taka þessa fámælsku Sigfúsar sem merki
1 Sigfús Daðason: Fá ein Ijóð. Helga-
fell 1977.
um það, að hann hafi minna að segja
en þeir sem setja saman margar og
þykkar bækur, því magn og innihald
standa einmitt oft í öfugu hlutfalli hvort
við annað, og það má segja mikið án
þess að margt sé sagt, samkvæmt regl-
unni non multa sed multum. Vegin á
ljóðpundara gæm því fá ein orð eins
skálds reynzt þyngri á mernnum en heil
legíó af orðum annars, og á þetta ekki
sízt við um orð Sigfúsar Daðasonar.
Hins vegar mætti spyrja sem svo,
hvort þessi fámælska sé ekki merki þess,
að nú séu „slæmir tímar fyrir lýrík“,
eins og Brecht sagði, og að Viðurs þýfi
hafi oft reynzt auðsóttara en einmitt nú
um þessar mundir, enda bendir allt til
þess, að nú séu ekki þeir tímar leysinga
og umhleypinga sem helzt mega koma af
stað miklum sveiflum í mannssálinni, er
síðan leita út í máttugri ljóðlist. Þær
kenndir og hugsjónir sem báru uppi ís-
lenzkan skáldskap á síðustu öld eru
löngu orðnar útþynntar og ósannar og
ófærar um að geta af sér mikinn skáld-
skap, en þær nýstefnur sem komu fram
um og eftir síðustu aldamót sunnar í
álfunni hafa ekki átt auðvelt með að
festa rætur og bera raunverulegan ávöxt
í strjálum byggðum þessa lands. Það
kvæði sem almennt er talið helzta tromp
nútímaljóðlistar á íslenzku, Tíminn og
vatnið, orkar að ýmsu leyti, með öllum
sínum stuðluðu „eins og“-setningum
hverri ofan á annarri, sem einhvers kon-
ar ljóðræn fingraæfing, en öðrum skáld-
um hefur hætt við að taka viðleitni nú-
timaljóðlistar til að kanna hið ókunna
og hálfmeðvitaða sem hvatningu til að
taka vakandi hugsun hreinlega úr sam-
bandi og láta alla gagnrýni sigla sinn
sjó, og svonefnt „opið ljóð“ verður
gjarna skálkaskjól fyrir innantóma
mælsku.
212