Tímarit Máls og menningar - 01.03.1982, Síða 119

List er það líka og vinna
sinni vissi um fjölgun mannfólks og listgreina — að foreldrið kemur á
undan baminu.
Og maður skrifaði tómt bull útí bláinn og tómið um sjónvarpsframleiðslu
sem í raun og sannleika var ekki til, náði þvi ekki einusinni að vera þriðja-
flokks afþreying — en var þó að hreykja sér einsog hámenningarfyrirbæri.
Þangaðtil maður nennti þessu ekki lengur og þagnaði.
Og nú er altíeinu kallað á mig hingað á leiklistarþing. Til hvers í
andskotanum þá? A ég að fara að endurtaka vitleysuna nú? Ég held varla.
Jafnvel þó hugur minn væri enn jafn ringlaður mundi ég ekki nenna að
sparka í liggjandi hræið af þessari sjónvarpstilraun sem endaði einsog til
var stofnað með andlegu og peningalegu gjaldþroti. Almenningsálitið
búið að segja sig úr vistinni og snýr sér nú að einkaframtakinu —
væntanlega jafn banvænt og endranær. Kapalsjónvarp virðist nú eiga
næsta faðmlag Almenningsálitsins — og verði því að góðu.
Og velaðmerkja — ekki fæ ég betur séð og heyrt en flóttamannaliðið
úr sjónvarpinu, gamla hlöðukálfastóðið, sé nú farið að skipuleggja nýtt
ævintýri með þeim ráðuneytismönnum sem enn virðast halda að skipanir
þeirra séu hinn eini sanni lífselexír nýrrar listgreinar. Mér heyrist vera
fyrirlitningarhreimur í röddinni og mér sýnist formaður kvikmynda-
sjóðsstjórnarinnar fitja uppá nefið þegar minnst er á að skapa dokú-
mentarisma frjálst markaðssvigrúm hérlendis.
Enn er mér heldur ekki ljóst á hverju byggist sú mikla hrifning af
„kvikmyndavorinu íslenska". Enn hefur þar ekkert verið skapað sem
marktækt sé fremuren í sjónvarpinu — enda þótt margt renni nú lipur-
legar og bíótjaldið sé stærra en skjárinn.
En það var nú heldur ekki umræðuefnið við þessa jarðarför. Væntan-
lega haldiði annað begrafelsi þegar nýja ævintýrinu lýkur. Því einnig það
tekur enda — nema yfirvöldin leyfi nú öllum kvikmyndum að vera með
framvegis. Þá gæti farið að gerast önnur og sjálfstæðari saga. Þá hættu
kannski að skiptast á tímabil einróma hrifningar og jarðarfarir andvana
fæddra listgreina.
Og þá mundi þjóðin líka þurfa að hætta að vera altaf svona andskoti
sammála.
109