Tímarit Máls og menningar - 01.03.1991, Blaðsíða 25

„Annaðhvort étur kötturinn
fuglinn, eða fuglinn köttinn11
Vigdís Grímsdóttir ræðir við Fríðu Á. Sigurðardóttur
Ég hef þá kenningu — sem sjálfsagt stenst
ekki frekar en aðrar kenningar, en ég held
samt fast við — að höfundurinn geti ekki
talað af neinu viti um sín eigin verk.
Þegar ég er að skrifa bók, tala ég yfirleitt
ekki um hana við neinn. Það er ekki nema
í brýnustu lífsnauðsyn og neyð að ég fæ
einhvern til að líta á hana. Og það stafar af
því að ég er svo hrædd um að ég missi hana
út úr höndunum ef einhver sér. í þeim efn-
um er ég mjög hjátrúarfull. Þegar ég hef svo
lokið bókinni finnst mér ég á vissan hátt
eins og laus undan ásókn, fæ langþráð
frelsi, verkið er úr mínum höndum og kafla
er lokið í lífí mínu.
Satt að segja verð ég að viðurkenna að
venjulegast er ég orðin dauðuppgefin á
þessum persónum sem ég er búin að vera
með malandi í eyrunum á mér í fleiri ár, nótt
sem nýtan dag. Eða eins og Spaugstofan léti
Jón Baldvin orða það:
A. Ég hef ekki áhuga á persónunum lengur.
B. Ég er ekki dómbær um þær.
C. Þessu er lokið. Og auk þess er ég oftast
komin á kaf í nýtt verk.
En takist fólki með ýtni sinni að plata mig
út í að tala um eigin verk þá er það að
mínum dómi yfirleitt mgl sem frá mér kem-
ur.
*
Og þegar þú síðan spyrð mig hvemig beri
að skilja lokasetninguna í síðustu bókinni
minni, biður mig að svara spumingu verks-
ins „Hvað verður nú um mig?“ segi ég
fullum rómi að það sé ekki mitt að svara
því. Lesandinn verði að gera það. Hann
verði að draga ályktun. Niðurstaðan er
hans.
En sannarlega snýst allt heila málið um
þessa spurningu í einni eða annarri mynd.
Erum við tilbúin til að taka ábyrgð á eigin
lífi í öllu ruglinu? Þomm við að vera við
sjálf í þessum undarlega heimi sem við
lifum í? Göngum við til leiks sofandi eða
vakandi? í raun og veru hef ég alltaf verið
að skrifa um það sama, spyrja sömu spum-
inganna. Leita svaranna í ólíkum viðfangs-
efnum. Oftast byrjar saga í mér þannig að
það er eitthvert hugtak sem sækir að mér.
Ég á dálítið erfitt með að útskýra það en ef
ég tek dæmi þá var það hugsunin um valdið
sem að mér sótti áður en ég fór að skrifa
Sólina og skuggann, hugsunin um grimmd-
ina í Við gluggann og ástina í Eins og hafið.
í yngstu bókinni, Meðan nóttin líður,
TMM 1991:1
15