Tímarit Máls og menningar - 01.03.1991, Page 75

Stjörnunótt. 1889.
daðra við óræðar og djarfar minningar um
þá nýju og óhugnanlegu reynslu sem geð-
veikin og flogin veittu honum innsýn í vik-
umar sem hann þjáðist af erfiðum köstum.
Geðveikisköst Van Goghs voru mislöng,
stundum tvær vikur en stundum spönnuðu
þau tvo mánuði. Köstin byrjuðu yfirleitt
með einhverskonar flogum, síðan tóku við
ofskynjanir í heym og sjón og gjaman mikil
oflæti. í einu kastinu öskraði Vincent svo
feiknalega og lengi, að hálsinn á honum
bólgnaði upp og hann gat ekki neytt matar
í fjóra daga á eftir.
Það hefur gengið illa hjá læknum, allt
fram á þennan dag, að komast að niður-
stöðu um hvað kalla skuli sjúkdóm Vinc-
ents og hverjar hafi verið orsakir hans.
Vincent Van Gogh var afar fmmlegur í list
sinni og hefur aldrei átt neinn sinn líka á
sínu sviði. Það var því sem vænta mátti að
sjúkdómur hans var jafn einstaklingsbund-
inn og sérstæður og persónuleiki hans.
Tvennt hefur breyst í þjóðfélaginu sem
hugsanlega gerir það að verkum að sjúk-
dómur eins og hans finnstekki í dag: Absint
er ekki tískudrykkur lengur og auk þess
bannað í flestum löndum; og sárasótt er
læknanleg. Hversu mikinn þátt absint-
drykkja Vincents hefur átt í því að örva
geðveilu hans, er erfitt að fullyrða nokkuð
um, en vafalítið hefur hún haft sitt að segja
og ef til vill flýtt fyrir því að þessi hörmu-
legi sjúkdómur náði tökum á honum. Ef
Vincent hefur verið með sárasótt hefur sá
TMM 1991:1
65