Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.2009, Blaðsíða 19

helgarblað 11. september 2009 föstudagur 19
ÚR ÞORSKHROGNUM Í SNEKKJU ARMANIS
dótturfyrirtækisins var að markaðs-
setja vörur Bakkavarar í Bretlandi og
ætluðu bræðurnir sér að byrja á Bret-
landsmarkaði áður en þeir byrjuðu
að herja á aðra markaði í Evrópu.
Nokkru síðar, árið 1995, tók
Bakkavör stórt skref í átt að auknum
vexti þegar sjávarútvegsfyrirtækið
HB Grandi tók þátt í hlutafjáraukn-
ingu þess og eignaðist í kjölfarið um
40 prósenta hlut í félaginu. Kaupþing
banki kom svo inn í félagið sem hlut-
hafi ári síðar en tengsl Bakkavarar-
bræðra og þess banka voru æ síðan
afar mikil. Á næstu fjórum árum fór
Bakkavör inn á marga aðra markaði,
til dæmis í Svíþjóð, Frakklandi, Finn-
landi og Bandaríkjunum. Velta fyr-
irtækisins jókst gríðarlega á þessum
árum samhliða útrásinni, fór úr inn-
an við 500 milljónum árið 1996 og
upp í rúmlega 4 milljarða árið 2001.
Bakkavör var því orðið að stór-
veldi, ef svo má segja, um síðustu
aldamót.
Gríska tengingin
Eftir að hafa fært ærlega út kvíarnar
til annarra landa með opnun dótt-
urfélaga fóru Bakkavararbræður að
gerast enn stórtækari. Þeir keyptu
breska matvælafyrirtækið Katsouris
Fresh Foods Limited (KFF) fyrir tæpa
16 milljarða króna árið 2001, en á
þeim tíma voru það stærstu viðskipti
sem höfðu átt sér stað í íslenskri við-
skiptasögu. Fyrirtækið framleiddi til-
búna rétti og ýmiss konar smárétti en
í dag er framleiðsla slíkra réttra það
sem Bakkavör er hvað þekktast fyr-
ir. Fyrrverandi eigendur KFF fengu
greitt að hluta til með hlutabréfum í
Bakkavör og settust forstjóri fyrirtæk-
isins, Antonios Yerolemou, og fjár-
málastjóri þess, Panikos Katsouris.,
í stjórn Bakkavarar í kjölfarið. Þeir
sátu í stjórn félagsins þar til í febrú-
ar á þessu ári þegar þeir hættu af per-
sónulegum ástæðum, samkvæmt til-
kynningu frá Kauphöllinni.
Nokkra athygli vakti að nafn Yer-
omelou var meðal þeirra sem komu
fyrir í lánabók Kaupþings frá haust-
inu sem lak á vefsíðuna Wikileaks fyrr
í sumar. Þar kom fram að hann hefði
fengið 365 milljónir evra lánaðar,
eða sem nemur nærri 70 milljörðum
króna á núvirði, í gegnum Kaupþing í
Lúxemborg. Lán hans hjá bankanum
eru enn í hinum nýstofnaða Havill-
and banka, arftaka Kaupþings í Lúx-
emborg, sem settur var á laggirnar í
sumar á rústum gamla bankans. Yer-
elomou og Katsouris hafa því fylgt
Bakkavararbræðrum og Kaupþingi
ansi lengi.
Aðkoma Bakkabræðra að
Kaupþingi
Þegar það lá ljóst fyrir að Búnað-
arbankinn yrði seldur til S-hóps-
ins seint á árinu 2002 keypti Bakka-
vör meirihluta í fjárfestingafélaginu
Meiði, sem síðar var endurskírt Ex-
ista um það leyti sem félagið keypti
Landssíma Íslands árið 2005. Þetta
var í árslok 2002 en einkavæðing-
arferli Landsbankans og Búnaðar-
bankans hafði verið í fullum gangi
mánuðina þar á undan og Björgólfs-
feðgar og meðlimir S-hópsins voru
nokkrum dögum frá því að skrifa
undir kaupsamninga við íslenska
ríkið um kaupin á bönkunum.
Meiður var á þeim tíma stærsti
einstaki hluthafinn í Kaupþingi með
tæplega 16 prósenta eignarhluta.
Tæpum 6 mánuðum síðar, þann 24.
maí 2003, keypti Meiður svo tæp-
lega 9 prósenta hlut í Búnaðarbank-
ann og var því orðinn stór hluthafi í
bönkunum tveimur. Þremur dögum
síðar tók hinn nýi sameinaði banki
svo til starfa.
Því hefur löngum verið haldið
fram að S-hópurinn og stjórnend-
ur og hluthafar Kaupþings hafi ver-
ið búnir að komast að samkomulagi
um sameiningu bankanna tveggja í
kjölfar sölu ríkisins á bankanum til S-
hópsins. Talað hefur verið möguleik-
ann á því að Kaupþing hafi í reynd
lagt fram þann hluta kaupverðsins
sem þýski einkabankinn Hauck og
Aufhauser var sagður hafa lagt fram
og að Kaupþing hafi verið raunveru-
legur kaupandi að bréfunum í bank-
anum. Aðkoma erlends fjármálafyr-
irtækis var hins vegar talin mikilvæg
og því styrkti hin meinta aðkoma
Haucks og Aufhausers tilboð S-hóps-
ins. Það hversu fljótlega sameiningin
átti sér stað bendir hins vegar til þess
að búið hafi verið að ákveða hana
bak við tjöldin áður en Búnaðar-
bankinn var seldur frá ríkinu.
Ævintýralegur aðgangur að
lánsfé
Eftir innkomu Bakkabræðra í hinn
nýja sameinaða banka opnaðist
bræðrunum ævintýralegur aðgangur
að lánsfé í bankanum og voru félög í
þeirra eigu samanlagt stærstu skuld-
arar bankans.
Í lánabók Kaupþings frá sumr-
inu 2006, sem DV greindi frá í júlí á
þessu ári, kemur fram að heildarlán-
veitingar til fjórtán stærstu skuldara
bankans hafi numið samtals um 290
milljörðum króna. Þar af voru meira
en 120 milljarðar króna til félaga
í eigu Bakkabræðra en eitt þeirra
Exista hafði þá rúmu ári fyrr með-
al annars keypt Landssíma Íslands
af íslenska ríkinu á 66,7 milljarða
króna. Stór hluti þessa kaupverðs
var fenginn að láni frá bankanum
sem Exista var stór hluthafi því í
lánayfirliti Kaupþings frá því síðasta
haust kemur fram að útistandandi
skuldir Skipta, móðurfélags Símans,
séu rúmir 54 milljarðar króna og að
megnið af þessari skuld sé tilkomið
vegna kaupa Exista á Símanum.
Í Kaupþingsklíkunni
Aðgangur þeirra Bakkabræðra að
lánsfé í Kaupþingi jókst svo enn frekar
eftir 2006 samhliða frekari velgengni
í íslensku efnahagslífi. Í lánayfirlit-
inu frá Kaupþingi frá 25. septem-
ber árið 2008, rúmum tveimur árum
síðar, eru heildarskuldir Exista og
Skipta komnar upp í 1745 milljón-
ir evra eða sem samsvaraði um 237
milljörðum króna. Þessi skuld er inni
í Nýja Kaupþingi í dag og er bankinn
einn af fjölmörgum kröfuhöfum sem
stjórnendur Exista hafa átt í viðræð-
um við upp á síðkastið.
Þegar litið er yfir sögu Bakkavar-
arbræðra á liðnum árum og mikil
tengsl þeirra við Kaupþing á liðnum
„Við söltuðum fyrstu
tvö árin, síðan fórum
við út í frystingu og síð-
an í fullvinnslu.”
Í Fljótshlíðinni Sveitasetur Lýðs
Guðmundssonar í Fljótshlíðinni er afar
tilkomumikið svo ekki sé meira sagt. Húsið
er um þúsund fermetrar að stærð. Undir
því er um fjögur hundruð fermetra kjallari.
Bakkavararsnekkjan Lýður Guðmundsson og Ágúst eiga lystisnekkju sem
áður var í eigu tískuhönnuðarins Giorgio Armani. Snekkjan er metin á um tvo
milljarða króna og tóku þeir 300 milljóna króna lán í Kaupþingi til að eignast
hana. Hreiðar Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri Kaupþings, er einn þeirra
sem fengið hefur snekkjuna að láni.